Documentairemaker Wensly Francisco kwam op de inclusiedag langs bij Mindlabs om te spreken over onafhankelijkheid, inclusiviteit en representatie in de journalistiek. Wij spraken achteraf met Francisco over wat inclusiviteit precies voor hem betekent.
Wensly komt ook langs bij EyWeekly deze vrijdag! dus als je meer wil weten over zijn kijk op inclusieve journalistiek, kijk dan vooral even deze uitzending (terug)!
Fontys Journalistiek in Tilburg stond vandaag in het teken van inclusie en diversiteit. Volgens de organisatoren van de dag zou de journalistiek voor iedereen moeten zijn. Meer naar elkaar luisteren, inlezen in je publiek en nagaan in welke bubbel je zit zou al een groot verschil kunnen maken.
Jennifer Jubitane is Diversity Officer van Fontys Mens en Maatschappij. Ze geeft onder andere training aan leidinggevenden en onderzoekers die hun werk inclusiever willen uitvoeren. De workshop die ze vandaag aan studenten journalistiek gaf, stond in het teken van inclusieve taal. “Het is belangrijk dat je onderzoek doet en je verdiept in de doelgroep waar je over praat. Op het moment dat je een stuk over bijvoorbeeld daklozen gaat maken, stel jezelf vragen. Waar komen mijn beelden over daklozen vandaan? Toets die. Vervolgens kun je dit spiegelen met de werkelijkheid. Dus stel jezelf bepaalde reflectievragen, want zo creëer je een plek waar alle stemmen gehoord worden.”
Sharmila Angoelal is mede-oprichter van Diversity Quest. Door middel van workshops, trainingen, games en andere toepasbare methodiek maakt ze organisaties inclusiever. Vandaag gaf ze les over de essentie van een divers en inclusief netwerk. “Het begint eigenlijk al bij jezelf. Hoe kijk ik naar de wereld en ik welke bubbel leef ik wel of niet? Wanneer je daarvan bewust bent, gaat er een hele nieuwe wereld voor je open. Je gaat namelijk hele andere vragen stellen en je gaat anders luisteren. Ik denk dat het dialoog hierin heel belangrijk is, echt de tijd voor elkaar nemen. Niet in die snelheid waarin het nieuws vaak gaat.”
Als student op Fontys Journalistiek viel het Mai-lin Steegers op dat er vrijwel geen diversiteit is. Ze zit nu in FJ-Inclusie en is bezig met manieren om de hogeschool meer inclusief en divers te maken. Een onderdeel daarvan is het in elkaar zetten en tot stand laten komen van deze themadag. “Het is van belang dat je niet bang ben om met mensen te praten die anders zijn dan dat jij bent. Als je twijfelt hoe je die persoon moet benaderen, vraag het gewoon! En ook constant reflecteren, continu nagaan wat had ik beter kunnen doen? Daarnaast denk ik dat de journalistiek een vrij harde en stereotyperende wereld is. Het gaat over vooroordelen en niet over de mensen die zich niet gehoord voelen. Dit trekt ze ook niet om dan een journalistieke opleiding te doen.”
Ook Rosalien Manderscheid is lid van FJ-Inclusie en maakt zich hard voor meer diversiteit op deze opleiding. Ze is bezig met het ontwikkelen van een stijltaalgids voor de journalisten op opleiding hier op Fontys. “Wees je bewust van welke achtergronden, perspectieven en verhalen er zijn in je nieuwsredactie. En kijk welke er missen. Ga vervolgens met hen in gesprek. Waarom spreekt dit hen niet aan en wat kunnen wij eraan doen om dit wel aantrekkelijk te maken. Journalistiek is gewoon best wel elitair en ze doen te weinig de moeite om nieuwe en andere mensen te betrekken, vooral op onze school. Dat moet gewoon anders.”
Vandaag is het de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ in Mindlabs. Studenten hebben zich aangemeld voor workshops van verschillende journalisten, over hun ervaringen met inclusiviteit en diversiteit. Maar weten studenten Fontys Journalistiek eigenlijk wel waar deze dag omdraait?
Imane over ‘Journalistiek voor Iedereen’. Foto: Noor Schotel
Wat wist je over de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ toen je hier vandaag binnenkwam?
Imane: “Gewoon dat er een beetje een praatje wordt gehouden waarom het (Journalistiek voor Iedereen) belangrijk is en dat je dat ook in losse workshops nog meegaat maken. En meer met een specifiek doel, dat het aansluit met de factcheckers, waar ik inzit.”
