Home Blog Pagina 84

Discutabele regelgeving, effectieve lobby’s en een gebrek aan verdragen: hoe alcohol nog steeds de normaalste zaak van de wereld is

Alcohol kent een opmerkelijke uitzonderingspositie in onze samenleving. Waar andere schadelijke middelen als tabak steeds effectiever uit onze omgeving verbannen worden, is een glas alcohol nog altijd doodnormaal. Hoe komt het aan deze uitzonderlijke status? We nemen je mee in de historie van alcohol, regelgeving en louche lobbypraktijken.

Alcohol is niet goed voor je. Regelmatig alcoholgebruik kan leiden tot (ernstige) schade aan de lever, nieren, alvleesklier, longen, hart- en bloedvaten, de darmen en de hersenen. Toch is drinken nog altijd doodnormaal. Tijdens de jaarwisseling ontkurken we champagne. Dat hoort erbij. Talkshow-hosts hebben een glas bier of wijn voor hun neus. Moet kunnen. Grote biermerken sponsoren de belangrijkste sportevenementen. Logisch. Maar waarom is dat zo normaal? Daarvoor duiken we eerst de geschiedenis van alcohol en zijn regelgeving in.

De geschiedenis van alcohol

Wat zeggen de verschillende feiten uit de video precies? Allereerst: Nederlanders drinken nog steeds erg veel. Daarnaast slaan de verschillende wetten en regels niet goed aan. Door de jaren heen zagen we wel dalingen na nieuwe invoeringen, maar die waren niet baanbrekend. Daarnaast zien we dat na 2000 het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren hoog in het vaandel staat, maar ook die maatregelen lijken niet te werken.

Verstrekkers controleren, ondanks de ‘zware’ straffen die de overheid zou geven, de leeftijdsgrens slecht, blijkt uit onderzoek van het alcoholexpertcentrum van Trimbos. Hoewel het bij supermarkten en slijterijen relatief goed gaat (ruim 60% niet-geslaagde alcoholaankopen), gaat het bij cafetaria’s, horecagelegenheden en sportkantines volledig mis. Bij de laatste twee ging het in 2022 zelfs slechter dan het jaar ervoor, terwijl in sportkantines de leeftijd net iets beter werd gecontroleerd. Door de slechte scores van die drie sectoren, ligt het gemiddelde zorgwekkend laag. In 2022 lukte 39,4% van de aankooppogingen door een minderjarige niet. In 2021 was dat 38% en in 2018 was dat 37,7%. Hier zit, door de jaren heen, geen significant verschil in. Maar wat betekent dit allemaal? Het betekent dat ongeveer twee op de vijf aankooppingen door een minderjarige mislukt en een minderjarige, Nederlandse tiener dus relatief makkelijk aan alcohol komt.

En dat is pas het begin van het probleem, want zoals aangegeven drinken Nederlanders veel. Het drinkgedrag, dat dus op minderjarige leeftijd begint, slaat door naar het jongvolwassen leven. In de lijst van zware drinkers1 voeren jongvolwassenen namelijk de lijst aan. In de leeftijdsgroep van 18 t/m 24 jaar ligt het aantal zware drinkers rond de 23%. Ook in de categorie overmatige drinkers2 leidt deze leeftijdsgroep de dans. Daar gaf ongeveer 23% aan ‘overmatig te drinken’.

De cijfers spreken voor zich. Alcohol blijft doodnormaal in onze samenleving. In onderstaande video zien we dat de aantallen in Nederland hoog zijn, maar dat het ook vooral een probleem is dat zich over heel Europa verspreid.

Overheid balanceert

Eén reden voor een hoge alcoholconsumptie is een acceptabele prijs. Waarom is die prijs zo acceptabel?

Hiermee zien we dat alcohol relatief betaalbaar blijft, ondanks allerlei accijnzen en belastingen die alcohol door de jaren zijn opgelegd. De overheid wil alcohol niet te veel belasten omdat ze daar inkomsten mee mislopen. Het is een mooie inkomstenbron en als daarmee alcoholmisbruik wordt teruggedrongen, is dat een bijkomend voordeel. De politiek zoekt vooral een balans, zonder de alcoholindustrie écht aan banden te leggen.

