Tien van de veertien universiteiten in Nederland staan in het rood, meldt accountantykantoor EY. Gezamenlijk hebben de universiteiten een verlies van ruim €100 miljoen euro. ‘’Op dit moment liggen onze zorgen bij de gigantische bezuinigingen van het kabinet die op de Nederlandse universiteiten afkomen’’, vertelt Ruben Puylaert, woordvoerder van de Universiteiten van Nederland (UvN).
De gestegen energieprijzen en personeelskosten zijn volgens Puylaert de redenen voor het miljoenenverlies. Door de bezuinigingen van het kabinet zal het onderwijs verslechteren. Nederlandse universiteiten moeten er namelijk voor gaan zorgen dat ze dezelfde kwaliteit van onderwijs kunnen bieden met minder middelen. Ook zullen studenten minder persoonlijke tijd en aandacht krijgen, doordat het aantal studenten en docenten niet meer in verhouding zal zijn. ‘’Daarbij zullen opleidingsrichtingen waarschijnlijk verdwijnen en kan onderzoek naar bijvoorbeeld kanker of psychische problemen bij jongeren niet meer uitgevoerd worden. Dit zal effect hebben op zowel de mensen binnen als buiten de universiteiten’’, aldus Ruben Puyaert.
‘Hard geraakt’
De woordvoerder vreest dat deze bezuinigingen veel mensen hun baan zullen kosten. “Universiteiten geven aan te moeten reorganiseren of een vacaturestop te hebben. In de volle breedte wordt iedereen hard geraakt.” Puylaert meldt dat het bedrag dat bezuinigd moet worden, niet te compenseren is. “Wij proberen de bezuinigingen van tafel te krijgen. Zodra wetenschappers vertrekken en Nederland nog minder gaat investeren in onderwijs en onderzoek, zal dat lastig te herstellen zijn. Wij zullen er de komende tientallen jaren de gevolgen van merken.”
Lasten verkleinen
Om ervoor te zorgen dat de universiteiten weer in de zwarte cijfers komen te staan, zullen ze haar lasten moeten verkleinen of de opbrengsten vergroten, vertelt Ralph Poulssen, associate partner bij EY. ‘’Universiteiten zullen bijvoorbeeld tijdelijke contracten niet verlengen of zetten minder zzp’ers in. Op die manier breng je de personeelskosten naar beneden.’’ Het vergroten van de opbrengsten wordt iets lastiger vertelt Poulssen. ‘’De opbrengsten komen voornamelijk uit collegegeld. Het aantal studenten stijgt wel, maar minder hard als dat de universiteiten dachten. Ook zou er geïnversteerd kunnen worden in verduurzamingen. Alleen maak je daarbij eerst kosten voordat je kunt investeren.’’
Volgens Poulssen verwachten de universiteiten dat ze vanaf 2026 weer in de plus staan. “Alleen hebben wij de bezuinigingen van het kabinet en het dalende aantal internationale studenten nog niet verwerkt.” Hierdoor zou het langer kunnen duren voordat dit probleem is opgelost. Of mbo’s en hbo’s ook te maken hebben met grote verliezen, is volgens Poulssen nog niet geconstateerd.
