Steeds meer ouderen komen op latere leeftijd uit de kast. Dat blijkt uit gesprekken met deskundigen en cijfers van belangenorganisaties. De maatschappelijke acceptatie groeit, maar veel senioren worstelen nog met schaamte en eenzaamheid.
“Ik heb mezelf jarenlang weggestopt”
“Het voelde alsof ik zestig jaar van mijn leven heb weggestopt,” vertelt de 62-jarige Hans de Jong uit Nootdorp. “Pas na het overlijden van mijn vrouw durfde ik eerlijk tegen mezelf en anderen te zijn: ik val op mannen.” Hans kwam dit voorjaar uit de kast bij zijn kinderen, familie en vrienden.
Hans is één van de vele ouderen die op latere leeftijd openlijk LHBTIQ+ worden. Hij groeide op in een streng katholiek gezin. “Toen ik jong was, werd homoseksualiteit niet eens besproken. Dus ik heb mezelf jarenlang voorgehouden dat ik gewoon ‘anders’ was. Ik kreeg kinderen, leidde een normaal leven, maar diep vanbinnen zat iets dat ik wegstopte.”
“De normen van toen laten diepe sporen na”
Volgens socioloog en genderonderzoeker Sarah Bracke van Universiteit van Amsterdam is Hans geen uitzondering. “Veel ouderen hebben hun identiteit jarenlang weggestopt, omdat de maatschappelijke normen en verwachtingen in hun jeugd heel strikt waren”, zegt Bracke. “In de jaren zestig en zeventig was er nauwelijks ruimte voor seksuele diversiteit. Mensen bouwden een leven dat paste binnen het dominante beeld, vaak met een huwelijk en kinderen, terwijl ze zichzelf niet konden zijn.” Volgens Bracke zorgt dat voor een specifieke vorm van minderheidsstress bij deze generatie. “Je draagt jarenlang een geheim met je mee. Dat heeft impact op je relaties, je zelfbeeld en je gevoel van veiligheid.”
Cijfers tonen achterstand in de zorg
Uit cijfers van Movisie blijkt dat een aanzienlijk deel van LHBTIQ+ ouderen pas na hun vijftigste uit de kast komt. Veel van hen kregen daar eerder de kans niet voor, door sociale druk of angst voor afwijzing. Daarnaast is de zorg vaak nog onvoldoende ingesteld op deze groep. Volgens onderzoek van Sociaal en Cultureel Planbureau voelt een groot deel van LHBTIQ+ senioren zich minder geaccepteerd in zorginstellingen. Movisie meldt dat discriminatie door zorgverleners een terugkerend probleem is.
Bracke benadrukt dat dit ook samenhangt met zichtbaarheid: “Veel instellingen zijn niet gewend om openlijk aandacht te geven aan seksuele diversiteit bij ouderen. Daardoor blijven mensen stil uit angst voor negatieve reacties.”
Steun uit de community
Hans vond uiteindelijk steun via een ontmoetingsgroep voor roze ouderen in Den Haag. “Voor het eerst voelde ik me niet meer alleen. Mensen begrepen me zonder dat ik iets hoefde uit te leggen.”
COC Nederland bevestigt dat steeds meer ouderen zoals Hans contact zoeken. “We krijgen jaarlijks tientallen nieuwe aanmeldingen van mensen boven de 55 die net uit de kast zijn gekomen of dat overwegen,” zegt een woordvoerder. “Dat is een duidelijke stijging ten opzichte van tien jaar geleden.”
Zorginstellingen erkennen tekortkomingen
Zorginstellingen in de regio Den Haag geven aan dat ze “bewust zijn van de problematiek”, maar erkennen dat er nog “te weinig structureel beleid” is. Dat blijkt uit navraag bij drie organisaties; één van hen wilde niet reageren.
Bracke vindt dat daar verandering in moet komen. “Als je ouder wordt en afhankelijker bent van zorg, moet je erop kunnen vertrouwen dat je geaccepteerd wordt zoals je bent. Dat is nu niet vanzelfsprekend.”
“Het is nooit te laat”
Hans kijkt ondanks alles positief naar de toekomst. “Ik ben eindelijk vrij. Ik hoop dat anderen van mijn leeftijd zien dat het nooit te laat is.”