Alcoholindustrie bepaalt

Die alcoholindustrie heeft nog altijd een dikke vinger in de pap. Ook als we kijken naar de reclames rond drank.

“De overheid volgt in feite de nadrukkelijke wens van de alcoholindustrie om alcoholmarketing via zelfregulering te regelen”, vertelt Wim van Dalen. Van Dalen is al jarenlang directeur van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) en ziet dat er door de jaren heen nog niet veel is veranderd omtrent de regels voor alcoholmarketing. “Het komt er eigenlijk op neer dat door de sterke lobbykunsten van de alcoholindustrie er nog niet heel veel is veranderd op het gebied van alcoholmarketing in de afgelopen jaren.”

Op lokaal niveau ziet Van Dalen wel verandering ontstaan. “In diverse gemeenten zoals Amsterdam en Utrecht mag er geen alcoholreclame meer worden gemaakt op gemeentelijke eigendommen.” Dat betekent dat er bijvoorbeeld geen reclameposters van alcoholmerken mogen hangen in het lokale buurthuis.

Maar op landelijk niveau ziet Van Dalen nog niet veel verandering en dat verwacht hij ook de komende jaren nog niet. “Ondanks dat wij wetenschappelijk hebben bewezen dat zelfregulering onvoldoende effectief is, gaat de overheid hier door de sterke alcohollobby nog niet in mee.”

En daar hebben we hem weer. Die zelfregulering. Hoe zit dat nu precies?

De Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) is dus een grote speler in de wereld van de alcoholmarketing, en met name op het gebied van de zelfregulering. In de kritiek die onder andere door het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleleid (STAP) op zelfregulering wordt gegeven, herkent STIVA zich niet. De stichting laat in een schriftelijke reactie weten dat volgens hen de regels goed nageleefd worden en ook gedragen door de professionals die ermee moeten werken. Deze regels staan dus in de door hen opgestelde Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken.

STIVA geeft in haar reactie verder aan dat haar ervaring is dat zelfregulering beter en sneller werkt dan wetgeving. Hiermee gaat STIVA dus in tegen de beweringen van STAP, die wetenschappelijk onderlegt dat zelfregulering onvoldoende zou werken. Echter is volgens STIVA deze bewering dan weer onjuist. Volgens STIVA ligt het er namelijk meer aan hoe je effectiviteit definieert. “Als de maatstaf is dat er niets fout mag gaan en geen overtredingen mogen plaatsvinden, dan zijn alle wetten in Nederland niet effectief.”

Op andere vlakken gaat het wél goed

En zo zien we dat het vooralsnog knap lastig blijkt om het alcoholgebruik terug te dringen. Zijn er voor de toekomst dan geen aanknopingspunten? Nog niet echt. Al kan het hoopgevend zijn om naar andere sectoren te kijken.

En dus staan we op een interessant punt in de geschiedenis van alcohol. In een tijd waarin de bewustwording van de gevaren steeds groter wordt, is het in Nederland lastig om streng beleid te maken. Daarvoor verdienen te veel belangrijke partijen te veel aan alcohol. Maar als we naar andere casussen kijken, hoeft er maar één ding te gebeuren om snel stappen te zetten. De hamvraag is nu: wie zet de stap waarmee de alcoholindustrie buitenspel gezet wordt?


  1. Er is sprake van zwaar drinken wanneer minstens één keer per week meer dan zes glazen alcohol (mannen) of vier glazen alcohol (vrouwen) op een dag gedronken worden (Trimbos) ↩︎
  2. Overmatig drinken wordt gedefinieerd als meer dan 21 glazen alcohol per week voor mannen en meer dan 14 glazen alcohol per week voor vrouwen (Trimbos) ↩︎

Liverpool supporters blijven achter met een gebroken hart na aankondiging vertrek Klopp

Meestal zijn supporters van een voetbalclub blij als de trainer vertrekt. Vaak vanwege slechte resultaten of onenigheid binnen de club. Maar Liverpool FC fans blijven deze week achter met een gebroken hart nadat Jürgen Klopp aankondigde aan het einde van dit seizoen te stoppen als trainer van The Reds.”Het Engelse voetbal in het geheel zal Klopp gaan missen.’’ 

