De Wielerploeg Israel Premier Tech mag niet meedoen aan de Giro dell’Emilia in Italië dit weekend. De organisatie vreest voor nieuwe onveilige pro-Palestinaprotesten, na alle ophef rondom het team tijdens de Vuelta. “Het laat zien hoe sponsoring een team ook in de problemen kan brengen in plaats van helpen, wat de bedoeling is van een sponsor.” zegt Remon Vonk reputatie- en communicatieadviseur bij reputatiebureau IVRM.
De discussie over Israel Premier Tech laat volgens Vonk, zien hoe sportorganisaties worstelen met het nemen van verantwoordelijkheid in politiek gevoelige situaties. “Iedereen schuift de verantwoordelijkheid door,” zegt hij. “De ploeg wijst naar de de internationale wielerbond, de internationale wielerbond verwijst naar het Internationaal Olympisch Comité, en het Internationaal Olympisch Comité kijkt weer naar de wereldpolitiek.”
De internationale wielerbond UCI stelt zich volgens Vonk op als uitvoerende partij: “Die zeggen dan: wij volgen gewoon de richtlijnen van het IOC.” En het Internationaal Olympisch Comité? “Die zeggen simpelweg: landen en atleten uit Israël mogen wat ons betreft nog gewoon starten.” Maar een duidelijk standpunt blijft uit. “Het IOC durft geen harde uitspraken te doen, omdat die dan weer kijken naar de wereldpolitiek, en die is ook erg verdeeld,” zegt Vonk. “Sommige landen spreken zich uit voor een Palestijnse staat, andere kiezen een andere koers. Daardoor ontstaat er geen duidelijk standpunt.”
Volgens Vonk maakt dat het lastig om als organisator een beslissing te nemen. “Juridisch mag je zo’n ploeg niet zomaar weigeren. Als Israel Premier Tech naar de rechter stapt, is de kans groot dat de rechter zegt dat ze gewoon mee mogen doen.” Toch vindt hij dat juridische regels in dit geval niet altijd leidend moeten zijn. “Ethisch, moreel en zeker ook vanuit veiligheidsoverwegingen is het veel verstandiger om deze ploeg op dit moment niet te laten starten.”
‘De geest is uit de fles’: demonstraties blijven mogelijk
Israel Premier Tech mag dus niet meer meedoen aan de Giro dell’Emilia. De organisatie hoopt daarmee nieuwe onrust te voorkomen, na de protesten die tijdens de Vuelta voor veel opschudding zorgden. Volgens Remon Vonk is dat besluit goed te begrijpen. “Zeker in de tweede helft van de Vuelta was het regelmatig een rommeltje door de demonstraties,” zegt hij. “Daar kun je van vinden wat je wilt, maar het feit is dat er nu eenmaal maatschappelijke spanningen zijn.”
Maar het is nog maar de vraag of de protesten nu ook uitblijven. “De ploeg is er dan niet meer, dus er is geen directe aanleiding om te protesteren,” zegt Vonk. “Maar de geest is uit de fles. Demonstranten hebben gezien dat ze aandacht krijgen, en dat kan nu opnieuw gebeuren.” Volgens hem hoeft Israel Premier Tech niet eens aanwezig te zijn om actie uit te lokken. “De demonstranten hoeven niet per se tegen een team te protesteren, hun voornaamste doel is groter dan alleen het cancelen van Israel Premier Tech. En het kan dus goed zijn dat er alsnog geprotesteerd gaat worden tijdens de koers.”
Vonk wijst ook op eerdere klimaatacties waarbij wegen werden geblokkeerd en touwen werden gespannen over de weg. “Dat leidde tot gevaarlijke situaties.” Voor hem ligt de grens bij de veiligheid van renners. “Langs de kant van het parcours demonstreren is prima, daar heb je alle recht toe. Maar niet óp het parcours. Zo breng je onnodig de renners in gevaar.”
Punten zijn cruciaal voor overleven
In het internationale wielrennen geldt een promotie-degradatiesysteem. Ploegen verzamelen punten op basis van hun prestaties. Wie te weinig punten haalt, verdwijnt uit de WorldTour, het hoogste niveau in de sport. Voor Israel Premier Tech is dat een probleem. “Zij bungelen een beetje aan de onderkant van de ranking,” zegt Remon Vonk. “Als je ze nu weigert, ontneem je die ploeg de kans om punten te halen. Dat maakt het lastig om ze zonder compensatie uit te sluiten.”
Een sponsor die alles bepaalt
Ondanks dat de kans bestaat dat het team voorlopig niet meer mag meedoen aan wedstrijden in Europa, lijkt er weinig beweging te komen vanuit de hoofdsponsor, of beter gezegd: de eigenaar, Sylvan Adams. “Hij is een enorme fan van Israël,” zegt Vonk. “Als hij ermee stopt, stopt gewoon die hele ploeg.” Een nieuwe sponsor vinden is lastig. “Dan moet het maar net een partij zijn die een paar miljoen heeft én wielersport interessant vindt.” Volgens Vonk is de sport daarin kwetsbaar. “Veel teams zijn afhankelijk van een excentrieke eigenaar. Israel Premier Tech is daar een voorbeeld van.”
Binnen het team is voorgesteld om het woord ‘Israel’ uit de naam te halen, maar dat ligt gevoelig. “Bij de Vuelta gebeurde het uiteindelijk wel, onder grote druk,” zegt Vonk. “De eigenaar wilde het eigenlijk absoluut niet, maar koos uiteindelijk voor de veiligheid van zijn renners.” Op bussen en auto’s was ‘Israel’ al afgeplakt, later volgde ook de kleding. “Dat zou een oplossing kunnen zijn,” zegt Vonk. “Maar ik denk dat de geest uit de fles is. Zelfs zonder directe aanleiding blijft zo’n ploeg een doelwit voor protest.”
Voor het komende seizoen moet het team dus iets bedenken. “Ook al sponsort de staat Israël niet direct, je wil die schijn van belangenverstrengeling weghalen.” Maar Vonk verwacht weinig verandering. “Ik denk dat Adams eerder zijn ‘speeltje’ weg wil gooien dan dat hij bereid is om uiteindelijk het doel dat hij hiermee heeft te laten varen.”