Waar denk je dat de dag nu overgaat?
“Ik denk dat het veel breder is. Ik dacht altijd bij diversiteit dat je een andere afkomst hebt of er anders uitziet dan de rest. Maar we hadden nu dus een workshop over laaggeletterdheid en hoe erg dat een probleem is. Dus ik heb wel geleerd dat diversiteit en inclusiviteit veel breder is eigenlijk.”
Rutger over ‘Journalistiek voor Iedereen’. Foto: Noor Schotel
Wat wist je over de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ toen je hier vandaag binnenkwam?
Rutger: “Ik dacht dat we zouden beginnen met gewoon een algemene introductie, maar dat bleek uiteindelijk gewoon een spelletje te zijn wat je met je klas ging spelen. Dat vond ik het opvallende van vandaag. Want de workshops zelf vond ik best logisch. Ik vond het leuk. Ik heb een workshops gehad over hoe je omgaat met armoede in de journalistiek gegeven door Elisabeth Venicz. Ik vond dat wel interessant. Ze legt goed uit en geeft veel voorbeelden.”
Waar denk je dat de dag nu overgaat?
“Geen idee. Het gewoon een workshop dag, die je zelf kan ingeven wat je kan gaan doen.”
Mitike over ‘Journalistiek voor Iedereen’. Foto: Noor Schotel
Wat wist je over de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ toen je hier vandaag binnenkwam?
Mitike: “Eigenlijk niet zoveel. Ik was best wel verrast omdat er dus best wel veel workshops zijn die je kan volgen. Ik wist niet dat er een heel programma was en echt een opdracht ging maken over de dag. Maar ik vind het wel leuk georganiseerd.”
“Ik had een workshop van Elisabeth over armoede. Ik doe zelf ook onderzoek naar beeldvorming van armoede in de media. Dus daarvoor was het best wel een nuttige les. Ik vond het hartstikke leuk dat er vooral ook mensen uit andere klassen waren. Dus dan leerde je ook weer mensen kennen. Ik vind dat heel gezellig en iedereen deed ook echt mee.”
Waar denk je dat de dag nu overgaat?
“Het stellen van die vragen over diversiteit en inclusiviteit. Dat mensen echt goed stilstaan bij dat journalistiek niet voor iedereen hetzelfde is. En dat het belangrijk is om met iedereen rekening te houden.”
Ties over ‘Journalistiek voor Iedereen’. Foto: Noor Schotel
Wat wist je over de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ toen je hier vandaag binnenkwam?
Ties: “Ik dacht we krijgen gewoon workshops, er zal wel een speciale dag voor ingericht zijn. We zullen wat ervaring op gaan doen over van allerlei soorten zaken.”
“Ik deed een workshop over Srebrenica, het ging erover hoe de media daarmee (de val van Srebrenica) omging en hoe het allemaal werd neergezet. We kregen een workshop van iemand die er heeft gewoond. Dat was heel ingrijpend.”
Waar denk je dat de dag nu overgaat?
“We krijgen vandaag les over hoe wij dingen beter kunnen verwoorden in de media en in de journalistiek algemeen, over zaken waar we misschien niet alles vanaf weten.”
Else over ‘Journalistiek voor Iedereen’. Foto: Noor Schotel
Wat wist je over de dag van ‘Journalistiek voor Iedereen’ toen je hier vandaag binnenkwam?
Else: “Ik dacht dat het een beetje hetzelfde was als de ‘Dag van de Persvrijheid’. Ik had er wat over gelezen. En dat was vorig jaar, toen hadden we ook zo’n groepsopdracht en dat er dan van die excursies waren waar je naartoe kon. Dus ik moet zeggen, het lijkt er wel een beetje op.”
“We kregen een opdracht aan het begin van de dag waarmee we aan de slag moesten, en dan kan je tussendoor naar de workshops. De opdracht zelf gaat over wat journalistiek voor ons betekent. En wij doen het over de toegankelijkheid van journalistiek. En de workshop die ik had gekozen vond ik daar niet heel goed op aansluiten. Er werd niet zo veel nieuws verteld, maar achteraf kon je wel vragen stellen aan de journalist en kregen we toch nog wel de informatie die ik graag wilde hebben. Waar ik nieuwsgierig naar was.”