Jürgen Klopp wist niet alleen de eerste Premier League titel in 30 jaar te winnen voor Liverpool. Ook werden onder andere de Champions League, FA cup en de EFL cup werden onder zijn gezag binnengesleept. Maar dat is niet het enige wat Klopp speciaal maakt in Liverpool. ‘’Hij staat vanaf dag 1 voor de club, het team, de supporters en de beleidmakers binnen de club. Elke aanval van buitenaf wordt fel door Jurgen bestreden. Of het nu het transferbeleid van de club, tactische keuzes van de technische staf of prestaties van individuele spelers op het veld betreft, hij laat niemand vallen‘’, vertelt Ronald Kleinman, bestuurslid van de official Liverpool support club Nederland (OLSC). De OLSC is de door Liverpool FC officieel erkende supportersclub van Nederland.  

‘Of het nu tactische keuzes zijn van de technische staf of prestaties van individuele spelers, hij laat niemand vallen’

– Ronald Kleinman

Ook op sociale media laten mensen weten Klopp erg te gaan missen. Op X wordt hij uitgebreid geprezen voor het succes dat hij de afgelopen negen jaar heeft gebracht. ‘’Hij heeft alles gedaan waar een fan van kan dromen.’’

In Liverpool heeft Klopp al een heldenstatus, maar hij kan zijn laatste seizoen nog groots afsluiten. Op dit moment staat Liverpool boven aan in de Premier League, en zijn ze nog in de race voor de FA Cup, de League Cup en de Europa League.  

‘’Wat betreft de toekomst kan niemand een onderbouwde mening hebben. Behalve dat het Engelse voetbal Klopp zal gaan missen.’’ Wie ook de opvolger van de ‘normal one’ mag worden ‘’ staat als successor al met 3-0 achter.’’ aldus Kleinman. 

Bron: X // @LFCZAK98_
Bron: X // @Rebs121

Foto: EPA// Tim Keeton

Kirsten de Wit: ”Uiteindelijk is mijn doel de Olympische Spelen”

0

Kirsten de Wit, een veelbelovende 19-jarige badmintonspeler van TeamNL, staat klaar om haar eerste nationale titel te veroveren tijdens het NK Badminton in Almere. . Met 184 inschrijvingen belooft het een competitie van hoog niveau te worden dit weekend en Kirsten is vastberaden om haar beste spel te laten zien.

Kirsten de Wit beoefent de sport al sinds ze zeven jaar is. Ze meldt dat ze al vrij snel gescout werd. ‘‘Eerst begon ik met wat toernooitjes in de buurt en toen ging ik landelijk. Toen ik 13 was geworden, werd ik geselecteerd voor de nationale jeugdselectie voor kinderen onder de 15. Ik speelde bij een academie en daar werd ik gescout, daarna heeft hij mij met de bondstrainers kennis laten maken.’’De Wit bleef ook doorgroeien door op haar 15e gelijk geselecteerd te worden voor de O17 selectie.

Na goede prestaties kreeg Kirsten ook een uitnodiging om in het sporthotel in Papendal te wonen. Papendal heeft het grootste sportcentrum van heel Nederland en daar wordt optimaal getraind door Nederlandse topsporters. Als je onder de 18 jaar bent moet je verblijven in het sporthotel. Topsporters boven de 18 krijgen de keuze om op zichzelf te wonen, maar wel in de buurt van Papendal.

Dit wordt het zesde NK voor de badmintonner, maar ze heeft nog niet de titel kunnen pakken. ”Op de afgelopen twee NK´s heb ik de halve finales gehaald, maar de finale is me helaas nog niet gelukt. Vorig jaar zat het er wel in, maar mijn partner raakte geblesseerd.’’

Het NK is om de hoek en Kirsten is al aan het voorbereiden op de intensieve wedstrijden. Haar manier van trainen verandert wanneer ze dichter bij een toernooi komt. ”Net voordat een toernooi begint gaan we korter trainen en meer focussen op de intensiteit van de wedstrijden.’’

