De drie grootste bronnen van microplastics: slijtende banden op het wegdek, plastic korrels uit de industrie en plastic afval, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het beter zuiveren van ons afvalwater zou een oplossing kunnen zijn. “We zien dat er steeds meer nieuwe vervuilende stoffen komen. Zoals microplastics, PFAS, medicijnresten, drugsresten, noem maar op”, aldus Bas Peeters, lid van het dagelijks bestuur van Waterschap De Dommel.
“Even in de basis”, begint Peeters. “Op het moment dat er regen valt, of als wij het toilet doortrekken, gaat dat naar het riool. Via een ondergronds netwerk van buizen en pijpen vervoeren wij dat naar een rioolwaterzuivering. Daar maken we het afvalwater weer schoon.” Het zuiveren gebeurde tot voor kort alleen op ‘poep en plas’ en niet op de zogeheten microplastics. “Op dit moment is er nog heel veel onbekend over microplastics. Dus het is ook lastig om daar de juiste maatregelen bij te bedenken.”
Een plasticvervanger van afvalresten
Volgens Peeters kunnen we microplastics beter tegengaan door ze te voorkomen. Zelf werkt het waterschap aan het project ‘Caleyda’, een plasticvervanger gemaakt van onze uitwerpselen. “We zitten eraan te denken of we in 2026 een installatie gaan bouwen om dit product op een hele grote schaal te gaan maken”, aldus Peeters. “We hebben een product gemaakt dat eigenlijk alle eigenschappen heeft van plastic, maar niet de nadelen. Dus het is een soort plasticvervanger, die je maakt uit afvalwater en ook nog honderd procent circulair is.” Dit project is een samenwerking van collega-waterschappen De Dommel, Brabantse Delta, Hollandse Delta, Scheldestromen en Fryslân.
Waterschap De Dommel werkt samen met de twintig andere waterschappen in Nederland, verschillende onderzoeksinstanties en de Rijksoverheid om microplastics te blijven onderzoeken en aanpakken. “In de komende jaren investeren we tientallen tot honderden miljoenen euro’s om ons afvalwater nog schoner te maken, waaronder de verwijdering van microverontreinigingen.”
Wat kunnen we zelf doen?
Het is niet alleen aan de waterschappen, maakt Peeters duidelijk. “Het water is een spiegel van de maatschappij, want alles wat erin zit, hebben wij er zelf als samenleving ingegooid.” Er zijn wat doodnormale dingen die we kunnen doen om te voorkomen dat er afvalstoffen in het water terechtkomen. “Een paar kleine dingetjes: Gooi de folietjes die om je vaatwastabletten zitten in de prullenbak. Ze zeggen altijd wel dat die helemaal afbreekbaar zijn, maar dat is nog maar de vraag. Denk ook bijvoorbeeld aan je shampoo- en cosmeticaproducten. Die zitten vaak vol met microplastics.” Controleer je producten op ingrediënten zoals polyethylene en polypropylene, of gebruik apps als ‘Beat the Microbead’ om snel te weten te komen of je aankoop microplastics bevat.
