Home Blog Pagina 14

Tabaksreductie naar 5%: Waarom de Kankeragenda mogelijk te hoog mikt

De Nederlandse Kankeragenda is ambitieus: door drastische maatregelen te nemen, zouden er in Nederland tot en met 2045 minstens 120.000 minder kankerdiagnoses vallen. Een van de belangrijkste speerpunten van deze agenda is het verminderen van het aantal rokers. De doelstelling is om het percentage rokende volwassenen te laten dalen van het huidige 19 naar slechts 5 procent in 2032. Is dit streven wel realistisch? 


Marcel Borst is volledig gespecialiseerd in stoppen met roken, toch heeft hij er weinig vertrouwen in: “Ik denk niet dat de doelstelling realistisch en haalbaar is. Als je echt in acht jaar tijd van 19% naar 5% wilt gaan, moet je de prijs van alle nicotineproducten minstens verdubbelen en een verbod op niet-medische nicotineproducten invoeren. 

Voor verslaafden heeft Borst een andere oplossing: ‘’Een regeling zou kunnen zijn dat zij op recept nicotinepleisters krijgen met nooit een hogere hoeveelheid nicotine dan hun huidige inname niveau.” Borst meldt dat dit wel altijd gekoppeld moet zijn aan afbouwen.

Hij benadrukt dat de invloed van de tabaksindustrie en farmaceutische lobby te groot is om dergelijke ingrijpende maatregelen snel door te voeren. Een verbod op tabak zou effectiever zijn, maar volgens Borst ook moeilijk te handhaven zonder Europese samenwerking. 

Houden Alternatieven Verslaving in Stand?
Petra, een tabaksverkoopster uit Waalwijk, is het eens met het geschetste beeld van Borst: “Een daling naar 5% is niet mogelijk, verslaafden blijven gewoon roken.” Daarnaast vinden Mensen met een lager inkomen ook alternatieven. “Wij verkopen ook ‘cigarillos’ (Een cigarillo, in het Nederlands eigenlijk spriet genoemd, is een dun soort sigaar red.), voor slechts dríe euro kun je hier al een pakje voor krijgen. Vroeger verkocht ik ze nooit en nu gaan ze met de lopende band over de toonbank. Mensen die verslaafd zijn en een lager inkomen hebben gaan gewoon opzoek naar alternatieven.’’

De genoemde ‘cigarillos’ in verpakking. Foto Sjoerd Kelder

Een volledig rookverbod ziet de verkoopster wel zitten, alleen heeft ze er een hard hoofd in: “Ik hoop het voor de jeugd, maar door de mazen in de wet is het niet mogelijk. Of het moet op Europees niveau gaan gebeuren, want mensen zullen gewoon over de grens gaan om hun goederen te halen. Het is daar tevens ook een stuk goedkoper.’’

Nieuwe Ontwikkelingen

Dat er in 2032 niemand meer zal beginnen met roken, wat ook een streven is van de Nederlandse Kankeragenda, gaat volgens Petra niet zomaar gebeuren: “Kijk eens naar de jeugd, veel jonge kinderen vapen tegenwoordig en ze kunnen zo verslaafd raken’’. Deze nieuwe trend maakt het bestrijden van nicotineverslaving nog complexer, omdat het aanbod van verslavende producten alleen maar toeneemt. Dit gebeurt in verschillende vormen. 

Het verbod op de verkoop van tabakswaren in supermarkten was bedoeld om roken minder toegankelijk te maken. Dit heeft onverwachte gevolgen gehad voor kleinere tabakswinkels. “Bij ons in de winkel hadden wij de tabakswaren als bijverdienste, maar sinds de supermarkten het niet meer mogen verkopen, schrik ik ervan hoeveel wij dat doen.’’

Boekhandel Goirle concurreert met online reuzen door handgeschreven aanbevelingen: “Mensen missen het persoonlijk advies”

Het aantal online boekenwinkels is in de afgelopen vijf jaar ruim verdubbeld, blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK). Dit betekent meer concurrentie voor fysieke boekenwinkels, waarvan het aantal vrijwel gelijk is gebleven. Boekhandel Buitelaar in Goirle onderscheidt zich door middel van handgeschreven aanbevelingen. “Mensen pakken andere boeken dan normaal”, aldus eigenaar Michel Buitelaar.

