Voor het eerst in vijftien jaar is het aantal bierbrouwerijen in Nederland gedaald. Kleine brouwerijen verdwijnen door stijgende kosten. Volgens Leonard Hamers en Ronald van de Streek is dit een marktcorrectie: veel kleine brouwers kunnen simpelweg niet meer overleven. Wat betekent dit voor de toekomst van de Nederlandse biercultuur?
Leonard Hamers, mede-eigenaar van Bossche Brouwers, merkt de gevolgen van dichtbij. “De kosten zijn simpelweg te hoog geworden. Energie, accijnzen, personeel, alles is duurder. Voor kleine brouwers verdwijnt zo wel het plezier.” Zijn brouwerij heeft de bierprijzen al verhoogd en profiteert van een eigen afzetgebied. Toch erkent hij dat brouwerijen die aan derden leveren snel onbetaalbaar worden.
Bierbrouwer en expert Ronald van de Streek ziet een bredere marktcorrectie. “De cijfers van het CBS richten zich vooral op de SBI-code (Standaard Bedrijfsindeling). Wat we nu zien, is een correctie, het verrast mij niet. Veel kleine brouwerijen registreren zich als brouwer bij de KVK, maar kunnen de stijgende kosten na verloop van tijd niet meer dragen en stoppen.” Naast oplopende grondstof- en personeelskosten spelen ook hogere huurprijzen een rol.
Lastige tijden voor kleine brouwers
Opvallend genoeg blijft Noord-Brabant de provincie met de meeste brouwerijen: 160 in totaal. Volgens Hamers is dat geen toeval. “Brabanders houden van een biertje. Het is een Bourgondische regio.” Van de Streek voegt toe dat de populariteit van Belgisch speciaalbier kleinere brouwerijen hier helpt. Toch blijft de Randstad economisch aantrekkelijker voor veel ondernemers.
De vraag is of Brabant deze positie kan behouden. Als de kosten blijven stijgen en kleine brouwerijen verdwijnen, kan ook hier het aantal bierproducenten dalen. Van de Streek blijft toch positief over hun toekomst. Hij ziet dat de vraag naar speciaalbier groot blijft. “Mensen hebben kennisgemaakt met bier met veel smaak. Iedereen weet nu wat een IPA is. Grote brouwerijen kunnen dat namaken, maar kleine brouwers blijven de pioniers. Ook omdat grote spelers niet de unieke ingrediënten kopen die ambachtelijke brouwerijen wel gebruiken.”
Toch is het geen eenvoudige markt. Hamers is sceptisch: “Als je geen eigen proeflokaal of afzetgebied hebt, wordt het moeilijk om winstgevend te blijven.” Kleine brouwerijen zonder vaste klantenkring of extra inkomstenbronnen krijgen het zwaar. De komende jaren zullen uitwijzen of Brabant het bierbolwerk van Nederland blijft, of dat ook hier een daling onvermijdelijk wordt.
Wat doet de overheid?
Beide brouwers zijn kritisch over het huidige beleid. Hamers zegt: “De overheid zou de accijnsregels moeten versoepelen. De kosten van energie en personeel maken het al lastig genoeg.” Hij wijst op de extra financiële druk die wet- en regelgeving op kleine brouwerijen legt.
Van de Streek voegt toe dat kleine brouwerijen nu op dezelfde manier worden behandeld als grote spelers, terwijl ze veel kwetsbaarder zijn. “Kleine brouwers hebben simpelweg minder middelen om zich aan te passen aan de veranderende markt.” Het ontbreekt hen vaak aan de steun die nodig is om te overleven in een steeds moeilijker speelveld. Tot nu toe blijft echte hulp van de overheid uit, wat de situatie voor kleinere bierproducenten zorgelijk maakt.
Blijvende trend of tijdelijke dip?
De afname van het aantal brouwerijen in 2025 wordt door sommigen gezien als een keerpunt in de biermarkt. Waar de sector jarenlang groeide en sinds 2010 zelfs vertienvoudigde, lijken de grenzen nu bereikt. Stijgende kosten en een verzadigde markt dwingen de kleinste spelers tot opheffing. Volgens Van de Streek is dit echter niet onverwacht. “Een groot deel van de daling betreft hele kleine brouwerijen, die ooit begonnen als hobbybrouwer en zich later bij de KVK inschreven. Vanaf dat moment ben je officieel een brouwerij.” Het zijn dus vooral de kleinste bedrijven die verdwijnen, mede doordat de inkoop van grondstoffen erg duur is.
Toch betekent dit niet dat de Nederlandse biercultuur verdwijnt. Er zijn nog steeds grote én kleine brouwerijen die groeien. De vraag naar ambachtelijk en speciaalbier blijft bestaan. De toekomst ligt bij brouwers die zich weten aan te passen, hun marges beheersen en hun afzet slim organiseren. Maar één ding is duidelijk: de tijd waarin iedereen zomaar een brouwerij kon starten en laten floreren, lijkt voorbij.
