Ey! Daily is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we.
Alle content werd geproduceerd binnen een onderwijscontext. Het is een leeromgeving, wat betekent dat deze redacteuren behalve mooie dingen, ook fouten mogen en zullen maken. Meer weten? Stuur je vragen naar eydaily@fontys.nl.
Ey! Daily is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we.
Alle content werd geproduceerd binnen een onderwijscontext. Het is een leeromgeving, wat betekent dat deze redacteuren behalve mooie dingen, ook fouten mogen en zullen maken. Meer weten? Stuur je vragen naar eydaily@fontys.nl.
In Mindlabs vindt vandaag een themadag over inclusieve journalistiek plaats. Studenten kunnen workshops volgen van journalisten die zich in zetten voor meer diversiteit binnen het vak, zoals documentairemaker Wensly Francisco. Hij komt om 12:30 spreken in het Bruisend hart van de school. Je zou hem kunnen kennen van het programma Spuiten & Slikken. Ey!daily houdt je de hele dag op de hoogte.
De themadag is georganiseerd door een werkgroep bestaande uit een handje vol studenten en docenten die zich inzetten voor meer diversiteit en inclusie op Fontys Journalistiek.
AMSTERDAM – Wensly Francisco tijdens de persviewing van de vierdelige documentairereeks Bandidos, die vanaf 6 januari zal worden uitgezonden door de VARA. ANP KIPPA KOEN VAN WEEL
De toekomst van TikTok staat op spel in de Verenigde Staten. In het Huis van Afgevaardigde was er een stemming of de app verboden moet worden. TikTok-expert Joey Scheufler meent dat Europa en Nederland de mogelijke veranderingen kunnen gaan voelen. ,,TikTok wordt dan minder leuk.”
Jarenlang wantrouwen Amerikaanse politici het Chinese platform TikTok. In vier jaar tijd is er drie keer geprobeerd om de app te verbieden. Het platform zou gegevens van gebruikers aan de Chinese overheid geven. Nu heeft de Verenigde Staten een wetsvoorstel geïntroduceerd. Een van de voorwaarden van dit voorstel is dat TikTok verkocht moet worden. Er zijn twee mogelijke scenario’s: de app moet binnen zes maanden stoppen of er moet een Amerikaanse eigenaar komen. Mocht het platform worden verkocht, dan heeft Europa hier waarschijnlijk weinig van te vrezen.
Veranderingen op TikTok
Het wetsvoorstel kan veel betekenen voor Nederlandse en Europese TikTok-gebruikers, geeft Scheufler aan. Meer dan de helft van de video’s die gebruikers zien, komt uit de Verenigde Staten. TikTok zal hierdoor enorm veranderen. Gebruikers zullen veel minder video’s zien op het moment dat het platform wordt verboden. Daarnaast kan de app veel kijkers verliezen, vertelt Scheufler. ,,Wat je vooral gaat merken, is dat je een heleboel trends en muziek gaat missen. Dat komt doordat het meeste aanbod uit de Verenigde Staten komt. TikTok wordt dan minder leuk. Hierdoor zullen mensen minder lang op de app zitten en zal TikTok minder geld gaan verdienen.”
Nederland en Europa
In Europa moet TikTok zich houden aan de regels van de Europese Commissie: de Digital Services Act (DMA). Deze wetgeving houdt in dat de app aan specifieke voorwaarden moet voldoen. Met name op het gebied van privacy en dataoverdracht. Volgens Scheufler is de DMA aanzienlijk strenger dan de regels in de Verenigde Staten. Er is echter een probleem. ,,De Digital Services Act is zelfregulerend. TikTok mag namelijk zelf aantonen op welke manieren ze welke maatregelen genomen hebben. Hierover ontstaan soms discussies, omdat niet duidelijk wordt gezegd hoe je dat moet doen. De DMA is relatief nieuw, dus het is de vraag wanneer je je wel aan de wet houdt en wanneer niet.”
Als TikTok zich niet aan de Digital Services Act houdt, zullen er straffen volgen. Dit begint met boetes, gevolgd door hogere boetes en waarschuwingen. Uiteindelijk kan overwogen worden om het platform te verwijderen. Zo mogen rijksambtenaren in Nederland sinds maart 2023 geen TikTok meer hebben op hun werktelefoons. De app zou namelijk beschikken over ‘gevoelige’ informatie die op de telefoons staan.
Zolang de nog Chinese app zich aan de wetgeving van de DMA houdt, zal de Europese Commissie niet reageren op het Amerikaanse wetsvoorstel en gewoon haar eigen beleid voeren. Maar Scheufler geeft aan dat Europa wel altijd kijkt naar de acties van de Verenigde Staten. ,,Op het moment dat iets wordt verboden of aangenomen in de VS, zal de Europese Unie er wel aandacht aan besteden.”
Er zijn alleen dit jaar al ruim 120 meldingen gedaan van discriminatie tegen LHBTIQ+’ers in asielzoekerscentra (AZC). Zo meldt de non-profit organisaties LGBT Asylum Support. Van een homokoppel dat wordt uitgescholden tot een transgender persoon die in elkaar geslagen wordt. De organisaties pleiten voor aparte woongelegenheden voor deze kwetsbare asielzoekers. Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en hulpgroep LGBT World Beside vinden dit juist niet wenselijk.
“Er zijn per dag minstens 2 meldingen van discriminatie in Nederlandse AZC’s op basis van gender en seksualiteit”, zo vertelt Sandro Kortekaas. Hij is oprichter van LGBT Asylum Support. Een NGO die een vangnet en gids wil zijn voor LHBTIQ+ asielzoekers. “Ze ontvluchten de homofobe cultuur in hun thuisland en komen die hier in de AZC’s weer tegen.” Tijdens religieuze momenten zoals de Ramadan zien ze dat er verhoudingsgewijs iets meer meldingen binnenkomen. Bij het COA is dit onbekend.