‘In geen tijden meer zo’n zwoel en zinderend (en sexy!) zomerboek gelezen’, luidt het begin van de recensie van Delila op het boek ‘De bewaring’ van Yael van der Wouden. De boekenbandjes met aanbevelingen die door medewerkers van de boekhandel geschreven worden, helpen om klanten terug te laten komen naar de winkel, in plaats van het boek simpelweg op internet op te zoeken. Volgens de medewerkster werken de boekenbandjes zo goed omdat klanten online het persoonlijke advies missen. “Ik heb een paar vaste klanten voor kinderboeken die alleen mijn boeken willen kopen, omdat ze mijn aanraders heel erg waarderen.”

Delila Dönmez (24) met haar meest populaire persoonlijk geschreven aanbeveling. Foto: Anne van Bijnen

De concurrentiedruk vanuit grote online platformen is voelbaar voor fysieke winkels als Boekhandel Buitelaar. “Onze grootste concurrent is Bol”, meldt Delila Dönmez, medewerker van de boekhandel. “Als klanten iets hier niet kunnen vinden, zeggen ze weleens: ‘Oh, dan kijk ik wel op Bol.com.’ Maar wij hebben zelf een website waar je precies hetzelfde kunt vinden.” Dit maakt het voor de boekhandel des te belangrijker om de toegevoegde waarde van persoonlijk advies en een lokale touch te blijven benadrukken.

Recensies geven boeken een nieuwe kans

De 24-jarige Delila werkt al acht jaar bij de boekhandel en schrijft sinds het begin haar persoonlijke aanbevelingen op de boeken die ze gelezen heeft. “Door die boekbandjes willen we de een beetje minder geliefde boeken wat meer in het zonnetje zetten. Het is voor mij ook een manier om mijn eigen smaak in de winkel wat meer naar voren te laten komen.” De reacties van klanten zijn in de afgelopen jaren erg positief gebleven. “Soms willen mensen dat ik een boek inpak met mijn bandje er bijvoorbeeld nog omheen, omdat ze het zo leuk vinden.” Ook eigenaar Michel Buitelaar merkt het verschil in de winkel. “We merken dat mensen hierdoor in de winkel andere boeken pakken dan dat ze normaal doen.”

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is IMG_4829-edited-scaled.jpeg
Aanbevelingen van Delila en haar collega Harm liggen verspreid over de winkel. Foto: Anne van Bijnen

“Als ik een boek echt goed vind en als ik ook weet dat ik het kan verkopen, dan doe ik er een bandje omheen.” Zelf leest de Tilburgse in een goede week tot wel drie boeken, dus boeken die tegenvallen of meer in het straatje van een collega vallen, laat ze lopen. “Zo hebben we collega Harm, die leest veel filosofieboeken. Er zijn ook genoeg mensen die bijvoorbeeld voor een filosofisch boek alleen bij hem willen zijn.” De manier waarop ze de bandjes schrijft is in de loop der tijd wel veranderd. “Eerst maakte ik altijd super uitgebreide recensies”, vertelt ze. “Daar ben ik mee gestopt, want mensen lezen gewoon niet zo’n lap tekst. Nu maak ik ze kortbondig en krachtig, wat ik waardeerde moet meteen naar voren komen.”

Een schot in de roos’

Er is één aanbeveling die Delila nog altijd is bijgebleven. “Een lieve klant van mij, die is intussen helaas overleden, was op zoek naar een plaatjesboek. Hij was al aan het kijken bij de bloemenboeken en de kinderboeken.” Nadat ze vroeg voor wie het boek was, wist ze meteen welk boek ze moest aanraden. “Hij vertelde me dat het voor zijn vrouw was, die was dementerend. Hij zocht naar een boek waar ze doorheen kon bladeren.” Delila heeft uiteindelijk de pop-up editie van De Kleine Prins meegegeven. “Dat was blijkbaar echt een schot in de roos.”

Pubers en jongvolwassenen eten nu het ongezondst

Uit nieuwe cijfers van CBS over eetgewoonten bleek dat mensen tussen de 12 tot 25 jaar het ongezondste eten. Van de zeven indicatoren die zijn gebruikt voor het onderzoek, scoorde zij op één indicator na overal de laagste score.

Reden

Hoe ouder je wordt hoe onafhankelijker je van je ouders wordt. Daar horen keuzes over wat je eet ook bij. Iemand van negentien heeft meer vrijheid in het kiezen van zijn of haar eten dan iemand van zes. Dit onafhankelijke aspect is volgens diëtiste Evelyne Mertens een aanleiding voor de lage score van de pubers en jongvolwassenen. “Onafhankelijker betekent meer tijd doorbrengen buitenshuis, met vrienden, niet elke maaltijd thuis nuttigen, bijvoorbeeld in plaats van een warme avondmaaltijd bij je ouders, kiezen ze eerder voor een snack bij vrienden. Daarnaast kiezen ze ook sneller voor ongezondere snacks in vergelijking met jongere kinderen die gezondere snacks vanuit huis meekrijgen, gekozen door hun ouders. Ook hun drankgebruik verandert. Sowieso consumeren jongeren meer suikerhoudende dranken, omdat ze veel energie nodig hebben voor hun actieve leven.”

