De import- en exportwaarde van fossiele brandstoffen in Nederland is het afgelopen half jaar respectievelijk 11 en 15 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar. Dit blijkt uit een nieuw rapport van CBS. Ronald Huisman, economisch expert energietransitie, zegt dat dit twee grote redenen heeft: klimaatverandering en de handelsoorlog.

Huisman, hoogleraar duurzame energiefinanciering aan de Erasmus Universiteit,  zegt dat gas voorheen een alternatieve bron van energie was. Zo schreef Derk Sauer in een column voor Trouw in 2021 dat  gas een minder vervuilend alternatief is dan kolencentrales. “We hebben in Nederland jaren lang gas als alternatieve bron gehad”, zegt Huisman, “Nu gebruiken wij dat veel minder.” Hij stelt dat het gebruik van alternatieve energieën, zoals wind- en zonne-energie, zijn gestegen door andere factoren.

Klimaat
Een van de redenen is het klimaat. Nederland zit in het Parijsakkoord en moet de CO₂-uitstoot verminderen om voor 2050 klimaatneutraal te zijn. “Wind- en zonne-energie stoten natuurlijk minder CO₂ uit”, zegt Huisman, “Het is een eenvoudige manier om opgewekte energie te verduurzamen.” Hij stelt verder dat het meer investeren in windmolens en zonnepanelen ervoor hebben gezorgd dat Nederland minder gas verbruikt. “Door meer gebruik te maken van verduurzaamde energie gebruiken we minder gas, en niet andersom.”

Handel
Hoewel klimaat een grote reden is van de energietransitie, doen handelsoorlogen ook een aardig duit in het zakje. In een handelsoorlog hebben twee of meerdere landen een economisch conflict met elkaar en kunnen elkaar sancties opleggen. Huisman geeft de zomer van 2022 als voorbeeld, waarin de EU als sanctie minder Russisch gas importeerde door Ruslands invasie in Oekraïne. “Investeren in verduurzaamde energie voor het klimaat was de eerste reden, maar handelsoorlogen heeft dit doen versnellen.” Huisman zegt verder dat de investering in verduurzaamde energie komt, omdat Nederland onafhankelijker wil worden van buitenlands gas. “Je wilt voorkomen dat gas je hoofdbron van alternatieve energie is als je in een handelsoorlog verwikkeld raakt.”

Flexibiliteit in energietransitie
Hoewel er veel voordelen over de energietransitie is genoemd, zijn er ook nadelen te noemen. Zo stelt Huisman dat wind- en zonne-energie niet altijd de oplossing zal zijn. “Het is natuurlijk niet elke dag zonnig. Ook is er niet elke dag wind”, zegt hij, “Maar wat moet je doen als het een windstille bewolkte dag is?” Zo zou kernenergie daarvoor een goed alternatief zijn, maar hier ziet Huisman geen volledige oplossing in. “Je moet kijken wat realistisch is qua kosten en tijd. Kernenergie is duur en het kost veel tijd voordat we het kunnen opwekken.” De hoogleraar duurzame financiën pleit voor flexibiliteit. “Als je ervoor zorgt dat je op verschillende manieren aan verschillende vormen van energie kan komen, ben je op de goede weg.”