De ambities van Kirsten gaan wel verder dan het NK. Nadat ze haar debuut heeft gemaakt op het WK van 2023 snakt ze naar meer. ”Uiteindelijk is mijn doel de Olympische Spelen in 2028.’’

Foto: Geert Berguis



Mentale gezondheid van studenten nog altijd laag: ‘Ik voelde me verloren’

0

De mentale gezondheid onder studenten blijft laag: ruim 67 procent van de studenten geeft aan zich eenzaam te voelen. Dit blijkt uit cijfers van Trimbos. Joep Lambers (21) studeerde commerciële economie in Breda, waardoor hij te maken kreeg met sombere emoties.

Lambers kreeg in de eerste week van zijn studie het besef dat hij de verkeerde keuze gemaakt had. “Ik heb het nog wel twee jaar volgehouden, ik moest mijn propedeuse behalen. Daarna ben ik gestopt. Ik wilde psychologie studeren dus ben ik gaan zoeken naar een universiteit en stad die bij mij passen. Ik kwam weer terug bij Breda. Ik wist dat ik hier niet wilde zijn. Dit begon te ontwikkelen tot een heftig gevoel.”

Negatieve emoties
Een verkeerde studiekeuze kan leiden tot negatieve emoties. “Ik voelde verdriet en werd gedemotiveerd, ik zat totaal niet op mijn plek en voelde me erg leeg. Ik merkte het zelf aan mijn gemoedstoestand. Op de plekken waar ik het leuk moest hebben, namen de negatieve gevoelens over”, vertelt Lambers. Depressieve gevoelens komen regelmatig voor bij studenten. Ruim 44 procent van de studenten geeft aan angst- en depressieklachten te ervaren, blijkt uit cijfers van Trimbos. “Ik voelde me verloren en ik wist niet of het goed ging komen. Het klikte over het algemeen niet met de studenten van mijn studie. Ik miste de aansluiting wat leidde tot een eenzaam gevoel. In het eerste jaar zat ik in een vriendenteam van de hockey, hier sprak ik gelukkig nog wel mee af. Ook had ik een paar losse vrienden die ik af en toe zag.”

Oplossingen
“Ik zat bij een dispuut, daar ben ik wel blij mee. Ik ging veel dingen met mijn dispuut doen buiten mijn studie. Dat was geen goede gewoonte, ik was mijn studie echt aan het ontwijken. Doordat psychologie een numerus fixus opleiding is werd mijn leegte een beetje opgevuld. Ik studeer nu psychologie in Utrecht, een studie waar ik écht op mijn plek zit.”

Van Nederlands trots naar Friese nummer twee: Een samenvatting van het jaar van Andries Noppert

0

TILBURG – Andries Noppert is niet meer de eerste keeper van SC Heerenveen. Dat meldt de Leeuwarder Courant. Een jaar geleden stond de Friese doelman nog onder de lat in Qatar voor het Nederlands elftal. Wat is er misgegaan voor de doelman? 

In september 2022 verraste Noppert vriend en vijand. Hij werd toen voor het eerst geselecteerd voor Oranje. Dit nadat hij een goede vorm had te pakken in de Eredivisie voor zijn club SC Heerenveen. Spelen deed de doelman in september echter nog niet. Zo keepte Remko Pasveer in die periode tegen Polen en België. Het leek er dus niet op dat Andries Noppert minuten kon verwachten bij het WK dat twee maanden later zou beginnen. Geselecteerd worden, zou niet vreemd zijn, maar spelen leek erg ver gezocht. 

Maar niets bleek minder waar. Louis van Gaal stelde Andries Noppert op als eerste keeper tijdens het WK. “Hij houdt normaal gesproken de ballen tegen. Dat is voor de keeper de eerste taak. En met zijn voeten is hij beter dan ik had verwacht”, vertelde toenmalig bondscoach tegen het AD. Noppert was dan ook in bloedvorm in de Eredivisie. Toch hadden velen twijfel aan de doelman door zijn gebrek aan ervaring in het Nederlands elftal. Zo werd ervaren doelman Jasper Cillessen niet meegenomen.  