Volgens student diëtetiek Floortje Zaat speelt social media een belangrijke rol in de eetgewoontes van pubers en jongvolwassenen. “Dingen zoals mukbangs en proeverijen van ongezonde voeding komen tegenwoordig steeds vaker voor op TikTok of Instagram. Dit soort filmpjes zijn vaak relevant voor jongeren. Door de relevantie van dit soort eetfilmpjes voor jongeren, zijn ze via social media makkelijk te beïnvloeden op hun eetgedrag”.

Oplossing

Om deze lage score onder jongeren omhoog te krikken, valt er gezondheidswinst te boeken door veranderingen in de voedselconsumptie, met kleine stapjes meer richting het opvolgen van de richtlijnen. In algemene zin geldt dat zowel voor veranderingen in het voedingsgedrag van mensen als voor veranderingen in het voedselaanbod. “Een van de mogelijke maatregelen zijn prijsbeleidsmaatregelen, maar dat geldt ook voor het beïnvloeden van de sociale norm, maatregelen op het gebied van reclame, inrichting van gezonde kantines, onderwijs van kinderen en beroepsgroepen zoals artsen. Het is aan de beleidsmakers en andere partijen zoals het Voedingscentrum om op grond hiervan beleid te maken”, concludeert woordvoerder Johannes Brouwer de Koning van het RIVM-volksgezondheid.

‘’Wereld Anesthesie Dag is belangrijk voor de hele geneeskunde’’

0

Wereld Anesthesie Dag markeert een keerpunt in de geneeskunde: een tijd waarin operaties zonder verdoving plaatsvonden, heeft plaatsgemaakt voor veilige, moderne procedures dankzij anesthesie. Het herinnert aan de enorme impact van anesthesiologen, die tegenwoordig veel verder gaan dan alleen narcose toedienen.

“Wereld Anesthesie Dag is belangrijk voor de hele geneeskunde,” zegt anesthesioloog en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie, Anton de Bruin. “Narcose heeft de medische wereld ingrijpend veranderd, omdat het ons in staat stelt patiënten onder veilige omstandigheden te opereren.” Hij legt uit dat anesthesiologen vandaag de dag veel verder gaan dan alleen narcose toedienen in de operatiekamer. “We zijn ook actief op de intensive care, in traumahelikopters, en bij pijnbestrijding.”

Een gespecialiseerd vakgebied

Waar het vroeger ook voor niet-specialisten mogelijk was om narcose te geven, is dat tegenwoordig ondenkbaar. “Anesthesie is een gespecialiseerd vakgebied geworden,” aldus De Bruin. Hij wijst ook op het belang van andere spelers in het anesthesiologie team zoals anesthesiemedewerkers, die in stabiele situaties het toezicht op patiënten overnemen. “Deze medewerkers zijn speciaal opgeleid om de narcose veilig te beheren en in te grijpen als dat nodig is.”

Grote sprongen in veiligheid

De anesthesie is sinds de Tweede Wereldoorlog enorm verbeterd, vooral op het gebied van veiligheid. “De middelen die we gebruiken zijn tegenwoordig veel veiliger en beter stuurbaar,” zegt De Bruin. Ook de manier waarop patiënten tijdens operaties worden gemonitord, is sterk verbeterd. “De anesthesioloog neemt alle vitale functies over, zoals ademhaling en bloeddruk. Zo kan er snel worden ingegrepen bij complicaties, wat de chirurg de tijd geeft om bijvoorbeeld een bloeding te stoppen.’’ Volgens De Bruin hebben moderne technieken ervoor gezorgd dat de anesthesie vandaag de dag een zeer gecontroleerd proces is, met constante monitoring van de patiënt.

Uitdagingen en toekomstperspectief

Hoewel Nederland volgens De Bruin beschikt over een van de beste operatieve zorgsystemen ter wereld, zijn er toch enkele uitdagingen. “Er is een tekort aan gespecialiseerd personeel, met name aan anesthesiemedewerkers. Dit kan leiden tot langere wachttijden voor operaties,” vertelt hij. Wereld Anesthesie Dag helpt om bewustzijn te creëren voor het vakgebied en hopelijk ook om meer jonge mensen aan te trekken om anesthesioloog of anesthesiemedewerker te worden. “We moeten blijven investeren in dit vak om de hoge kwaliteit van zorg te behouden.”

