Foto: Mari Durieux
Na de succesvolle voorstelling ‘Ons Moeder’, keert het Bossche toneelgezelschap Paleis voor Volksvlijt terug in de Verkadefabriek met de voorstelling ‘Ons vader’: een ode aan het vaderschap. “We willen mensen triggeren om na te denken over de vader-kind relatie”, vertelt Talla Dirkzwager, één van de makers van de voorstelling. Ondanks dat het gros van het publiek de voorstelling zonder verwachtingen in lijkt te gaan, leidt het tot betekenisvolle gesprekken over de betekenis van het vaderschap.
De beschikbare vader, de liefhebbende vader, de betrokken vader. Het zijn, volgens het publiek, voorbeelden van wat een vader moet zijn. De input van het publiek vormt een prominent deel van de voorstelling: de hoofdrolspelers Gürkan Küçüksentürk en Huub Smit breken de muur met het publiek regelmatig af en zetten het publiek aan het denken met vragen zoals: “Wat doen de vaders in de zaal met hun kind?” en “Wat is een goede vader?”
De verhalen van mensen buiten het toneelgezelschap om, waren bovendien een belangrijke inspiratiebron tijdens het schrijven van de voorstelling. De makers zijn namelijk in gesprek gegaan met inwoners van de (volks)wijken in Den Bosch. Tijdens die ‘inspiratietafels’ kwam het beeld van ‘de stille vader’, die niet over zijn emoties praat, vaak naar voren. Volgens maker en regisseur Talla Dirkzwager werd dat een motivatie om de stilte rondom het vaderschap te doorbreken en mensen na te laten denken over het onderwerp.
Tijdens de voorstelling spelen Küçüksentürk en Smit drie verschillende rollen. Ze spelen twee broers die onenigheid hebben over de toekomst van de kapperszaak van hun demente vader, zichzelf en hun eigen vaders. De persoonlijke verhalen van de acteurs komen dus ook regelmatig aan bod. “Als je het gesprek aan wilt gaan, moet je iets meer geven en het persoonlijker maken”, vertelt Dirkzwagers.
Ondanks de intentie van de makers, lijken de meeste mensen niet met de intentie om over vaderschap na te denken naar de voorstelling te komen. Bosschenaar Leonie vond de voorstelling ‘Ons Moeder’ een groot succes, en besloot daarom een kaartje te kopen voor Ons vader: “Ik heb de vorige keer heel veel gelachen, vooral door het sterke dialect. Daarnaast vind ik het belangrijk om een lokaal initiatief te steunen.”
Jet en Ton uit Den Bosch hebben een andere reden om naar de voorstelling te komen. “Een oud-klasgenoot van de theaterschool heeft meegewerkt aan de voorstelling”, vertelt Jet. “Ik heb helemaal geen idee waar ik naar toe ga”, voegt Joël toe, die op een bankje bij de ingang aan het wachten is op zijn gezelschap.
Ondanks dat de redenen van het publiek om de voorstelling te bezoeken uiteen lopen, reageert het publiek enthousiast op de toenaderingen van Küçüksentürk en Smit. De vraag: “Wat zou je nog aan je vader willen vragen?” lijkt het meeste stof tot nadenken te geven, want de paar mensen die om antwoord wordt gevraagd moeten er allemaal ‘even over nadenken’.
Hoewel de voorstelling ‘Ons Moeder’ zich specifiek richtte op de moederrol in de Bossche culturen, lijkt Paleis voor Volksvlijt met ‘Ons vader’ een breder verhaal te vertellen. Als er iets duidelijk wordt over de Bossche vader, dan is het dat het een ongrijpbaar figuur is wat vele vormen aan kan nemen. In de foyer schetst Ton echter een beeld van wat, voor hem, de Bossche vader typeert: “Een sterk dialect, makkelijk in de omgang, bourgondisch.” Hij denkt even na, en dan zegt hij met een glimlach op zijn gezicht: “En hij geeft de vrouw altijd de belangrijkste rol.”