Ondanks alle twijfel keepte Noppert een prima WK. Zo maakte hij geen fouten en de doelpunten die hij tegen kreeg, hadden veel keepers als doelpunt geïncasseerd. Noppert kon terugkijken op een hoogtepunt. Als nuchtere Friese jongen die een jaar geleden nog bij Go Ahead Eagles keepte een prima WK keepen. Dat is niet voor velen weggelegd. 

Noppert dacht zijn goede vorm op het WK en in de Eredivisie met een mooie transfer te verzilveren. Zo sprak hij ook uit weg te willen bij Heerenveen. Dat leek ook te gaan lukken. Een keeper die zojuist op het grootste voetbalpodium ter wereld heeft gestaan, moet toch een mooie transfer kunnen maken? Nou, nee. De concrete interesse bleef uit en Noppert bleef nog een jaar bij SC Heerenveen. 

Dan komen we inmiddels aan bij de start van het nieuwe seizoen. Een nieuwe kans voor Noppert om zich te bewijzen en wellicht op een later moment toch nog een mooie transfer te maken. Dat seizoen begon ook goed. SC Heerenveen won haar eerste twee wedstrijden en ook de keeper leek nog op de WK-keeper die we kenden. Toch ging het daarna snel bergafwaarts. De volgende 6 wedstrijden werden niet gewonnen. Noppert kreeg in die zes wedstrijden ook maar liefst 17 doelpunten tegen. Zijn vorm krijgt een enorme dip. Die Friese doelman die vol vertrouwen onder de lat staat, die lijkt verdwenen. 

Het vertrouwen lijkt ook niet toe te nemen. Zo krijgt Noppert in 19 gespeelde Eredivisie wedstrijden 37 doelpunten tegen. De druppel die de emmer doet overlopen is de wedstrijd die SC Heerenveen op 28 januari 2024 speelt tegen AZ Alkmaar. Een lange bal komt richting het strafschopgebied van Noppert. Verdediger Paweł Bochniewicz schermt de bal af, zodat Noppert deze kan oppakken of uitverdedigen. Wat de doelman vervolgens doet, daar schrikt heel het stadion van. Noppert wil de bal uitverdedigen en geeft een trap tegen de bal. Op knullige wijze komt deze bal tegen zijn medespeler aan en verdwijnt de bal in het doel van de mannen uit Heerenveen. Het doelpunt dat de 2-2 inluidt en zorgt voor een deling in punten. Het lijkt het totale dieptepunt in een totale vormcrisis van Andries Noppert. 

Deze blunder lijkt voorlopig het einde te zijn voor Andries Noppert onder de lat. De Leeuwarder Courant meldt namelijk dat hij zijn basisplaats kwijt is en dat Mickey van der Hart hem voorlopig zal vervangen. Ook clubtrainer Kees van Wonderen bevestigt dat. “Er komt een moment waarop het genoeg is. We hebben maandag met Andries en van der Hart gezeten en aangegeven dat dit het moment is voor ene keeperswissel. Als van der Hart fit blijft en goed keept, blijft hij onder de laat staan”, vertelt de oefenmeester aan de Leeuwarder Courant.  

Foto: ANP/ Ed van de Pol

EXPLAINER: Hoe werkt koopkracht?

Volgens budgetinstituut Nibud gaan bijna alle huishoudens in Nederland er financieel op vooruit. Hun koopkracht gaat dus omhoog, maar dit geldt niet voor iedereen. alleenstaanden met een laag inkomen zien juist hun koopkracht omlaaggaan. Dit roept de vraag op hoe het kan dat niet iedereen voorruit gaat. Hoe de koopkracht werkt hebben we voor je op een rijtje gezet in deze explainer.

Geen Vastelaovend maar Gekke Maondaag in het Limburgse Velden

0

In Velden, vlakbij Venlo, wordt al jarenlang ‘Gekke Maondaaggevierd. Een initiatief dat vanuit vereniging de Wuilus georganiseerd wordt. Maarten Jansen, de vorst én voorzitter van deze GMV (Gekke Maondaag Vereniging), vertelt over de bijzondere dag. Ook laat Prins Teun I het een en ander los over zijn adellijke titel.