Op het gebied van pijnbestrijding wordt ook veel vooruitgang geboekt. “Maar er is nog veel onderzoek nodig naar alternatieve pijnmedicatie die ons minder afhankelijk maakt van opiaten,” legt De Bruin uit. Dit is hard nodig, vooral gezien de opiatenverslavingscrisis in landen zoals Amerika. Ook in Nederland is het gebruik van morfine bij chronische pijn een punt van zorg. “Nieuwe behandelingen zouden een enorme verbetering kunnen betekenen voor patiënten met chronische pijn.”

Seksueel getinte Pokémon-verhalen ontdekt in lek bij bedrijf ‘Game Freak’

0

In augustus is Game Freak, het Japanse bedrijf dat achter de Pokémon franchise zit, gehackt. De hackers hebben de verkregen bestanden op de website 4Chan geplaatst en via daar zijn ze verspreid over het internet. Sommige bestanden bevatten geschreven verhalen waarin de onschuldige Pokémon-beestjes op romantische en seksueel getinte manieren worden behandeld, blijkt uit inzage van de gelekte bestanden.

Op 4Chan wordt het lek binnen het bedrijf ook wel de ‘Teraleak’ genoemd, omdat er meer dan een terabyte (duizend gigabyte) aan bestanden is gelekt. De meeste bestanden zijn kleine Excel- of Word-bestanden met uitgewerkte ideeën voor allerlei verschillende projecten van de franchise. Een aantal van die documenten bevatten zogenoemde ‘Pokémon Mythen’ waarin menselijke karakters seksuele of romantische relaties aangaan met de Pokémon-diertjes.

Sommige van deze verhalen zijn viraal gegaan op het internet, zoals een verhaal dat gaat over een meisje dat een romantische relatie krijgt met de Pokémon ‘Typhlosion’. Ook is er een stuk over een man die een seksuele relatie heeft met de Pokémon ‘Octillery’ en daarmee een kind krijgt. Dit is duidelijk niet zo kindvriendelijk als de Pokémon-games horen te zijn.

Octillery (boven), bron: katokoart, deviantart.com. Typhlosion (onder), bron: ShyaStreamsStuff, deviantart.com

Hoewel Game Freak door middel van een statement op hun website heeft toegegeven inderdaad gehackt te zijn, heeft het bedrijf niet bevestigd dat deze specifieke bestanden van hen zijn. Het zou kunnen dat deze specifieke bestanden door de hackers zelf zijn toegevoegd voordat zij alle bestanden op 4Chan hadden geplaatst. De bestanden zijn echter voor het laatst bewerkt in 2005, dus het is onwaarschijnlijk dat deze bestanden nep zijn. Ook komt de lay-out van de bestanden redelijk overeen met officiële documenten van Game Freak. Daarnaast staat bovenaan het document de naam van een werknemer van het bedrijf die daar destijds werkte. Zonder een statement van het bedrijf over deze bestanden, zal het helaas nooit echt duidelijk zijn of de bestanden echt afkomstig zijn van Game freak.

Jongeren sporten te intens

Het is vandaag de internationale dag van de ruggengraat. Daarbij wordt extra aandacht gevraagd voor het goed zorgen voor je rug. Toch doen niet alle jongeren dat. Door de opkomst van de sportschool wordt er steeds meer aan krachttraining gedaan. Sporten is gezond, maar vaak worden we in de gym iets te fanatiek.

Werkplaatsen worden steeds populairder in kringloopwinkels

0

Steeds meer kringlooporganisaties zetten werkplaatsen op waar beschadigde spullen een tweede leven krijgen. In 2023 hebben 71 winkels deze duurzame stap gezet; een stijging van 49 winkels ten opzichte van 2022, zo meldde het ANP dinsdag. Communicatiemedewerker Roel Beumer van de Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN) verwacht dat deze trend stand zal houden.

Werkplaatsen worden populairder omdat beschadigde spullen niet langer gelijk de prullenbak in hoeven. “De kern van de kringloop is om de levensduur van producten te verlengen,” aldus Beumer. “Hergebruik is daarbij de makkelijkste en snelste weg, maar soms zijn er ook beschadigde spullen. Via de werkplaatsen kunnen deze spullen gerepareerd worden en alsnog in de winkel komen. Een win-win situatie dus. Het is een trend geworden in de kringloopwereld en dat zal zeker zo blijven.”