Waar denk je dat de dag nu overgaat?
“De dag zelf draait om de journalistiek. Om het vak wat meer aandacht te geven.”
Uitgelichte foto: Lisa Albers
Docent Journalistiek en onderzoeker Elizabeth Venicz vindt dat stereotyperingen in de media nog steeds misgaan. ,,Wat mensen zich vaak niet realiseren, is dat ze onbewust beelden hebben over groepen die ze niet zo goed kennen.”
Dit onderwerp staat centraal op dag van ‘Journalistiek voor iedereen’. Studenten van Fontys Journalistiek krijgen op deze themadag workshops om hun journalistieke vaardigheden inclusief te maken. De workshop over stereotyperingen in onder andere armoede is er een van. Die wordt door Venicz gegeven.
Journalistiek voor én over iedereen
,,Journalistiek wordt geschreven voor iedereen of journalistiek gaat over iedereen. Je ziet dat de journalistiek niet altijd gemaakt is voor iedereen. Maar het gaat ook niet altijd over iedereen. Armoede is daar een goed voorbeeld van. Er zijn in de media veel frames en mensen die zelf niet aan het woord worden gelaten”, aldus Venicz.
Volgens Venicz ontstaan stereotypes vaak heel onbewust. ,,Geen enkele journalist gaat te werk met de gedachte “ik ga een heel stereotyperend stuk schrijven”. Maar wat mensen zich vaak niet realiseren, is dat ze onbewust beelden hebben over groepen die ze niet zo goed kennen. Als je zelf uit een arm gezin komt, is het een hele andere ervaring. Maar als je zelf uit een middenklasse komt, heb je vaak vage beelden over wat armoede is.”
Workshop armoede
Deze workshop is bedoeld om beginnende journalisten kennis te laten maken met verschillende frames rondom armoede in de media. De cursus begint met het lied ‘Als je voor een dubbeltje geboren bent’. Hiermee wilde Venicz laten zien hoe de situatie van armoede vroeger was. Tijdens de workshop wordende studenten aan de slag gezet, om na te denken over hun eigen beeld en (voor)oordelen over armoede. Ze voeren onderling gesprekken en deelen hun visies met elkaar. Daarnaast leren de studenten dat armoede niet alleen gaat over geld. Maar ook over sociaal isolement, stigmatisering en minder toegang hebben tot voorzieningen. Tijdens de workshop legt Venicz uit waarom bepaalde groepen mensen weinig aan het woord komen in de media. ,,Een praktische reden is dat journalisten niet altijd een netwerk hebben met verschillende groepen mensen. Ook kost het te veel tijd om toegang te krijgen tot die mensen in armoede. En mensen vinden het zelf niet fijn om in beeld te komen.” Om als journalist vooroordelen te vermijden, is het heel belangrijk om met mensen zelf in gesprek te gaan.
Venicz geeft daarnaast aan dat redacties niet heel erg divers zijn. Zo krijgen redacties een ander beeld als ze meer mensen hebben die zelf arm zijn geweest. ,,Wees je ervan bewust wat voor oordelen je eigenlijk hebt en als je dat op een redactie ‘gewoon’ maakt, dan wordt het gemakkelijker om de stereotypes te verminderen”, aldus Venicz.
Uitgelichte foto: Madelief van Bladel & Alisa Verhulst
Tijdens de presentatie in de Nieuwspoort bij de Tweede Kamer werden de resultaten van het onderzoek voor het eerst gedeeld. Jason Bhugwandass (24) heeft in 2015 zelf in de jeugdzorg op een Zikos-afdeling gezeten. Voor het rapport heeft hij 51 jongeren gesproken die in Harreveld of in Zetten hebben gezeten. Een aantal van deze jongeren waren ook aanwezig in de zaal. Evita (18) heeft ook op de Zikos-afdeling gezeten en las een stuk uit haar dagboek voor. Meerdere politici en medeplichtige partijen waren aanwezig. Ook de baas van Zikos-afdelingen Harreveld en Zetten zaten in de zaal.
Omslagfoto: Eliza Flores
In Nederland zijn er ongeveer 2,5 miljoen mensen laaggeletterd. Elke week maakt de NOS een journaal van tien minuten voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, genaamd ‘Nieuws van de week’. Door veel interesse hopen Michelle Peters en Lysette van Geel vanaf 1 september 2024 dagelijks het programma uit te kunnen zenden.
