Het lerarentekort in het basisonderwijs is dit jaar verder toegenomen, schrijven onderwijsministers Mariëlle Paul en Robbert Dijkgraaf aan de Tweede Kamer. Ondanks de inspanningen van de Kamer om het tekort aan leraren te bestrijden, lijkt het vooralsnog geen effect te hebben. Als gevolg hiervan staan stagiaires vroegtijdig voor de klas. 

Het landelijke lerarentekort is opgelopen tot 9800 leerkrachten, honderd meer dan vorig jaar. De onderwijsministers verwachten dat het tekort aan leraren de komende jaren zal aanhouden. ”We zullen dus moeten leren omgaan met de tekorten, bijvoorbeeld door knelpunten in de bevoegdheden van leerkrachten op te lossen. Daarbij moet de kwaliteit van het onderwijs altijd voorop staan’’, schrijft Paul. 

Het gebrek aan personeel in het basisonderwijs zorgt ervoor dat er veel wordt verwacht van studenten van de pabo. Stagiaires worden vaak eerder voor de klas geplaatst. Lotte Leijser, student pabo in Nijmegen, kan zich vinden in dit verhaal. ”In mijn eerste jaar heb ik zelfs meerdere dagen voor de klas gestaan, omdat de leerkracht ziek was en er geen vervanging was.’’ Leijser kende de klas goed, wat het gemakkelijker maakte. ”Toch vond ik het wel heel spannend om te doen, ik had nog nooit alleen voor de klas gestaan. Gelukkig kreeg ik vanuit mijn stagebegeleider het vertrouwen dat het ging lukken.’’ 

Te veel les uit boeken 

De derdejaars studente ziet ook bij andere studenten dat dit vaker gebeurt. Het geldt ook voor haar klasgenoot Loes van Haaren. Van Haaren merkt op dat het lerarentekort ervoor zorgt dat leraren minder tijd hebben om lessen af te stemmen op de behoeftes van de kinderen. ”Er wordt naar mijn mening te veel lesgegeven uit boeken en methodes, terwijl elk kind iets anders nodig heeft. Leraren hebben meer tijd nodig om leuke lessen te ontwikkelen waar kinderen daadwerkelijk iets aan hebben.’’ 

Het is zelfs voorgekomen dat een leraar van gym of muziek de hele dag voor een klas moest staan

Lotte Leijser

Door het lerarentekort is er momenteel weinig tijd beschikbaar. De studente heeft een mogelijke oplossing bedacht om de werkdruk op leraren te verminderen. Leraren zijn vaak lang bezig met administratieve taken, zelfs na hun werktijd. ”Als leraren bijvoorbeeld 4 dagen voor de klas staan en één dag hebben om papierwerk en lesvoorbereidingen te doen. Kunnen leraren zich richten op de kwaliteit van leraren en hoeven ze dit niet meer in hun eigen tijd te doen.’’ 

Bij sommige scholen is er geregeld dat stagiaires niet mogen invallen. Dit doen ze om de stagiaires te beschermen in het geval er iets in de klas gebeurt waarvoor een bevoegd persoon nodig is. ”Dan wordt er door de hele school gezocht naar vervangers. Het is zelfs voorgekomen dat een leraar van gym of muziek de hele dag voor een klas moest staan”, vertelt Leijser. Hierdoor ontstaat er weer extra werkdruk voor de betrokken leraren. 

‘Subsidieregen’ 

Om het gebrek aan leraren aan te pakken, zijn er verschillende maatregelen getroffen. Een van deze maatregelen is het beschikbaar stellen van geld om de werkdruk te verminderen door onderwijsassistenten of invalpersoneel in te schakelen. Volgens Thijs den Otter, woordvoerder PO- Raad (vereniging voor primair onderwijs), is dit niet voldoende. ”Deze ondersteunende posities worden gefinancierd door subsidies, maar met die tijdelijke subsidies kun je geen garantie geven op een vaste baan. Tijdelijk geld betekent tijdelijke ondersteuning.’’  

Je hebt zo’n enorm tekort dat je bijna elk idee moet inzetten om het tekort op te lossen

Thijs den Otter

Wanneer het subsidiegeld op is, moet de school deze medewerkers weer laten gaan. Het is dus een tijdelijke oplossing. ”We noemen het in het primair onderwijs ’subsidieconfetti’: afwachten of je het geld weer krijgt. Daarom lobbyen we ervoor dat er structureel meer geld naar het onderwijs gaat en dat er een einde komt aan tijdelijke subsidies’’, legt Den Otter uit.  

Om het probleem op te lossen, is er nog meer nodig: ”Het kabinet moet het gesprek aangaan over wat er nodig is om de werkdruk te verlichten qua ondersteuning en lastenvermindering. Ze moeten goed kijken of het aantal uur dat kinderen nu naar school gaan wel nodig is.’’ Dit zijn zaken waar de PO-Raad aandacht voor vraagt in Den Haag. ”Je hebt zo’n enorm tekort dat je bijna elk idee moet inzetten om het tekort op te lossen’’, concludeert Den Otter.