In een tijd waarin migratie het gesprek van de dag is en migranten het ‘grootste probleem’ van Nederland worden genoemd, wordt vaak vergeten te kijken naar de mensen zelf. Achter de cijfers en vooroordelen zitten stemmen en gezichten. Hun verhalen verschillen, maar raken elkaar toch. 

Ahmad  – “Ik heb dit niet zelf gekozen” 

Ahmad (21) is alleen gevlucht vanuit Syrië. Onder moeilijke omstandigheden wist hij Nederland te bereiken. “Ik ben via de grenzen van 11 landen hier gekomen.” vertelt hij. “We moesten soms dagenlang lopen om de volgende grens te bereiken, soms door heel slecht weer.” De weg naar geluk was niet makkelijk: “We hadden onderweg vaak te maken met lastige situaties, soms vroegen mensen geld om ons door te laten gaan.” De reis was zwaar en onvoorspelbaar, maar uiteindelijk is hij erin geslaagd Nederland te bereiken. Ahmad woont nu al 5 jaar in Nederland, zijn ouders zijn na een aantal jaar ook deze kant op gekomen.

Ahmad voelt zich soms verdrietig over de situatie in Nederland: “Het was voor mij geen keuze, maar een noodzaak.” De situatie in Syrië heeft hem ertoe gedwongen om te vluchten naar een veiliger land. Mensen mogen van hem daarom ook vaker hun verstand gebruiken, “Migranten komen vaak uit oorlog en gevaar.” Niemand kiest in welk land hij geboren wordt, vindt Ahmad: “Uiteindelijk zijn we allemaal mensen.” 

De uitspraken van Geert Wilders dragen volgens hem bij aan de haat tegen migranten. “Sommige mensen haten moslims door zijn woorden, dus mijn boodschap aan hen is: laat je niet leiden door racisme.” Het is belangrijker om naar mensen als individuen te kijken. “Migranten zijn ook niet de oorzaak van alle problemen in Nederland, politici overdrijven hierin flink.” 

Amir – ‘Ik laat zelf niet merken dat ik het moeilijk heb’

Amir (18) zijn vader kwam in 2004 met een vrachtwagen vanuit Irak naar Nederland. “Hij wist niet precies waar hij terecht zou komen of wat zijn eindbestemming was.” Zijn moeder kwam met het vliegtuig uit Irak; zij had hier familie. De ouders van Amir ontmoetten elkaar pas in Nederland. “Zelf heb ik het niet meegemaakt, maar mijn vader praat niet graag over die tijd.” 

“Soms voelt het alsof mensen meteen een oordeel over je hebben, alleen maar door wat zij op het nieuws zien.” Hij ziet veel negatieve verhalen over buitenlanders voorbij komen, “daardoor denken sommige dat alle buitenlanders zo zijn.” Het is dan voor Amir ook moeilijk om hier mee om te leren gaan, toch laat hij dit zelf niet merken. “Ik heb altijd het gevoel dat ik alles goed moet doen. Als ik een fout maak, kan dat misschien zwaarder gestraft worden dan bij iemand met een Nederlandse achtergrond.” Aan de andere kant begrijpt Amir ook dat mensen zo naar buitenlanders kijken, “het is vaak: een buitenlander heeft dit gedaan, een moslim deed dat. Als je dat vaak hoort, snap ik dat mensen wantrouwig worden.” Toch benadrukte hij dat niet iedereen hetzelfde is, veel buitenlanders willen hier een leven opbouwen en zich netjes gedragen. “Ze worden alsnog over een kam geschoren, dat is oneerlijk.” 

Amir vindt dat Wilders over sommige dingen wel een punt heeft, waaronder het asielbeleid. “Wat hij over de islam zegt vind ik echt niet kunnen, maar ook buitenlanders willen de criminele buitenlanders het land uit zetten.” Het is volgens hem dan ook goed dat Wilders een asielstop wil: “Als buitenlander wil je ook gewoon een goed zelfbeeld, al die criminelen helpen daar niet bij.” 

“Het is wel mooi om te zien dat Nederland cultureel vergroot is.” Amir vertelt over alles wat Nederland erbij heeft gekregen: “We hebben zoveel meer eten, denk aan roti en Turkse baklava,” slelt hij, “ook alle verschillende geloven en talen waar Nederland over kan leren.” Ook zijn migranten een aanvulling op de arbeidsmarkt. “Ze werken op plekken waar tekorten zijn, zoals de bouw.”  

Youssef – ‘Ik zie mezelf niet als Nederlander of Marokkaan’ 

Youssef (25) is in Nederland geboren, als zoon van een Marokkaanse moeder en kleinzoon van een gastarbeider. “Mijn opa kwam in de jaren 60 net als velen naar Nederland.” Hij merkt zelf dagelijks hoe de maatschappij zich tegen alles en iedereen keert. “Mensen worden in hokjes geplaatst, jij mag iets niet, jij bent dit of dat.” Toch probeert hij zich er niet te veel mee bezig te houden, hoe lastig dit soms ook is. “Je kan er bijna niet omheen dat je wordt nagekeken op straat,” vertelt hij, “ik rijd een mooie auto, mensen kijken vol verbazing dat er jonge jongen in zit met een petje.” Hoe schrijnend het ook is: “Het is wel de realiteit.” 

Zelf vindt hij het bizar hoe haatdragend men kan zijn: “De oprechte haat naar mensen die hulpbehoevend zijn is bizar.” Hij benadrukt dan ook het verschil tussen mensen, “Mensen uit Oekraïne mogen wel worden opgevangen omdat ze vanaf eigen continent komen, maar mensen uit islamitische landen niet.” Volgens Youssef mag iedereen voelen en denken wat hij of zij wil, maar moeten we het vooral samen doen. “Het lijkt steeds meer te polariseren, men vergeet dat sommigen hulp nodig hebben.” 

Een man die hier veel aan bijdraagt is Geert Wilders, ook wel een ‘bijzondere man’ volgens Youssef. “In Nederland is er vrijheid van meningsuiting, maar tot hoever kan je eigenlijk gaan? Wat kan je wel of niet zeggen?” stelt hij. Zo vindt hij Wilders de ‘koning van oneliners’, door deze gave onthouden mensen sneller zijn woorden. “Een asielstop is niet eens mogelijk, maar toch geloofd iedereen erin,” vertelt hij, “extreem rechts is een wereldwijd beeld, maar het zijn vaak praatjes en loze beloftes.” Youssef kan zelf niet begrijpen hoe men zo makkelijk hierover denkt. 

Toch is er wel een asielprobleem: “Die mensen kunnen daar alleen niet zoveel aan doen.” vindt hij. De handhaving en regelgeving is niet goed, daarom hoopt Youssef volgend jaar op een migratiepact die ervoor zorgt dat het beter wordt. Volgens hem ligt Nederland op zijn gat, ze krijgen het niet voor elkaar terwijl op zoveel onderdelen in de maatschappij problemen zijn. “Dat is niet de schuld van de migrant, maar onder de streep ligt het altijd aan iemand anders.” 

Het wordt tijd dat migranten niet meer als een ‘probleem’ gezien worden, maar als een verrijking. “Ze zijn op veel onderdelen een verrijking, de cultuur, het eten, de passie en de beleving om te werken.” vertelt hij. Youssef benadrukt dat alle taken die de ‘gewone’ Nederlander niet wil doen, gedaan worden door een migrant. “Ze dragen bij aan de ontwikkeling van Nederland, helaas wordt dat niet altijd gezien.”