Wat wordt er met Gekke Maondaag gevierd? De Gekke Maondaag is ieder jaar op de laatste maandag van januari. Mits de dinsdag ook nog binnen de maand valt. Het valt dus los van de Vastelaovend. Maarten: ”Wat er precies wordt gevierd met de Gekke Maondaag is eigenlijk wel grappig. Het feest bestaat al jarenlang.” Wat er gevierd wordt is een ludiek protest tegen het gilde van Velden dat jaren geleden plaats heeft gevonden. Het gilde was een belangrijke groep mensen in het dorp die de goede orde bewaarde. ”Als de goede koe van een boer bijvoorbeeld was overleden, dan regelde het gilde dat er de volgende dag weer een nieuwe koe stond. Het gilde ging vaak naar de kroeg en mocht daar gratis ‘gildenbier’ drinken. Alleen mannen van boven de dertig of mannen die samenwoonden mochten zich bij het gilde aansluiten. De anderen; Boerenknechten en vrijgezellen, moesten vaak op de boerderij passen. Zij kwamen in protest. Die mensen zijn op de maandag, de dag na het gild, met hun kleren binnenstebuiten langs de deuren gegaan voor eten, om dit in de kroeg op te eten. Dit is Gekke Maondaag genoemd. Al die jaren later wordt deze ludieke opstand nog gevierd en vanuit vroeger bestaat de regel dus dat onze prins altijd onder de dertig moet zijn en niet samenwoont.”

Wat maakt de Gekke Maondaag zo mooi? ”Wat het voor mij vooral doet, is dat het natuurlijk in mijn eigen dorp is. Wat ik zo knap vind aan de Gekke Maondaag is dat de lokale mensen het op de hak nemen. Ze zien de humor er echt in. In Venlo en Blerick is het met Vastelaovend vooral gericht op pracht en praal. Hier in Velden wordt nog genoeg humor gezien en iedereen kan met dingen lachen.” Velden is een van de enige die Gekke Maondaag vieren in Nederland, Grubbenvorst doet het ook, maar Maarten geeft aan dat de inwoners van Grubbenvorst Velden hebben gekopieerd: ”Wij waren echt de eerste. Dat maakt het ook speciaal om in Velden te wonen. Door de Gekke Maondag hebben wij een speciaal dorp”, aldus Maarten.

Op welke manier verschilt Gekke Maondaag van de Venlose Vastelaovend? Maarten vertelt dat er in Venlo ieder jaar een thema is, waar heel de optocht zich aan moet houden. In Velden wordt juist op lokale gebeurtenissen ingegaan en heeft iedereen vrij spel. Het gaat om humor en herkenbare dingen. Het hoeft niet te netjes. ”Wij lopen als raad wel in pak, maar wij werken met weinig tot geen protocollen. In de stad is het ook erg leuk en daar geniet ik net zo goed, maar in het dorp zie je mensen die je goed kent en waar je mee bent opgegroeid, dat is mooi.” Maarten kiest nu prinsen uit die hij bijvoorbeeld voetbaltraining heeft gegeven of waar hij op heeft gepast: ”Zo heb je misschien als klein kind aan iemands handje gelopen bij de optocht en drink je een paar jaar later samen jouw eerste biertje. Dát is de charme van onze Gekke Maondaag; Je viert het met een hechte gemeenschap, waar iedereen elkaar kent.”

De Gekke Maondaag lijkt inmiddels wel meer op de Vastelaovend dan eerst. Dat is vooral zo omdat je sinds twee jaar in Velden, in een grote tent kan feesten. Voorheen was dit in de, vaak drukke, kleine stamkroeg. Ook omdat er veel animo is vanuit buiten het dorp wordt het feest groter gevierd. Maarten: ”Er is nergens anders zoiets te doen in dat laatste weekend van januari. Als we de Gekke Maondaag tegelijkertijd met de Vastelaovend zouden doen, zouden er veel minder mensen komen en zouden we een veel kleinere optocht hebben omdat iedereen dan naar de stad trekt.”