In Mindlabs vindt vandaag een themadag over inclusieve journalistiek plaats. Een dag waar het thema ‘journalistiek voor iedereen’ centraal staat. Een onderwerp wat ook bij de NOS een grote rol speelt. Ze vinden het belangrijk dat ze iedereen met hun nieuws kunnen bereiken. Ook de laaggeletterden in onze samenleving. In Nederland zijn er ongeveer 2,5 miljoen mensen vanaf zestien jaar en ouder laaggeletterd. Een laaggeletterde kan wel lezen en schrijven, alleen niet goed genoeg om helemaal mee te doen in de samenleving. Daarom ontwikkelde Michelle Peters en Lysette van Geel het programma ‘Nieuws van de Week.’ Waarin elke woensdag drie nieuwsonderwerpen in makkelijke taal aan bod komen.
Het programma ‘Nieuws van de week’ is speciaal gemaakt voor mensen die moeite hebben met het gewone nieuws op televisie. In dit programma wordt het nieuws van de week rustig en duidelijk verteld. Ook worden moeilijke woorden uitgelegd. Van Geel en Peters kregen vanuit de NOS de opdracht om een journaal te maken voor een andere doelgroep. Ze kwamen uit bij laaggeletterden en gingen veel in gesprek met deze doelgroep. “Veel mensen denken dat laaggeletterdheid het vaakst voorkomt bij nieuwkomers, mensen die niet oorspronkelijk uit ons land komen. Maar het grootste percentage komt uit Nederland zelf”, aldus van Geel. Tijdens hun onderzoek kwamen ze erachter dat er nog veel schaamte is rondom laaggeletterdheid. De NOS vindt het belangrijk dat ze in contact staan met de doelgroep waarvoor ze publiceren. Daarom gaan ze regelmatig langs bij Stichting Lezen en Schrijven. Om zo af te tasten of de uitzendingen makkelijk te begrijpen zijn. “De doelgroep kan voor het eerst het nieuws begrijpen wat we maken. Mensen zijn vaak heel dankbaar”, verteld Peters.
Workshop
Op de dag van ‘Journalistiek voor iedereen’ gaven Michelle Peters en Lysette van Geel een workshop aan de studenten van Fontys Journalistiek. Waarin ze vertelden hoe het nieuwsprogramma tot stand is gekomen en hoe zij in contact staan en blijven met hun doelgroep. De workshop voldeed zeker aan de verwachtingen van de studenten. Linde, tweedejaarsstudent: “Ik volg nu zelf de impactmakers. Een van de dingen die ik meeneem uit de workshop is hoe ik dichter bij mijn doelgroep kan komen, hoe ik gerichter kan werken. Dit gaat zeker van pas komen tijdens deze periode.” Ook Eline, die momenteel het Factcheckers-programma volgt, vond de workshop leerzaam. “Het programma ‘Nieuws van de week’ was voor mij nog onbekend, maar ik vind het een goed initiatief van de NOS om op deze manier laaggeletterden te bereiken. “Ook zij erkende het belang van het begrijpen van je doelgroep. “Je moet weten voor wie je schrijft, en waarom.”
Nieuws van de dag
Het programma ‘Nieuws van de Week’ wordt elke woensdag om 17:00 uur uitgezonden door verschillende regionale omroepen en op YouTube. Een reactie die de NOS vaak ontvangt vanuit de doelgroep is waarom het programma niet dagelijks uitgezonden wordt. De NOS is druk bezig om dit te realiseren. Ze hopen vanaf 1 september 2024 dagelijks het programma uit te zenden. Dit onder de naam ‘NOS in makkelijke taal’ of ‘Eenvoudig journaal’. Peters en van Geel kijken uit naar deze ontwikkeling: “Het is voor ons spannend om het programma uit te breiden. Het zou van alle kanten fijner en makkelijker zijn om elke dag een journaal te hebben.”
Uitgelichte foto: Indy Bosters
In Mindlabs vindt vandaag een themadag over inclusieve journalistiek plaats. Studenten kunnen workshops volgen van journalisten die zich in zetten voor meer diversiteit binnen het vak, zoals documentairemaker Wensly Francisco. Hij komt om 12:30 spreken in het Bruisend hart van de school. Je zou hem kunnen kennen van het programma Spuiten & Slikken. Ey!daily houdt je de hele dag op de hoogte.
