In de week van 19 tot 25 mei vind in Den Bosch de sample sale van My Jewellery plaats. Studenten als Vera (18) stonden in de rij voor goedkope kleding. “Sommige meiden duwden je gewoon keihard aan de kant”, vertelt ze. “Maar ondanks de chaos zou ik zo weer gaan.” Sample sales winnen aan populariteit. En lijken op het eerste gezicht een slimme manier om van overtollige kleding af te komen. Maar volgens duurzaamheidsonderzoeker Luuc Brans, die zich richt op de fast fashion-industrie, zijn ze eerder een tijdelijke pleister dan een structurele oplossing.

Scherpe prijzen stimuleren koopgedrag

Vera bezocht op woensdag 21 mei de sample sale van My Jewellery. “Niks had mij hierop kunnen voorbereiden. Ik dacht dat ik gemeen was, maar dit was next level.” Toch ziet Vera ook voordelen: “Als student zijn die prijzen superfijn. Maar je hebt zó zeven items in je mandje, en dan loopt de rekening alsnog snel op. Ik denk dat ik bijna alles ook voor de volle prijs had gekocht, op één of twee twijfelgevallen na.” Volgens Brans werken sample sales vooral koopgedrag in de hand. “Als mensen het dragen is dat prima, maar als het na een maand alweer op Vinted staat of in de prullenbak belandt, dan heeft zo’n hele sample sale geen enkele zin.”

Voorkomen van verspilling, maar geen structurele oplossing

Volgens Brans kunnen sample sales wel degelijk een positieve rol spelen: “Als de kleding niet wordt verkocht, wordt het vaak vernietigd. In dat opzicht is een sample sale beter, het is goed als consumenten zich realiseren dat mode ook uit een oudere collectie kan komen.”

Toch is Brans kritisch. “Sample sales lossen slechts een klein stukje van het probleem op. Het echte probleem zit dieper: we produceren simpelweg véél te veel. Daar ligt de kern die moet worden aangepakt.”

Volgens Brans moeten we ook kritisch kijken naar hoe sample sales gepresenteerd worden: “Elke vorm van aanbod stimuleert kopen, en dat is juist het probleem. Zeker als er wordt gesuggereerd dat het duurzaam is, terwijl het dat in de praktijk nauwelijks is. Mode hoeft niet altijd het nieuwste van het nieuwste te zijn.”

Social media en merktrends stimuleren sample sales

Volgens Brans is de toename van sample sales deels te verklaren door social media: “Het is er altijd wel geweest, maar je ziet het nu vaker voorbij komen. Dat maakt het populairder. Daarnaast komt het ‘kopieergedrag’ van merken ook voor: als het ene merk een sample sale doet, volgen de anderen snel.”

Sample sales vinden vaak plaats aan het einde van een seizoen, als nieuwe collecties binnenkomen. Maar wat gebeurt er met de items die zelfs dán niet verkocht worden? “Die worden meestal vernietigd en anders eindigen ze op afvalbergen in Afrika of zelfs langs de weg. Dat is gewoon een groot probleem.”