De jongensdroom van Prins Teun I Het worden van prins in Velden is, sinds dat Teun Berden op de basisschool zat, al een droom geweest voor hem: ”Toen de prins op school langs kwam, keek ik daar altijd erg naar op. Mijn opa en oom zijn ook prins geweest, dus dat maakt het extra speciaal. Van hen hoorde ik altijd de gaafste verhalen en nu mag ik dat zelf meemaken dus het is een ontzettende eer. Ze kunnen uit zoveel mensen kiezen en dan pakken ze mij eruit. Heel bijzonder. Ik merk ook als ik in pak ben, dat mensen naar me opkijken. Iets wat ik zelf als kleine jongen ook deed bij de prins. Gek om zelf mee te maken, want het stelt eigenlijk niet super veel voor.”

Het feest in de tent is voor Teun hét hoogtepunt. Vier dagen lang in een bomvolle tent het vieren van dé dorpse traditie. In het weekend van de Gekke Maondaag is er al feest en op dinsdag gaan ze nog even door. ”Van tevoren keek ik met spanning, maar ook heel veel enthousiasme naar dit weekend. Achteraf ben ik erg tevreden. De Gekke Maondaag heeft eigenlijk niks te maken met de Vastelaovend in Venlo. Het is dan wel steeds meer op elkaar gaan lijken door de drukte en het grote feest, maar hier in Velden is het veel persoonlijker. In de optocht worden lokale mensen voor de gek gehouden en komen er allerlei actuele dingen uit het afgelopen jaar naar voren. Het is een erg mooi feest, wat wij als klein dorpje goed voor elkaar krijgen.”

Explainer: Hoe reëel is de kans dat Trump president wordt?

0

 In deze explainer behandelen we de vraag hoe reëel de kan is dat Donald Trump verkozen wordt als president.

Stroomstoring legt Amsterdam plat: ‘Dit is een van de belangrijkste risico’s die in onze regio voorkomt’ 

Het openbaar vervoer valt stil, de verlichting thuis en op straat gaat uit en stoplichten en spoorbomen doen het niet meer. Het klinkt apocalyptisch maar in Amsterdam was dit de werkelijkheid. Door een stroomstoring lagen delen van de stad plat. Na een uur was de storing opgelost. Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland moet tijdens de stroomstoring alles in goede banen leiden maar hoe bereiden ze zich hierop voor.  

De veiligheidsregio is zich bewust van de grote gevolgen van een mogelijke stroomuitval. ”Dit is één van de belangrijkste risico’s die in onze regio voorkomt. Het kan leiden tot een crisis. Stroomuitval is al jaren een aandachtspunt in ons regionaalrisicoprofiel.” zegt Leena Jaarsveld van veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. 

Voorbereiding 
De veiligheidsregio maakt zich zorgen over de gevolgen die langdurig stroomuitval heeft zoals: uitval van betalingsverkeer en het wegvallen van internet en telefonie. Daarom bereiden ze zich goed voor op dit soort risico’s. ”We doen dat niet alleen. We werken nauw samen met andere partijen zoals netbeheerder Liander. Voor 2024 hebben we uitval van elektriciteit als speerpunt gekozen. Binnen dit thema staan allerlei activiteiten gepland: in het licht van de stroomstoringen van deze week bekijken we of onze instructies en werkwijzen nog kloppen. We bouwen ons netwerk van samenwerkingspartners verder uit zodat we elkaar snel kunnen vinden als de stroom uitvalt. Daarnaast organiseren we allerlei leeractiviteiten voor de crisisorganisatie.” zegt Jaarsveld. 

Weerbaarheid bewoners 

Ook richt de veiligheidsregio zich op het weerbaarder maken van de inwoners van de regio. ” Als de elektriciteit daadwerkelijk voor langere tijd uitvalt, kunnen we inwoners lastiger bereiken door uitval van netwerken. Via een campagne zullen we hen informeren over wat zij nu al kunnen doen om zich goed voor te bereiden op een stroomstoring.” zegt Jaarsveld. 

