Donald Trump is inmiddels bijna vier dagen terug in het Witte Huis. Tijdens zijn campagne beloofde hij dat hij de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur zou kunnen beëindigen. Voor Oekraïners klinkt dit als een ambitieuze belofte, maar hoe zien zij zijn terugkeer als president? Ik sprak met Oekraïners in en buiten hun thuisland over hun verwachtingen, hoop en twijfels.
Onduidelijke koers
“Over Trump is het lastig te zeggen, want zijn standpunt over Oekraïne is niet duidelijk,” zegt Natalia (40) uit Lviv. Deze stad in het westen van Oekraïne is relatief veilig vergeleken met het oosten, maar het conflict raakt iedereen. Natalia maakt zich zorgen dat Trump Oekraïne zou kunnen dwingen om met Rusland te onderhandelen. “Misschien zullen we wel moeten, maar hoe dan ook blijven we vechten voor ons land. We hebben simpelweg geen andere keuze.”
Ondanks de onzekerheden blijft Natalia optimistisch. “Ik geloof dat er een wonder komt. Alles komt goed en er zal uiteindelijk vrede zijn. Tot die tijd blijf ik mijn best doen en steun ik de strijdkrachten, want dat is iets wat we als burgers gewoon moeten doen.”
Een populist zonder duidelijk plan
Sofiya* (32) uit Lviv ziet Trump vooral als een onvoorspelbare politicus. “Hij is een populist. Tijdens zijn eerste termijn deed hij wat Obama niet durfde: hij stuurde wapens naar Oekraïne. Maar hij kan ook plotseling iets absurds doen. Hoe hij zijn belofte om de oorlog in 24 uur te stoppen wil nakomen, blijft voor mij een raadsel.”
Over onderhandelingen is Sofiya duidelijk: “Onderhandelingen kunnen alleen plaatsvinden wanneer de partijen bereid zijn naar elkaar te luisteren. In de huidige situatie wil de agressorstaat (Rusland) Oekraïne niet horen, maar probeert die ons alleen te vernietigen. Het is duidelijk dat degene met de overhand op het slagveld de voorwaarden kan bepalen. Daarom is het belangrijk dat Oekraïne blijft vechten”
*Om anonimiteit te waarborgen, gebruiken we de fictieve naam Sofiya. De echte naam is bij de redactie bekend.
“Het hangt allemaal af van zijn stemming”
Vladyslav (28) woont inmiddels in Warschau, maar volgt het nieuws uit Oekraïne op de voet. Hij is kritisch over Trumps uitspraken. “Ik denk dat zijn uitspraak over het stoppen van de oorlog in 24 uur gewoon gekopieerd is van wat Zelensky in 2018 zei. Het werkte toen, en het werkt nu weer. Het is meer een verkiezingsstunt dan iets wat echt uitgevoerd kan worden. Hij heeft gewoon wat meer tijd nodig om zich dit te realiseren.”
Volgens Vladyslav hangt alles af van Trumps stemming. “Vandaag wil hij Oekraïne steunen, morgen kan hij zomaar die steun stopzetten. Maar uiteindelijk hangt het einde van de oorlog niet van Trump af, maar van Poetin, die moet besluiten zijn troepen terug te trekken.”
Twijfels
Mariana (28), een Oekraïense die in Polen woont, twijfelt of de terugkeer van Trump goed zal zijn voor Oekraïne. “Hij is een raar figuur in de politiek. Tijdens zijn eerste termijn leek het alsof hij niets gaf om Oekraïne, terwijl we al in oorlog waren in het oosten. Maar aan de andere kant was hij wel de eerste Amerikaanse president die dodelijke wapens naar Oekraïne stuurde. Dat maakt hem best tegenstrijdig.”
Trumps dubbele houding zorgt voor vragen bij Mariana. “Er waren artikelen waarin stond dat Trump Poetin steunde en zelfs bewonderde, bijvoorbeeld door te zeggen dat Poetin het ‘juiste deed’ in Donetsk en Loehansk. Maar later noemde Trump zichzelf ‘de vredestichter’ die de oorlog zou stoppen. Daarna veranderde hij dat weer, omdat hij toegaf dat het conflict veel ingewikkelder was dan hij dacht.”
Mariana weet niet wat Trump als president nu zal doen. “Misschien helpt hij Oekraïne winnen, maar het kan ook dat hij alle militaire steun stopt, zoals hij al eens heeft gezegd. Dat zou een ramp zijn. Voor Oekraïne is alleen een eerlijke vrede acceptabel: onze grenzen en onafhankelijkheid behouden. Zonder dat kunnen we niet akkoord gaan.”
Eigen kracht
Ook al is er veel onzekerheid over wat Trump gaat doen, de Oekraïners die ik sprak zijn het over één ding eens: ze geven niet op. “We blijven vechten, want we hebben geen andere keuze,” zegt Natalia. Voor Sofiya is het duidelijk: “Onze vrijheid en onafhankelijkheid zijn het allerbelangrijkste.” Vladyslav benadrukt dat de sleutel niet bij Trump ligt: “Het einde van de oorlog hangt niet af van wat hij wil, maar van Poetin. Hij moet beslissen om zijn troepen terug te trekken.”
Mariana voegt daaraan toe dat Oekraïne vooral moet blijven vertrouwen op haar eigen kracht. “Het conflict bevriezen is geen oplossing. We moeten blijven werken aan de volledige terugtrekking van Russische troepen en onze onafhankelijkheid beschermen.”
