De productie van fabriekshuizen neemt toe, blijkt uit de prefab production survey. Het aantal actieve prefab producenten staat op 69, in 2020 waren dit er nog 27. De grootste fabriek voor geïndustrialiseerde bouw van Europa Van Wijnen, wil dit jaar een verviervoudiging van de productie ten opzichte van 2023. Jan van der Doelen, sector Banker Building & Construction bij ING legt uit wat deze prefab huizen zijn: “het is een soort Ikea bouwpakketje”.

De term prefab staat voor pre gefabriceerd. “De muren, daken en kozijnen worden allemaal in een fabriek gemaakt en worden later op de bouwplaats in elkaar gezet. Met dit soort woningen kan er meer, sneller en betaalbaarder gebouwd worden. Bovendien stoot het bouwen op deze manier minder stikstof uit, waardoor er in verband met de stikstofwet meer gebouwd kan worden.”

Stikstof

De stikstofwet is een Nederlandse wet die de schadelijke stikstofuitstoot moet terugdringen om kwetsbare natuurgebieden te beschermen. Door strenge regels worden activiteiten die veel stikstof produceren, zoals bouw en landbouw, beperkt.

“Deze methode stoot minder stikstof uit,” legt Van der Doelen uit, “omdat bouwers minder vaak mensen en materiaal van en naar de bouwplaats vervoeren. De fabrieken produceren al een groot deel van de constructie, waardoor de werkzaamheden op de bouwplaats minder tijd in beslag nemen.”

Kansen voor woningzoekenden

Doordat er meer en sneller gebouwd kan worden met behulp van prefabs, is het volgens Van der Doelen de bedoeling dat er meer woningen vrijkomen. Hierdoor komen jongeren hopelijk sneller aan een huis. “Weet je wat het mooie is? Met nieuwe huizen gaan mensen naar de nieuwe woningen verhuizen. Hierdoor komen er goede startershuizen vrij voor jongeren.”

Kritische perspectief

Hoogleraar op het gebied van bouwtechniek op de Technische Universiteit Eindhoven, Juliette Bekkering, is sceptisch over deze ontwikkeling. Ze is enthousiast over de stikstofreductie, maar ziet ook nadelen. Ze vertelt dat de gebouwde omgeving invloed heeft op mensen en de samenleving. “Op het moment dat gebouwen niet meer specifiek per locatie worden gemaakt, heb je straks bewijze van spreken zeven huizen waaruit je kan kiezen.” Volgens haar heeft standaardisatie van de straten negatieve invloed op de mentale gezondheid van mensen. 

Het onderzoek ‘Harde stad, zachte stad’ van Architecture and the Built environment ondersteund dit standpunt ook: “de grootschaligheid en monotonie van modernistische architectuur (…) dragen bij aan gevoelens van angst en onbehagen bij bewoners.” Bouwbedrijf Janssen de Jong zegt daarentegen dat hun prefab woningen “net zo makkelijk te customizenals een sneaker”. We hoeven ons volgens deze producent dus geen zorgen te maken dat elke straat er hetzelfde uit gaat zien door de prefab bouwinnovatie.

“Fabriekshuizen zullen het woningtekort niet volledig oplossen, maar het zal het wel verbeteren”, stelt Van der Doelen. Het licht aan het eind van de tunnel is dus nog niet in zicht, maar deze innovatie geeft ons wel de hoop dat het licht ooit bereikt zal worden.