Wat kan ik zelf doen tegen een stroomstoring? De overheid heeft meerdere tips om je voor te bereiden op een stroomstoring. Zo adviseren ze bijvoorbeeld dat je een noodpakket in je huis hebt zodat je de eerste 48-uur voorbereid bent op een crisis.  Het samenstellen hoeft niet veel tijd te kosten want de meeste spullen heb je waarschijnlijk al in huis. Vul een tas met: een zaklamp, water, lang houdbaar voedsel ook voor je huisdieren. Het hebben van contant geld, een opgeladen powerbank en een radio op batterijen is van groot belang in tijden van nood. Ook adviseren ze om afspraken te maken met je buren, ouders en kinderen over wat je doet in geval van uitval.

    Foto: ANP/HERMAN WOUTERS

    Tekort aan plekken in tbs-kliniek: ‘Er moet structureel geïnvesteerd worden in capaciteit’ 

    Het aantal tbs-patiënten stijgt de laatste jaren, waardoor veroordeelden lang op een wachtlijst staan voor een plek in de kliniek. Demissionair minister van Rechtsbescherming Franc Weerwind schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de krapte in tbs-klinieken zal blijven of zelfs groter wordt. De oorzaken: rechters leggen tbs op en patiënten kunnen moeilijk doorstromen.

    De afgelopen jaren is het gemiddeld aantal tbs-patiënten dus gestegen, blijkt uit cijfers van TBS Nederland. In 2018 waren er nog 1310 patiënten. In 2022 is dit aantal al opgelopen tot 1536. Doordat het aantal tbs-patiënten stijgt, staan veel veroordeelden op een wachtlijst voor een plekje in de kliniek. Een voorbeeld: op 12 oktober 2023 stonden 149 veroordeelden op de wachtlijst voor een plek in een tbs-kliniek, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Doordat het aantal tbs-patiënten stijgt, is er dus te weinig plek in de klinieken.

    Waarom is er weinig plek in tbs-klinieken?

    Een van de oorzaken: rechters leggen steeds vaker tbs op. In 2016 hebben ze 174 keer tbs opgelegd. In 2020 was dit al 273 keer. Een mogelijke verklaring hiervoor: “Er zijn steeds meer mensen met psychische problemen die in aanraking komen met het strafrecht. De rechter zal dan eerder een behandeling overwegen dan een langdurige gevangenisstraf”, legt Maarten van der Sluis, persvoorlichter van Rechtspraak uit. Een andere verklaring is de aandacht die er voor verdachten is die weigeren mee te werken. “De maatschappelijke discussie over tbs heeft ervoor gezorgd dat er meer aandacht is voor verdachten die weigeren mee te werken aan psychologisch onderzoek. Rechters zijn nog alerter in zaken waarin zij tbs kunnen opleggen, zonder dat er recente rapportages beschikbaar zijn.”

    Ook kunnen patiënten moeilijk doorstromen naar andere behandelplekken, wat ook een oorzaak van het tekort aan tbs-plekken is. Hyacinthe van Bussel, voorzitter van TBS Nederland en Rooyse Wissel-directeur legt dit uit: “Als tbs-patiënten klaar zijn voor een volgende stap, kunnen ze doorstromen naar een andere passende plek, vaak in de reguliere GGZ of verstandelijk gehandicaptenzorg. Maar ook daar zijn plekken te kort. Ter vergelijking: twee jaar geleden zaten tbs-patiënten gemiddeld zeven jaar en één maand in een tbs-kliniek, inmiddels is dat opgelopen tot negen jaar en vier maanden.”

    Er moet structureel geïnvesteerd worden in capaciteit: gebouwen en personeel

    Hyacinthe van Bussel

    Investeren in capaciteit

    Hoe het tekort opgelost kan worden? “Er moet structureel geïnvesteerd worden in capaciteit: gebouwen en personeel”, verteld van Bussel. Ook moet er gekeken worden naar andere mogelijkheden. Tbs-patiënten worden steeds ouder en hebben daardoor verpleeghuisachtige zorg nodig. “We kijken nu of we voor deze groep iets kunnen regelen, zodat we wat meer ruimte creëren in de klinieken.” Het aantal tbs-opleggingen zal altijd blijven schommelen: “Maar dan kunnen we in ieder geval flexibel omgaan met de situatie”, aldus van Bussel.

    Foto: ANP / Marcel van Hoorn