Met de Tweede Kamer verkiezingen in zicht publiceren verschillende onderzoekbureaus zogeheten verkiezingspeilingen. De politieke mening van Nederlanders komt hier naar voren. EenVandaag, Ipsos I&O en Maurice de Hond publiceren zulke verkiezingspeilingen. Alleen soms verschillen die uitkomsten van elkaar. ”Peilingen zijn nooit 100% juist.”

Verian is een onderzoeksbureau dat in aanloop naar de landelijke verkiezingen maandelijks een peiling maakt. Bart Koenen en Flip Zandanel maken die peilingen: ”Je wilt natuurlijk zo representatief mogelijk zijn. Bij alle vormen van onderzoek is het van belang dat je de samenstelling van de steekproef goed in elkaar zet.” Daarom beschikt Verian tot een eigen opiniepanel. ”Om een goede afspiegeling te krijgen van de samenleving benaderen wij zelf mensen.”

Bij onderzoeken wordt gekeken naar bijvoorbeeld gender, leeftijd, opleidingsniveau en iemands afkomst. Ook wordt gekeken naar het stemgedrag van kiezers. Die informatie kan vaak best privé zijn voor panelleden. ”Wij weten niet wie een persoon is. Elk panellid heeft namelijk een unieke code waar we niet die informatie te zien krijgen. We weten dus op welke partijen panelleden hebben gestemd maar kunnen daar dus geen naam aan koppelen.”

Gebruik maken van meningen

Nikki van Rooij (25) is student en kreeg een paar jaar terug een brief op haar deurmat. De brief was van Ipsos I&O. Nikki werd gevraagd om deel uit te maken van hun opiniepanel. ”Ik heb eerst even goed gekeken of ik het wel kon vertrouwen. Ik kende het onderzoeksbureau namelijk niet. Na wat research kwam ik erachter dat het juist om een betrouwbaar bedrijf ging.” Sindsdien maakt Nikki deel uit van het panel. Ze krijgt nog steeds vragen opgestuurd. ”Eens in de twee weken kan ik wat vragen beantwoorden. Nu gaat het vooral over de verkiezingen.”

Bart Koenen weet waarom ze werd geselecteerd om deel te kunnen nemen. ”Ipsos I&O hadden waarschijnlijk te weinig mensen in hun panel. Als je doorhebt dat je jongeren of andere doelgroepen te kort komt, kun je die mensen met een brief benaderen. Anders heb je niet de juiste afspiegeling van onze bevolking.”

Onderzoekbureau Ipsos I&O zoekt dus actief mensen op. Dit doet het bedrijf door middel van landelijke adressenbestanden. Wanneer je in het panel zit kun je via een spaarprogramma een tegoedbon krijgen of geld doneren aan een goed doel. Vooral de jongere doelgroep maakt hier gebruik van. Zo zorgt de organisatie ervoor dat er genoeg jongeren mee willen doen.

Verschillen in resultaten

Peilingen kunnen weleens van elkaar verschillen. ”Dat hangt vaak af van wanneer een bureau een steekproef doet. Stel Ipsos neemt hun steekproef af tijdens een congres van D66 en wij een week later tijdens een campagne van BBB, dan kan je wat verschillen zien in de resultaten.”

Als onderzoekbureaus tegelijkertijd steekproeven afnemen zullen de resultaten ongeveer hetzelfde zijn. Voor ‘die weerspiegeling’ wel, maar voor de onderzoekbureaus niet. Flip Zandanel: ”Wij voeren het niet op dezelfde manier uit als andere bureaus. Maar wij hebben wel de beste manier!”

Wat Bart en Flip vooral belangrijk vinden is dat een peiling niet precies de uitslag van de verkiezingen weergeeft. ”Één peiling is geen peiling. Zo laten wij en andere onderzoekbureaus zien wat Nederland zegt en vindt. Maar houd altijd in je achterhoofd dat peilingen nooit 100% juist zijn. Het is een steekproef en geen landelijk onderzoek.”