Uit cijfers van DUO (De Dienst Uitvoering Onderwijs) blijkt dat steeds meer jongeren kiezen voor een tussenjaar. Dit kan verschillende redenen hebben. Er is echter een aanzienlijk verschil in de populariteit van het tussenjaar, afhankelijk van het onderwijsniveau. In het mbo ligt het aantal jongeren dat een tussenjaar neemt namelijk een stuk lager dan in bijvoorbeeld het vwo.
Tussenjaar in opkomst
Van de vwo-gediplomeerden die in 2022 zijn gestart met een studie is gebleken dat 14,5% dit deed na het nemen van een tussenjaar. In 2023 is het aantal gestegen en was het 19,7% van de vwo-studenten die voor het begin van de studie een tussenjaar hadden. Voor havisten lagen de percentages iets lager met 13,7% van de studenten in 2022 en het jaar daarna 16,4% van de studenten. De laagste getallen vinden we bij de mbo’ers. Zo had in 2022 17,09% van de mbo’ers een tussenjaar genomen, voordat ze in 2022 begonnen met hun MBO studie. In 2023 lag dit percentage iets hoger met 19,55%.
Maar waarop zijn deze cijfers gebaseerd? Volgens Tea Jonkman, woordvoerder van DUO, kijkt men bij het verzamelen van deze data naar inschrijvingen in het hoger onderwijs (hbo en wo) na het behalen van een havo- of vwo-diploma. Als er een jaar tussen het afstuderen en de inschrijving zit, wordt dit beschouwd als een tussenjaar. Jonkman legt uit dat er puur naar de cijfers wordt gekeken: schrijft een gediplomeerde havist of vwo’er zich direct in na het examen of wacht diegene een jaar?
Wat betreft het ontbreken van cijfers voor onderwijsniveaus lager dan havo, heeft Jonkman een verklaring. Er zijn vermoedelijk geen gegevens van vmbo-leerlingen die voor hun mbo-opleiding een tussenjaar nemen, omdat zij na het behalen van hun diploma nog onder de leerplicht vallen. Dit is niet het geval voor havo- en vwo-leerlingen, waardoor er waarschijnlijk ook weinig vmbo’ers een tussenjaar nemen.
Keuze voor een tussenjaar
Madelief van Bladel is inmiddels al ruim 2 jaar student journalistiek, maar heeft eerst een jaar lang pauze genomen om te reizen na het behalen van haar havo-diploma. Voor mij heeft mijn onderwijsniveau wel invloed gehad op mijn keuze om een tussenjaar te nemen, vertelt Madelief. ‘’Als ik bijvoorbeeld vmbo had gedaan, had ik van mijn ouders eerst moeten studeren, omdat ze 16 jaar te jong vonden om te gaan reizen. Ook zou Madelief na het vwo waarschijnlijk minder snel een tussenjaar hebben genomen, omdat ze dan al ouder was geweest en minder geneigd zou zijn om de studie nog langer uit te stellen, vertelt de journalistiek student. ‘’Daarom was voor mij de havo een perfecte uitkomst voor een tussenjaar.’’
Ook voor Isabelle Baas, student Hotel Management, heeft haar onderwijsniveau invloed gehad op haar keuze om een tussenjaar te nemen. ‘’Ik heb heel hard moeten werken voor mijn diploma en was om eerlijk te zijn een beetje uitgeleerd. Ik had een pauze nodig en verdiende het ook om leuke dingen te doen.’’ Isabelle vertelt dat ze deze keuze waarschijnlijk minder snel had gemaakt als ze een lager onderwijsniveau had gedaan. “Havo zou me waarschijnlijk makkelijker zijn afgegaan, waardoor ik denk dat ik dan minder snel een pauze van het studeren had genomen in de vorm van een tussenjaar.’’
