“Om te weten waar je heen gaat, moet je weten waar je vandaan komt”
MAANDAG – Judith de Kom is gisteren, zondag 13 oktober, op 93-jarige leeftijd overleden. Dit meldde haar zoon Robert aan de Surinaamse krant en nieuwssite Waterkant. Judith de Kom was het vierde kind en de enige dochter van verzetsstrijder en antikoloniale schrijver Anton de Kom. Afgelopen september bracht ze op 93-jarige leeftijd nog een boek uit met brieven aan haar vader: Ik omhels je onafgebroken.
Het leven van Judith stond in het teken van erkenning en excuses vanuit de Nederlandse overheid. Ze streed voor eerherstel voor haar vader, die in 1933 door de Nederlandse overheid werd verbannen uit zijn geboorteland Suriname. Haar grootste doel bereikte ze in 2022, toen de Nederlandse overheid excuses aanbood aan haar, haar vader, en de rest van haar familie.
Judiths gezin was bijzonder voor de tijd waarin zij opgroeide. Met een witte moeder, een zwarte vader en drie bruine broers was het niet altijd makkelijk in Nederland. In haar boek schrijft ze dat ze als kind graag wit had willen zijn, zodat ze ergens bij hoorde. Haar oudste broer wilde daarentegen juist zwart zijn, zodat iedereen kon zien wie hij was.
Haar vader was een verzetsheld in de strijd tegen slavernij in Suriname; hij streed voor betere werkomstandigheden en de vrijheid van tot slaaf gemaakten. In 1933 werd hij door de toenmalige Nederlandse overheid verbannen, omdat Anton de Kom politieke onrust zou veroorzaken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Anton de Kom een communistisch verzetsstrijder die in augustus 1944 werd opgepakt door de Duitsers. Dat was de laatste keer dat Judith haar vader zag; ze was toen dertien jaar oud. In 1945 overleed haar vader in een concentratiekamp.
Anton de Kom is inmiddels opgenomen in de Canon van Nederland als een van de vijftig belangrijkste personen of gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis. Hij heeft ook een gedenksteen in de Nieuwe Kerk van Amsterdam, waar hij rust naast andere grote Nederlandse schrijvers, zoals Hella Haasse en Multatuli. Vorige maand bracht Judith de Kom nog een boek uit met brieven en gedichten aan haar vader, opgetekend door Ida Does, die samen met haar haar levensverhaal documenteerde als onderdeel van haar levenswerk.
