Terwijl Nederlanders zich klaarmaken om te stemmen, vindt aan de overkant van de Atlantische Oceaan ook een opvallende verkiezing plaats. Op 4 november kiest New York een nieuwe burgemeester. In die race ligt Democratisch Socialist Zohran Mamdani stevig voor, vooral onder jonge kiezers. Hij neemt het op tegen Republikein Curtis Sliwa en onafhankelijk Democraat Andrew Cuomo. De verkiezing wordt nu al gezien als de meest cultureel invloedrijke burgemeestersrace van de moderne tijd. Analist Madeleijn van den Nieuwenhuizen legt uit wie Mamdani is en wat hem anders maakt dan zijn tegenstanders. 

De 33-jarige Zohran Mamdani loopt met een glimlach door New York terwijl hij campagne voert. Hij profileert zich als betrokken buur en actieve inwoner van de stad. Mamdani is geboren in Oeganda en verhuisde op zevenjarige leeftijd met zijn ouders naar de Verenigde Staten. Sindsdien woont hij vrijwel zijn hele leven in New York, voornamelijk in de wijk Queens.

Anders dan de anderen

Wat Mamdani anders maakt, volgens van den Nieuwenhuizen, is dat hij samen met politica Alexandria Ocasio-Cortez en senator Bernie Sanders probeert los te breken van de traditionele oppositie tegen Trump en het ‘grijze midden’. “Ze bouwen een tegenbeweging op die niet alleen drijft op morele verontwaardiging, maar op concrete beleidsideeën. Dat is nieuw en verklaart ook waarom zoveel mensen erdoor worden aangetrokken.” Aldus van den Nieuwenhuizen. 

Mamdani’s strategie

Mamdani heeft zijn campagne gebouwd op concrete ideeën,” legt van den Nieuwenhuizen uit. Denk aan betaalbare huisvesting, lokaal voelbaar klimaatbeleid of herverdeling van stadsbudgetten. Maar hij wil ook investeren in openbaar vervoer en een kritischer, menselijkere blik op politie en veiligheid. “Dat maakt zijn boodschap zo effectief. Hij heeft niet het vage “nieuwe verhaal” van de Democraten dat we de afgelopen jaren vaak hoorden. Maar een concreet programma met duidelijke keuzes. Dat spreekt jonge kiezers aan die zich niet herkennen in het grijze midden, maar ook niet meer geloven in puur symbolische oppositie tegen Trump of ‘de Republikeinen’.” voegt ze daaraan toe.

Volgens van den Nieuwenhuizen is het een radicaal hoopvolle toonzetting, onderbouwd met tastbare beleidsvoorstellen: “Progressieve mensen wereldwijd krijgen er energie van; zijn boodschap gaat viraal, ver voorbij de grenzen van New York, ook in Nederland. Daarom houden Nederlandse progressieve partijen Mamdani en zijn campagnestrategie goed in de gaten.”

Kritiek 

Niet iedereen ziet een mogelijke overwinning van Mamdani als iets positiefs. Volgens van den Nieuwenhuizen komt de kritiek vanuit de Democratische partij: “Een groep binnen de Democratische Partij denkt sterk beleidsmatig en vindt dat vooruitgang stap voor stap moet gebeuren, onderbouwd met goede cijfers en binnen het bestaande systeem. Vanuit die hoek klinkt de kritiek dat Mamdani te radicaal is, dat zijn plannen te duur of ambitieus zijn, of politiek onhaalbaar.”

Daarnaast wijst Van den Nieuwenhuizen erop dat de Democraten zichzelf hebben beperkt door alleen ideeën als ‘realistisch’ te beschouwen als ze binnen de bestaande machtsstructuren passen. “Zo vergeten ze dat veel wat vroeger radicaal leek, zoals burgerrechten, minimumloon of social security, eerder ook als onhaalbaar werd beschouwd.”