Mentale gezondheid is een steeds belangrijker thema in de sportwereld. Tijdens het WK wielrennen, dat vandaag van start gaat, wordt dit onderwerp vaker belicht. Ook tijdens de Olympische Spelen van 2024 kreeg dit veel aandacht, vooral door Simone Biles, die openlijk sprak over haar mentale strijd. 

Mentale ondersteuning

Steeds vaker worden programma’s aangeboden om atleten mentaal te ondersteunen. Tijdens het WK wielrennen dat vandaag van start gaat is het mentale welzijn van de topsporters een onderwerp dat terugkeert. Zo zullen er speciale zones zijn waar atleten kunnen ontspannen en tot rust kunnen komen. Met deze rustplekken wil de organisatie de atleten tijd bieden om zowel mentaal als fysiek te herstellen. Dit zou kunnen helpen met het verminderen van stress. 

Dit was ook het geval bij de afgelopen Olympische Spelen. Met programma’s, zoals die van de mentally fit helpline, kregen topsporters tijdens de Spelen toegang tot mentale gezondheidszorg. Daarnaast waren psychologen en psychiaters aanwezig voor de topsporters. 

Ook tijdens het WK wielrennen dat vandaag van start gaat is het mentale welzijn van de topsporters een onderwerp dat terugkeert. Zo zullen er speciale zones zijn waar atleten kunnen ontspannen en tot rust kunnen komen. Met deze rustplekken wil de organisatie de atleten tijd bieden om zowel mentaal als fysiek te herstellen. Dit zou kunnen helpen met het verminderen van stress. 

Topsport eist zijn tol 

Bekende wielrenners zoals Victoria Pendleton en Primož Roglič hebben beide openlijk gesproken over hoe sporten op het hoogste niveau een psychologische tol kan eisen. Beide sporters hebben zeer hoge druk ervaren die het presteren op zo’n hoog niveau vaak met zich meebracht. Dit heeft ook bij beide sporters geresulteerd in mentale klachten. Zo kreeg Pendleton te maken met depressie en angst. Roglic uitte zich niet over specifieke mentale klachten, zoals depressie, maar hij sprak er wel over dat de druk van het presteren op het hoogste niveau hem mentaal zwaar heeft belast. Pendleton heeft haar wielercarrière beëindigd na de Spelen van 2012. Roglic is nog wel actief als professioneel wielrenner op het hoogste niveau. 

Balans

Tussen mentaal en fysiek maakt sportpsycholoog Afke van de Wouw geen onderscheid. ‘’Het is eigenlijk gewoon één geheel.’’ Zo legt ze uit dat je voor het leveren van een goede prestatie niet alleen maar conditie en kracht nodig hebt, maar ook een goede ademhaling en concentratie belangrijk zijn. ‘’Je moet goed om kunnen gaan met gevoelens en emoties. Daarnaast heb je ook goed te kunnen samenwerken en te communiceren met je medespelers. En dan heb je ook nog goed om te kunnen gaan met druk.’’ 

Aandacht en hulp

De algehele gezondheid van topsporters krijgt steeds meer aandacht, vertelt Van de Wouw. ‘’Er zijn steeds meer topsporters die aangeven dat ze werken met een sportpsycholoog, zoals Simone Biles.’’ Van de Wouw benadrukt dat het een steeds openlijker onderwerp wordt. Zoals ook tijdens de Olympische Spelen in Parijs te zien was. 

Het welzijn van spelers wordt bij voetbalclubs ook steeds belangrijker. ‘’In Engeland zijn de Premier League clubs zelfs verplicht vanuit de overheid om minimaal twee mensen full-time in dienst te hebben die zich hiermee bezighouden.’’

Ervaringen van een profvoetballer

Profvoetballer Julian Kwaaitaal, momenteel actief bij FC Eindhoven, bevestigt dat er binnen zijn club veel aandacht is voor mentale gezondheid. “Bij de club heb ik mensen toegewezen gekregen die me kunnen ondersteunen op mentaal vlak. Het is cruciaal om mentaal sterk te zijn,” vertelt Kwaaitaal. Door de begeleiding ervaart hij voor grote wedstrijden minder zenuwen en kan hij beter omgaan met tegenslagen. “Kritiek kan ik nu makkelijker omzetten in positiviteit.”

Kwaaitaal benadrukt dat ook de trainers en staf bij FC Eindhoven veel waarde hechten aan mentale gezondheid. “De trainers en staf geven aan dat ze er altijd voor je zijn als je ergens over wilt praten,” vertelt hij. Daarnaast is de mentale coach altijd beschikbaar om ondersteuning te bieden. “Er wordt echt veel aandacht aan besteed, er is altijd ruimte,” zegt Kwaaitaal. Hij voelt zich dan ook gesteund tijdens periodes van hoge druk: “Ik kan met iedereen op de club praten, en ik merk dat ze echt met je bezig zijn en je willen helpen.”