“Hier durven mensen wél te praten”, zegt begeleider Eva van Doren (31) van dagbesteding Willem Felsoord – Ipse de Bruggen in Delft. Oudere migranten blijken daar merkbaar Nederlands te leren doordat schaamte verdwijnt in kleine, veilige groepen. Sita Ramkisoen (72) ziet haar zelfvertrouwen “voor het eerst in jaren” groeien.

In de dagbesteding in Delft ontmoeten ouderen elkaar iedere week om activiteiten te doen, zoals samen koken, geheugenspelletjes en koffiemomenten. Tijdens deze dagelijkse handelingen worden deelnemers gestimuleerd om eenvoudige woorden uit te spreken. Van Doren benadrukt het belang van laagdrempelig oefenen. “Buiten, in het dagelijks leven, moet je presteren, hier mag je proberen”, legt ze uit. Volgens haar werkt een schoolsetting vaak averechts voor deze doelgroep. “Het zorgt voor druk en faalangst.” De vier geïnterviewde vrouwen, Sita Ramkisoen (72), Bea Kokoe (69), Mala Doerga (73) en Najat El Idrissi (72), wonen al meerdere decennia in Nederland, maar spraken thuis vooral Sranantongo of Marokkaanse dialecten. “Thuis spreek ik alleen Sranantongo en Sarnami Hindustani”, vertelt Ramkisoen. “Hier probeer ik Nederlands. Ik maak fouten, maar niemand lacht.” Angst om niet begrepen te worden leidde eerder tot ontwijkgedrag, zeggen ze.

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat ongeveer 42 procent van de oudere migranten moeite heeft met dagelijkse taalvaardigheid. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde eerder dat één op de drie migrantenouderen weinig contact heeft met Nederlandstalige buurtgenoten. Schaamte en angst om fouten te maken behoren volgens Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) tot de grootste drempels.

Volgens van Doren werkt de dagbesteding sinds begin dit jaar structureel aan taalstimulering. Zo worden boodschappenlijstjes geoefend, alledaagse begrippen benoemd en korte gesprekjes herhaald. “We koppelen woorden aan situaties die ze buiten ook kunnen gebruiken”, zegt ze. De methode is informeel: begeleiders corrigeren alleen wanneer deelnemers daar zelf om vragen. El Idrissi merkt dat dit helpt: “We lachen samen. Dan voelt fout minder fout.” Naast taalwinst vermindert het buurthuis volgens de vrouwen ook sociaal isolement. “Ik was eerst veel alleen”, vertelt Doerga. “Hier heb ik vriendinnen gemaakt. Als je je beter voelt, praat je ook beter.” Daarmee sluit hun ervaring aan bij landelijke zorgen over eenzaamheid onder oudere migranten. Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen, stelt dat ruim 30 procent van deze groep publieke voorzieningen vermijdt uit angst voor onbegrip.

Het succes trekt inmiddels nieuwe bezoekers, merkt van Doren. “Mensen horen dat anderen vooruitgaan. Zo groeit het langzaam.” Zij vreest echter dat de capaciteit beperkt is door personeelstekorten. Voor Ramkisoen is de verbetering merkbaar. “Mijn kleindochter zegt dat ik mooier Nederlands praat”, vertelt ze trots. “Nu durf ik zelfs een praatje te maken bij de supermarkt.” Van Doren ziet dat vaker ontstaan: “Zelfvertrouwen is een taal op zichzelf.”