De themadag is georganiseerd door een werkgroep bestaande uit een handje vol studenten en docenten die zich inzetten voor meer diversiteit en inclusie op Fontys Journalistiek.
De toekomst van TikTok staat op spel in de Verenigde Staten. In het Huis van Afgevaardigde was er een stemming of de app verboden moet worden. TikTok-expert Joey Scheufler meent dat Europa en Nederland de mogelijke veranderingen kunnen gaan voelen. ,,TikTok wordt dan minder leuk.”
Jarenlang wantrouwen Amerikaanse politici het Chinese platform TikTok. In vier jaar tijd is er drie keer geprobeerd om de app te verbieden. Het platform zou gegevens van gebruikers aan de Chinese overheid geven. Nu heeft de Verenigde Staten een wetsvoorstel geïntroduceerd. Een van de voorwaarden van dit voorstel is dat TikTok verkocht moet worden. Er zijn twee mogelijke scenario’s: de app moet binnen zes maanden stoppen of er moet een Amerikaanse eigenaar komen. Mocht het platform worden verkocht, dan heeft Europa hier waarschijnlijk weinig van te vrezen.
Veranderingen op TikTok
Het wetsvoorstel kan veel betekenen voor Nederlandse en Europese TikTok-gebruikers, geeft Scheufler aan. Meer dan de helft van de video’s die gebruikers zien, komt uit de Verenigde Staten. TikTok zal hierdoor enorm veranderen. Gebruikers zullen veel minder video’s zien op het moment dat het platform wordt verboden. Daarnaast kan de app veel kijkers verliezen, vertelt Scheufler. ,,Wat je vooral gaat merken, is dat je een heleboel trends en muziek gaat missen. Dat komt doordat het meeste aanbod uit de Verenigde Staten komt. TikTok wordt dan minder leuk. Hierdoor zullen mensen minder lang op de app zitten en zal TikTok minder geld gaan verdienen.”
Nederland en Europa
In Europa moet TikTok zich houden aan de regels van de Europese Commissie: de Digital Services Act (DMA). Deze wetgeving houdt in dat de app aan specifieke voorwaarden moet voldoen. Met name op het gebied van privacy en dataoverdracht. Volgens Scheufler is de DMA aanzienlijk strenger dan de regels in de Verenigde Staten. Er is echter een probleem. ,,De Digital Services Act is zelfregulerend. TikTok mag namelijk zelf aantonen op welke manieren ze welke maatregelen genomen hebben. Hierover ontstaan soms discussies, omdat niet duidelijk wordt gezegd hoe je dat moet doen. De DMA is relatief nieuw, dus het is de vraag wanneer je je wel aan de wet houdt en wanneer niet.”
Als TikTok zich niet aan de Digital Services Act houdt, zullen er straffen volgen. Dit begint met boetes, gevolgd door hogere boetes en waarschuwingen. Uiteindelijk kan overwogen worden om het platform te verwijderen. Zo mogen rijksambtenaren in Nederland sinds maart 2023 geen TikTok meer hebben op hun werktelefoons. De app zou namelijk beschikken over ‘gevoelige’ informatie die op de telefoons staan.
Zolang de nog Chinese app zich aan de wetgeving van de DMA houdt, zal de Europese Commissie niet reageren op het Amerikaanse wetsvoorstel en gewoon haar eigen beleid voeren. Maar Scheufler geeft aan dat Europa wel altijd kijkt naar de acties van de Verenigde Staten. ,,Op het moment dat iets wordt verboden of aangenomen in de VS, zal de Europese Unie er wel aandacht aan besteden.”
Uitgelichte foto: EPA/Caroline Brehman
Ey! daily. is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we. Dat ey! daily. een leeromgeving is, betekent dat onze redacteuren, behalve mooie dingen, ook fouten mogen maken. In de journalistiek is de integriteit van het archief belangrijk. Verzoeken om daar wijzigingen in aan te brengen, worden daarom niet standaard gehonoreerd. Omdat ey! daily. een leeromgeving is, kunnen producties echter fouten bevatten, of na verloop van tijd hun relevantie verliezen. In specifieke gevallen is wijziging of verwijdering van artikelen daarom mogelijk. Wilt u dat een bepaald artikel gewijzigd of verwijderd wordt? Mail dan naar eydaily@fontys.nl. Een team van experts beoordeelt of uw verzoek wordt gehonoreerd.
© 2024 ey! daily.
