NEDERLAND – Met het neerhalen van de Russische drones boven Polen, daalde zowel de Poolse munteenheid zloty als de aandelenbeurs in het land. Aandelenbeurzen in andere Europese landen zagen juist een stijging, voornamelijk bij defensiebedrijven. Wat voor rol spelen de geopolitieke spanningen in Rusland en Oekraïne op de waardes van de AEX?
Al sinds het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, in februari 2022, wordt de Amsterdam Exchange indeX (AEX) beïnvloed door geopolitieke schommelingen. Dit komt voornamelijk door de onzekerheid die de oorlog veroorzaakt voor bedrijven, maar ook voor de individuele consument. Een samenkomst van verschillende spanningen zorgt uiteindelijk voor een schommelende aandelenmarkt, die afwisselend positief en negatief reageert.
Stijgende energieprijzen
Toen Rusland Oekraïne in februari 2022 binnenviel was het meest opvallende directe gevolg van de paniek de stijging van de energieprijzen. Dat blijkt uit een onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB), dat kort na de inval werd gepubliceerd. Door de verhoging van de energieprijzen werden ook andere sectoren geraakt, die gebruikmaakten van de energie afkomstig uit Rusland. Het resultaat van de stijgende energieprijzen voor de AEX in het begin van de oorlog: forse stijgingen én dalingen. Bedrijven die afhankelijk waren van Russisch gas en energie kregen te maken met hogere kosten en daalden daardoor in koerswaarde, terwijl bedrijven zoals Shell, die energie aanleverden, een uitvlucht boden en juist koersstijgingen zagen. Door hogere kosten krijgen bedrijven namelijk te maken met lagere winstverwachtingen, met minder dividenduitkering als resultaat. Dit maakt een aandeel minder aantrekkelijk voor een belegger.
Terugkerende trends
De pieken en dalen van de koerswaardes op de AEX worden sinds het begin van de geopolitieke spanningen tussen Rusland en Oekraïne gekenmerkt door terugkerende trends. Economische onzekerheden door uitspraken en dreigingen van politieke leiders zorgden keer op keer voor dalingen op de AEX. Echter heeft dit niet alleen direct te maken met de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, maar spelen ook de politieke situaties in de Verenigde Staten en het Midden-Oosten een rol. Zo werden op 14 oktober 2022 de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie over de aardgaswinning in Groningen afgerond, waarna een daling op de AEX te zien was. Op 9 april 2025 was er opnieuw een duidelijk dieptepunt op de AEX te zien. Oekraïne meldde op die dag dat Rusland een nieuw lenteoffensief had gelanceerd, maar de handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten escaleerde ook met het verhogen van de invoerrechtentarieven op Amerikaanse goederen.
Defensieve sectoren in de schijnwerpers
In het buitenland kwamen defensiebedrijven door de geopolitieke spanningen tussen Rusland en Oekraïne in de schijnwerpers te staan. Sinds het begin van de oorlog hebben deze bedrijven, zoals Rheinmetall en Airbus Defence & Space een koersstijging doorgemaakt. Dit omdat er meer defensiebudgetten vrijkwamen, waardoor deze bedrijven een positiever winstoogmerk en dus een hogere koerswaarde kregen. Deze trend liet zich opnieuw zien na het neerhalen van de Russische drones boven Polen.
Het is lastig in te schatten welke oorzaken en gevolgen van de politieke onzekerheid in Rusland en Oekraïne een direct gevolg hebben (gehad) op de Amsterdamse aandelenbeurs. Echter, dát de AEX wordt beïnvloed door de oorlog is in de afgelopen jaren gebleken.