Kennisbijeenkomsten

Om het gebruik van werkplaatsen aan te moedigen organiseert BKN kennisbijeenkomsten waarop hun leden een platform krijgen om de toegevoegde waarde ervan zelf toe te lichten. “De keuze om een werkplaats op te zetten ligt natuurlijk bij de kringlooporganisaties zelf, maar wij juichen het gebruik van werkplaatsen wel toe,” zo zegt Beumer. “We doen dit door succesvolle ervaringen van onze leden te delen met andere binnen de sector. Zij kunnen hieruit inspiratie opdoen en zelf een werkplaats opzetten.”

Hard nodig

Eén van de kringloopwinkels in Nederland die gebruikmaakt van een werkplaats is kringloopcentrum Stillema in Vaassen. Het belang van een werkplaats is volgens Wim Hagen, teamleider bij Stilema, erg groot: “Wij hebben het hard nodig. We kijken goederen na op schade en vervolgens repareren we ze, zodat ze terug de winkel in kunnen. Als ze niet te repareren zijn, scheiden we die goederen en gaan ze naar de geschikte afvalstroming.”

Kansen bieden

De werknemers in de werkplaatsen zijn vaak mensen die door hun achtergrond moeilijk aan werk kunnen komen, zoals asielzoekers of mensen met een verslavingsverleden. Volgens Hagen is het erg belangrijk dat deze mensen kunnen werken. “Het is belangrijk om mensen kansen te bieden om terug te keren in de maatschappij. We geven ze het gevoel dat ze er toe doen en ze kunnen kwaliteiten van zichzelf ontdekken die waardevol zijn.” Ook Beumer ziet het positief in dat deze mensen in de werkplaatsen actief zijn. “Mensen die wat meer langs de kant van de maatschappij staan krijgen een kans in de kringloopbranche. We hopen dat dit een trend blijft. Hoe meer werkplaatsen, hoe meer werkgelegenheid.”

CBS Voedingsrapport: Tieners eten ongezond, scoren gemiddeld 5.9

Met gemiddeld een 7.5 leven gepensioneerden het gezondst van alle leeftijdsgroepen in Nederland. Tieners bungelden onderaan de ladder; zij scoorden een 5,9. Dit bleek uit het onderzoek wat vandaag is gepubliceerd door het CBS.

Een bordje van het CBS-kantoor in Heerlen. Foto door CBS.

Zakken chips, blikjes frisdrank of Red Bull, frikandelbroodjes: Allemaal populaire voedselkeuzes van tieners en middelbare scholieren. Maar een ander ding wat ze gemeen hebben, is dat geen van deze producten op de schijf van vijf staan van het Nationaal Voedingscentrum.
En dat is jammer, want anders had deze leeftijdsgroep waarschijnlijk betere cijfers gehaald in het rapport wat het CBS vandaag heeft gepubliceerd. Nu staan ze op de laagste plek in de ranglijst.

De gemiddelde score per leeftijdsgroep over hoe gezond Nederlanders eten en drinken. Bron CBS

“Wat we zien is dat zeker tieners relatief veel energie van producten buiten de schijf van vijf halen, zoals snacks en suikerhoudende dranken. Die eten ook te weinig fruit en halen ook niet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid brood, noten, vis en zuivel”, aldus Liesbeth Velema, expert voeding en gedrag bij het nationaal voedingscentrum tijdens een interview op NPO Radio 1.
“Als kinderen naar de basisschool gaan hebben ouders minder zicht op wat ze eten, krijgen kinderen meer autonomie en zien we dat de fysieke verleiding tot ongezond voedsel en hun sociale omgeving een steeds grotere rol speelt in wat ze eten. Zeker bij middelbare scholieren die het er slechtst van afkomen, zie je dat echt die sociale norm, dus wat je klasgenoten eten en drinken, dat dat een grote rol speelt en dat ze in de pauzes naar de supermarkt gaan. Wat ze daar dan halen zijn toch wel vaak suikerhoudende dranken en snacks.”

Trek het breder
Deze eetgewoonten lijken in het plaatje te passen van het toegenomen percentage jongeren wie overgewicht zijn. In een rapport uit 2023 bleek 14,6% van de tieners te zwaar te zijn, waarvan er 2,5% door het CBS worden bestempeld als obees. De leeftijdsgroep boven hen, mensen van 18- tot 25- jaar oud, stonden er nog slechter voor: een kwart van die leeftijdsgroep is te zwaar.

Sinds 1981 is het percentage van mensen met obesitas verdrievoudigd.