De spoedcommissie toeslagenherstel heeft haar rapport uitgebracht: Minder beloven, meer doen. Wat betekent dit rapport nou voor de gedupeerde, overheidsinstanties en de toeslagenaffaire? Hoe moet het herstelproces er uit komen te zien?

Doel van het rapport

Minder beloven, meer doen is gepresenteerd aan staatssecretaris Sandra Palmer.  De commissie die dit rapport heeft gemaakt is door oud-staatssecretaris Nora Achahbar in het leven geroepen. De reden? “Onderzoek waarom de hersteloperatie tot stilstand is gekomen”, vertelt commissievoorzitter Chris van Dam tijdens de persconferentie. “Wat daar de oorzaken van zijn en kom met adviezen om dit op te lossen.” Het rapport geeft adviezen over wat in de machine van het toeslagenherstel beter kan en anders moet.

Wat was er aan de hand?

“In de bezwarenafhandeling en in de behandeling van de aanvullende schade is het volledig vastgelopen” zegt Chris van Dam. Het compensatiesysteem is te ingewikkeld. Er zijn te veel formele stappen en de zogeheten of-vraag en hoeveel-vraag, 2 vragen die bepalen wat de onrechtvaardigheid was en hoeveel vergoeding toegereikt moet worden, worden in heel het proces te veel opgeknipt. Hierdoor weten de getroffenen niet meer wat ze moeten in het hele proces.

Ook is de ruimharigheid die de overheid beloofd heeft niet altijd gegeven. Gedupeerde die meer dan 30.000 euro aan schade hadden en dus recht hadden op extra compensatie bovenop de Catshuisregeleling kregen deze ruimhartigheid lang niet altijd. Zij kregen te weinig compensatie of hadden last van onnodig veel controles en bewijslast volgens het rapport. Het gaat ouders ook om meer dan het geld, ook hoe zij behandeld zijn door dit proces wekt ze geen vertrouwen op.

Wat wordt voorgesteld

In het voorstel blijft het proces tot aan de integrale beoordeling hetzelfde. Pas vanaf de integrale beoordeling wordt het proces op de schop gegooid. Het proces wordt vanaf dit punt teruggebracht naar 2 primaire opties die routes worden genoemd.

Route A focust zich zowel op financieel als emotioneel herstel. Dit zal door de Stichting Gelijkwaardig Herstel (SGH) lopen. Deze route is voor degene die emotioneel als financieel compensatie willen.

Route B is een route waarmee ouders aan de hand van een advocaat een schadeclaim kunnen doen. Dit is voor ouders die niet hun verhaal willen doen en simpelweg financieel gecompenseerd willen worden. Een soort fast-track optie.

Voor route A en B zal hetzelfde schadekader moeten gelden zodat ouders overzicht hebben over het proces. In dit schadekader zullen zij gecompenseerd worden. Voor de ingewikkeldste schadeclaims is er een tussenstap om de exacte schade uit te rekenen. Voor gezinnen die de weg in het nu staande systeem helemaal kwijt zijn moet een alternatieve derde route komen om ze uit dit proces te halen. Zij kunnen dan terecht bij een hulpverlener. Zij hebben grote problemen op meerdere leefgebieden waardoor het voor hun nu bijna onmogelijk is om door het proces te komen. Deze route is alleen voor mensen die hiervoor worden uitgenodigd. Een uitgestoken hand voor de hardst getroffenen.