Jongeren onder de vijftien jaar zouden geen sociale media moeten gebruiken volgens het kabinet. Ook wordt aangeraden om kinderen tot en met groep zeven geen smartphone te geven. Het gaat om een richtlijn, geen wet. De organisatie Stop Child Abuse vindt het goed dat het kabinet de risico’s nu erkent, maar waarschuwt dat alleen een advies niet genoeg is om kinderen echt te beschermen.

Het kabinet presenteert de richtlijn ‘Gezond schermgebruik’. Daarin staat dat kinderen pas vanaf vijftien jaar sociale media zouden moeten gebruiken, en dat smartphones pas geschikt zijn vanaf groep acht. Voor jongere kinderen, zoals peuters en kleuters, zullen er ook adviezen komen.

De reden dat dit advies er nu komt, is volgens Stop Child Abuse de grote zorgen die al jaren leven onder artsen, wetenschappers en ouders. “Er zijn steeds meer problemen zoals slaapgebrek, concentratieproblemen, slechte schoolprestaties en risico op online misbruik,” zegt de organisatie.

Geen wet, dus geen verplichting

Toch wordt het geen wet. De richtlijn is een advies: ouders, scholen en kinderen hoeven zich er niet aan te houden. Volgens Stop Child Abuse is dat een gemiste kans. “Zonder duidelijke regels blijft de verantwoordelijkheid vooral bij ouders en scholen liggen. Terwijl de problemen landelijk en structureel zijn.”

Socialemediaplatforms zoals Instagram en TikTok hebben zelf wel een leeftijdsgrens van dertien jaar, maar kinderen kunnen die gemakkelijk omzeilen. Handhaving ontbreekt vrijwel volledig. “Zonder verplichte controle kunnen we kinderen niet goed beschermen,” aldus de organisatie.

Jongeren snappen het niet altijd

Volgens Stop Child Abuse zorgt een vrijblijvend advies juist voor verwarring bij jongeren. “Zij willen meedoen met anderen. Als er geen duidelijke regels zijn, leidt dat tot verschillen tussen gezinnen en scholen. Dat maakt het voor jongeren moeilijk om zelf grenzen te stellen.”

Een realistisch en effectief alternatief volgens de organisatie is een wettelijk verbod op smartphones voor kinderen onder de achttien jaar, behalve in schoolverband. “Alleen zo kunnen we kinderen echt beschermen tegen de negatieve effecten van social media.”

Meer dan alleen regels
Toch zijn regels alleen niet genoeg. Ook opvoeding, voorlichting en duidelijke afspraken met platforms zijn nodig. Stop Child Abuse pleit voor:
– Duidelijke wetten en controles op leeftijdsgrenzen en platformgebruik.
– Onderwijs over digitale vaardigheden, al vanaf jonge leeftijd.
– Verantwoordelijkheid van platforms, bijvoorbeeld door standaard veilige instellingen.
– Campagnes in de media, om te laten zien dat minder online normaal is.
– Ondersteuning voor ouders en scholen, met hulpmiddelen en richtlijnen.
– Jongeren zelf betrekken bij de regels die voor hen gelden.
– Blijvend onderzoek naar wat wel en niet werkt.
“Kinderen kunnen zichzelf niet altijd beschermen. Het systeem waarin zij opgroeien moet dat voor hen doen,” zegt Stop Child Abuse. “Een advies is een stap in de goede richting, maar het is nog lang niet genoeg.”