Te veel soja kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, vooral voor de vruchtbaarheid en mogelijk de ontwikkeling van de geslachtsorganen van het kind tijdens de zwangerschap. Volgens onderzoek van de Franse voedselveiligheidsinstantie Anses is een te hoge consumptie hiervan dus schadelijk. “Maar de gemiddelde consument komt lang niet zo snel aan zulke hoge hoeveelheden”, zegt Evelyne Mertens, diëtist gespecialiseerd in plantaardige voeding.

“Veel studies over de risico’s van soja gaan uit van extreem hoge hoeveelheden die je normaal gesproken niet binnenkrijgt,” vertelt Mertens. Toch adviseert ze een gematigde consumptie. “Ik raad aan om maximum van drie à vier sojaproducten per dag te consumeren. Daarmee bedoel ik specifiek producten die volledig op soja zijn gebaseerd, zoals tofu, sojamelk of sojayoghurt.” Het gaat hierbij dus niet om producten met kleine hoeveelheden soja die verwerkt zijn, zoals bepaalde koekjes of sauzen.
Volgens Mertens is soja niet de enige optie binnen een plantaardig dieet. “Veel vleesvervangers zijn op basis van soja, maar je hebt ook varianten gemaakt van bijvoorbeeld erwteneiwitten. Daarnaast zijn peulvruchten ook een prima alternatief.”

Het onderzoek van Anses wijst uit dat veel consumenten in Frankrijk ongemerkt te veel soja binnenkrijgen, wat mogelijk schadelijk is voor de gezondheid. Vooral jonge kinderen en volwassen vrouwen blijken regelmatig de veilige limieten voor isoflavonen te overschrijden. Isoflavonen zijn stoffen in soja die zich gedragen als het hormoon oestrogeen, wat nadelige effecten kan hebben op de vruchtbaarheid en de hormonale balans. Anses raadt daarom aan om niet uitsluitend soja-gebaseerde producten te consumeren, aangezien de hoeveelheid isoflavonen per product sterk verschilt: een sojakoekje bevat bijvoorbeeld honderd keer zoveel als sojasaus.

Wiljan Cazemier (veganist), erkent dat veel plantaardige producten op basis van soja worden gemaakt, maar maakt zich geen zorgen over zijn inname. “Ik sta er niet heel erg bij stil. Sojaproducten zijn vaak lekkerder, omdat ze verder ontwikkeld zijn.” Toch eet hij niet vaak vleesvervangers. “Soms eet ik gewoon rijst of pasta met groenten. Vleesvervangers zijn voor mijn gevoel meer voor mensen die minder vlees willen eten, maar er zijn genoeg andere opties.”
Als het gaat om alternatieven, noemt hij falafel als favoriet. “Er zit al vrij veel smaak in, dus daar hoef je niet veel meer mee te doen.”