Je staat bij de kassa en wilt contant betalen, maar de medewerker vraagt je om te pinnen. In steeds meer winkels is contant betalen geen optie meer. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling. Meer mensen dan je denkt hebben hier last van. Is dat een probleem? Absoluut! We zijn op weg naar een samenleving waarin je steeds minder vaker nog zelf bepaalt hoe je betaalt, en dat is een zorgelijke ontwikkeling.

De druk om digitaal te betalen is groot. Het voelt alsof je geen keuze meer hebt. Vooral ouderen of mensen die geen ervaring hebben met technologie lopen hiertegen aan. Contant geld is voor hen belangrijk, en door het te beperken, verliezen ze een essentieel middel van betalen. Maar het gaat verder dan dat. Dit is niet alleen een probleem voor ouderen, dit raakt ons allemaal. Wat gebeurt er als banken kosten gaan rekenen per transactie? Of als je bank besluit bepaalde betalingen te blokkeren? Het voelt alsof we langzaam maar zeker de controle over ons eigen geld verliezen.

De onzichtbare gevaren van digitaal betalen

Bovendien brengt digitaal betalen risico’s met zich mee, zoals verlies van privacy. Elke transactie wordt geregistreerd, wat een steeds groter probleem wordt als bedrijven steeds meer te weten komen over je koopgedrag. Denk hier eens over na, stel je voor dat je bepaalde aankopen doet die door een bank als “ongebruikelijk” worden gezien. Wordt je rekening dan geblokkeerd? Dit zijn geen complottheorieën, dit zijn realistische scenario’s in een wereld waarin contant geld verdwijnt en digitale betalingen allesoverheersend worden.

Wat als de technologie faalt?

Digitale betalingen zijn handig tot ze problem gaan opleveren. Regelmatig zijn er storingen bij banken, waardoor mensen niet kunnen pinnen of geld over kunnen maken. In zulke gevallen is het essentieel dat betalen met contant geld een optie blijft. Digitale systemen zijn kwetsbaar: stroomstoringen, hacks of technische fouten kunnen ervoor zorgen dat we geen toegang hebben tot ons geld. Wat doen we dan? We kunnen niet zomaar terugvallen op contant geld als dat niet meer geaccepteerd wordt. Moeten we dan gewoon wachten tot “het systeem het weer doet”? Dit is een enorm risico en het is verbazingwekkend hoe weinig mensen hierbij stilstaan. Wij als samenleving staan er niet bij stil omdat het nu nog op redelijk veel plekken een optie is maar de cijfers dalen langzaam.

Wet beschermt contant geld, maar is het genoeg?

Gelukkig erkent de overheid het belang van contant geld. Minister Eelco Heinen (Financiën) heeft een wetsvoorstel gepresenteerd om contant geld te beschermen. Dit voorstel verplicht banken om een landelijk netwerk van geldautomaten te onderhouden die op maximaal 5 kilometer afstand van elke burger te vinden is. Een stap in de goede richting, maar is het genoeg? Ik vind van niet. Een 5-kilometerregel klinkt redelijk, maar wat als je slecht ter been bent? Of als het openbaar vervoer niet goed bereikbaar is? Op plekken waar veel ouderen wonen, zou een geldautomaat op loopafstand verplicht moeten zijn. Heinen zei in artikel van rijksoverheid: “Contant geld is van iedereen. Voor een grote groep mensen is contant betalen belangrijk.”

Moeten we contant geld beschermen?

Ja, zonder twijfel. Contant geld verdwijnt niet zomaar, het wordt ons ontnomen. Winkels beweren dat pinnen veiliger en efficiënter is, maar ze vergeten dat ze daarmee hele groepen buitensluiten. Daarnaast geeft digitaal betalen banken en bedrijven steeds meer macht over ons geld. Willen we echt in een wereld leven waarin banken kunnen bepalen hoe en waar we ons geld uitgeven? Waar bedrijven en overheden steeds meer controle krijgen over onze financiële vrijheid? Dit is niet zomaar een ver-van-ons-bed-show, dit gebeurt nu al.

Conclusie: Bescherm contant geld, voordat het te laat is

Contant geld is een wettig betaalmiddel, en het moet een betaaloptie blijven. Willen we echt in een samenleving leven waar we geen keuze meer hebben en alles digitaal moet? Waar bedrijven en overheden bepalen hoe we ons geld uitgeven? Ik weiger me daarbij neer te leggen. Het is tijd dat we ons bewust worden van deze ontwikkeling en ervoor kiezen om contant geld te blijven gebruiken. Want als we het nu niet beschermen, kunnen we straks niet meer terug.