Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 is opnieuw minder gestemd dan vier jaar geleden. Landelijk kwam 76,3% van de kiesgerechtigden opdagen, opnieuw lager dan in 2023 (77,7%) en 2021 (78,7%) volgens een onderzoek van Ipsos I&O. Een neerwaartse lijn die al langer zichtbaar is. Toch zijn er regionale verschillen en in Tilburg viel dat dit keer relatief mee.
In Tilburg kwam dit jaar zo’n 72,4% van de stemgerechtigden stemmen, iets hoger dan bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2023, toen het percentage in Tilburg rond de 70,7% lag. Hoewel beter, blijft het lager dan het landelijk gemiddelde.
Corlinda van Loon, voorzitter van een stembureau in Tilburg, draait al voor de vierde keer mee. “Het is tegenwoordig een beetje vaak hè, verkiezingen,” zegt ze met een glimlach. Hoewel de sfeer volgens haar gemoedelijk was, merkt ze dat sommige kiezers obstakels ervaren. “De ingang hier is lastig voor mensen met een rolstoel. Ze moeten helemaal om via een andere straat. Dat krijgen we wel eens terug.”
Rustige dag, oudere kiezers
Joost van Abeelen, voor het eerst actief bij een stembureau, bevestigt het rustige verloop. “Heel vriendelijk allemaal. Geen discussies, geen incidenten,” vertelt hij. Opvallend: “Over het algemeen zie ik vooral wat oudere mensen. Jongeren lijken minder snel te komen stemmen.”
Die observatie sluit aan bij landelijke trends. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat jongeren structureel minder opkomen dan ouderen. In hun rapport “Politiek vertrouwen en betrokkenheid 2023” wordt bevestigd dat 65-plussers aanzienlijk vaker stemmen dan 18- tot 24-jarigen.
“Je rijdt tot aan de deur”
Davy, al vijf jaar voorzitter op een ander Tilburgs stembureau, zag ook dit jaar geen grote drukte. “Je rijdt tot aan de deur, dan staan er tien, twaalf mensen. Dat is het wel.” Volgens hem zijn er zelden problemen. “Misschien één of twee klachten per verkiezing. Meestal over de procedure. Maar echt overlast? Nee.”
Vertrouwen in de politiek daalt
Waarom blijft de opkomst dalen? Volgens experts spelen vooral politiek wantrouwen en ‘verkiezingsmoeheid’ een rol. Uit representatief onderzoek van Norstat Nederland, in opdracht van Hart van Nederland, blijkt dat 39% van de Nederlanders ‘helemaal geen vertrouwen’ meer heeft in de politiek. Maar liefst 75% geeft aan dat hun vertrouwen het afgelopen jaar verder is afgenomen.
Het idee dat ‘stemmen toch niets verandert’ leeft dus breed, en vormt een van de belangrijkste verklaringen voor de dalende opkomst.
Conclusie
Hoewel de opkomst in Tilburg licht steeg, blijft de landelijke daling zorgwekkend. De interviews laten zien: het stemproces verloopt soepel, maar structurele factoren, afname van vertrouwen, lagere betrokkenheid onder jongeren, en incidentele toegankelijkheidsproblemen, hebben een duidelijk effect.
