De Kinderboekenweek 2024 is in volle gang, van 2 oktober tot en met 13 oktober, met als thema ‘Lekker eigenwijs!’. Dit jaar is het kinderboekenweekgedicht misschien wel het meest besproken onderdeel van het evenement, zeker na de ophef die vorig jaar ontstond.

Het Kinderboekenweekgeschenk van dit jaar is geschreven door Pieter Koolwijk. Koolwijk is een bekende naam in de wereld van kinderboeken en verwierf grote bekendheid met zijn boek Gozert, dat in 2021 werd bekroond met een Gouden Griffel. Zijn andere werken, zoals Vlo en Stiekel en Bens boot, worden ook zeer gewaardeerd door jong en oud. De personages in zijn boeken zijn vaak eigenzinnig en rebels, wat aansluit bij het thema van dit jaar.

Maar ondanks de aandacht voor Koolwijk’s nieuwe werk, is de focus dit jaar toch vooral gericht op het kinderboekenweekgedicht, dat na de gebeurtenissen van vorig jaar een bijzondere wending heeft gekregen.

Ophef Pim Lammers

In 2023 ontstond er grote commotie rond het kinderboekenweekgedicht. Dichter Pim Lammers was oorspronkelijk gekozen om het gedicht te schrijven, passend bij het thema ‘Bij mij thuis’. Nadat CPNB, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, deze keuze aankondigde, ontving Lammers echter een stroom van haatberichten en bedreigingen, voornamelijk uit extreemrechtse en conservatieve hoeken. Dit vanwege een gedicht voor volwassenen dat hij in het verleden schreef, getiteld De Trainer, waarin een pedofiele relatie tussen een jongen en zijn voetbaltrainer wordt beschreven, en pedofilie volgens critici wordt verheerlijkt.

Hoewel Lammers in 2018 nog een Zilveren Griffel won voor zijn prentenboek Het lammetje dat een varken was, leidde zijn eerdere werk voor volwassenen tot een social media-storm en doodsbedreigingen. Uiteindelijk besloot Lammers zich terug te trekken als schrijver van het kinderboekenweekgedicht, wat een golf van discussie op gang bracht over literaire vrijheid, kinderboeken en maatschappelijke grenzen.

Een nieuwe aanpak: de kinderen schrijven het gedicht

Na de onrust van vorig jaar wilde de CPNB dit jaar elke vorm van controverse voorkomen. In plaats van een professionele dichter aan te wijzen, werd besloten om kinderen zelf de kans te geven het kinderboekenweekgedicht te schrijven. Via een landelijke wedstrijd konden kinderen tussen de 6 en 13 jaar hun gedichten insturen. Een jury bestaande uit drie ervaren dichters – Gershwin Bonevacia, Bibi Dumon Tak en Hans Hagen – koos uiteindelijk het winnende gedicht.

Deze nieuwe aanpak bracht een frisse wind door de Kinderboekenweek, en zorgde voor meer betrokkenheid van kinderen zelf bij de festiviteiten.

En de winnaar…

Het winnende gedicht kwam van Liva, een 10-jarig meisje uit Groningen. Haar gedicht werd door de jury gekozen omdat het perfect aansloot bij het thema Lekker eigenwijs!. Liva wist met haar woorden de eigenzinnigheid en creativiteit van kinderen prachtig te verwoorden. Haar gedicht gaat over het durven zijn van jezelf, je eigen keuzes maken en je niet laten tegenhouden door anderen.

Liva is niet nieuw in het schrijven van gedichten. Aan het begin van dit schooljaar schreef ze een bijzonder gedicht voor de herinneringsdienst van de conciërge van haar school, die was overleden. Het gedicht ging erover dat ze hem nooit zal vergeten. Ze mocht het voordragen voor haar hele school.

Een Kinderboekenweek vol positiviteit

Met deze nieuwe aanpak hoopt de CPNB de focus weer volledig te leggen op wat de Kinderboekenweek werkelijk is: een feest voor boeken, verbeelding en de eigen stem van kinderen. Dankzij Liva’s winnende gedicht en Pieter Koolwijk’s inspirerende Kinderboekenweekgeschenk, staat deze editie in het teken van positiviteit en creativiteit.

De Kinderboekenweek 2024 laat zien dat kinderen niet alleen een publiek zijn voor verhalen, maar ook zelf verhalenvertellers kunnen zijn. Het thema Lekker eigenwijs! wordt daarmee gevierd in zijn puurste vorm: door de eigenzinnigheid en wijsheid van kinderen zelf centraal te stellen.