Ter Apel
LGBT Aslyum Support ontving in 2023 in totaal 640 meldingen van onveilige situaties en vier suïcides. De meeste meldingen kwamen vanuit het opvangcentrum in Ter Apel. Jacqueline Engbers, COA-woordvoerder Ter Apel, merkt ook dat LHBTIQ+ asielzoekers zich niet altijd veilig voelen op de locatie. “We proberen daar zoveel mogelijk tegen te doen. Aandachtsfunctionarissen organiseren geregeld activiteiten voor de LHBTIQ+ bewoners en hebben contact met organisaties als het COC. Voor alle COA-medewerkers zijn trainingen voor het begeleiden van LHBTIQ+ bewoners beschikbaar.” De opvanglocatie probeert als het lukt hen bij elkaar te plaatsen in een woonunit op het huidige terrein. Engbers geeft aan dat dit enkel mogelijk is als er voldoende ruimte is op de locatie.
Woonunit
Een woonunit is een plek binnen het AZC met zes slaapkamers, een gezamenlijke eet/woonkamer en badkamer, legt Kortekaas uit. “Ze kunnen daar zijn wie ze zijn en veilig verliefd zijn op hun vriendje of vriendinnetje. Het COA weet ook dat dit de enige en de beste optie is.” Er zijn nu maar een paar van die units op bepaalde opvanglocaties. Het COA doet dit namelijk alleen in het uiterste geval, bijvoorbeeld in Ter Apel. Wanneer er wordt opgeschaald komt deze veilige plek voor LHBTIQ+ asielzoekers te vervallen.
Leon Vedt is landelijk woordvoeder van het COA en laat weten dat ze categorale opvang niet vinden passen in de wijze waarop wij met elkaar samenleven in Nederland. “Met het structureel separaat plaatsen en zo feitelijk isoleren van kwetsbare groepen wordt een verkeerd signaal afgegeven. Dit doet geen recht aan de positie van deze groepen.” Kortekaas vindt dit ‘nonsense’. Volgens hem luistert COA niet goed genoeg naar de kwetsbare asielzoekers. “De doelgroep wil juist aparte woonunits. Ze willen bescherming, daarom hebben ze ook hier in Nederland asiel aangevraagd”, aldus Kortekaas.
Harlem van Hayzar was iemand uit deze doelgroep. In 2017 vluchtte hij Rusland uit en kwam hier als homoseksuele man in een asielzoekerscentrum terecht. Hij richtte LGBT World Beside op en zet zich nu in voor mensen die net als hem noodgedwongen alles achter zich hebben moeten laten, omdat ze niet zichzelf konden zijn. Een aparte woonunit is volgens hem niet de oplossing. “Er komt juist meer discriminatie als je asielzoekers gaat scheiden. Elke bewoner moet juist leren samenleven met degene die behoren tot de LHBTIQ+ gemeenschap.”
Geen beleid
Dat het huidige systeem niet deugt, daar zijn Kortekaas en Van Hayzar het over eens. De staatsecretaris komt na meerdere moties niet met beleid en er is vanuit de overheid vrijwel geen steun voor deze groep mensen. “Er moet meer hulp komen voor mensen die getraumatiseerd zijn door LHBTIQ+ geweld in hun oorspronkelijke land. Er zou meer over gepraat moeten worden en er zouden voorlichtingen moeten komen over homoseksualiteit in AZC’s”, beaamt Harlem.
Bij de Amerikaanse verkiezingen dit jaar nemen Trump en Biden het weer tegen elkaar op. Zij verzamelden bij de voorverkiezingen dinsdag genoeg afgevaardigden voor de nominatie. Daarmee krijgen we in November dezelfde presidentsstrijd als vier jaar geleden. Jennifer Smits-Kilgus was topambtenaar in de regering-Bush, en voerde campagne voor Biden-Harris. Zij legt uit hoe deze verkiezingen ander gaan zijn dan die van vier jaar geleden.
In de Amerikaanse staten Georgia, Mississippi, Washington en Hawaï waren dinsdag voorverkiezingen voor de presidentsverkiezingen. Zowel Joe Biden als Donald Trump verzamelde genoeg kiesmannen om genomineerd te worden. De campagnes van beide kandidaten kunnen dus gaan beginnen.
Rechtszaken en ouderdom
De verkiezingen zullen dit jaar in het teken staan van de kandidaten. Biden is 81 en moet dus aantonen dat hij tot zijn 85ste president kan blijven. Trump is de afgelopen jaren bij meerdere rechtszaken betrokken, dit kan zijn presidentsambities in de weg zitten. Jennifers Smits-Kilgus was topambtenaar in de regering Bush en voerde campagne voor Biden-Harris in 2020. “Biden moet tijdens de campagnes de Amerikaanse burger ervan overtuigen dat hij de energie en mentale scherpte heeft om president te blijven.” Aldus Jennifer. “Trump zal deze verkiezingen voornamelijk last hebben zijn rechtszaken en de kosten die hierbij komen kijken.”
2020 elections
De vorige Amerikaanse verkiezingen werden getekend door de coronacrisis. Door deze crisis moesten veel mensen per post stemmen. Volgens Trump werd er met deze manier van stemmen veel gefraudeerd. In de weken na de verkiezingen bleef Trump de verkiezingen ‘gestolen’ noemen. Dit wantrouwen in de uitslag werd door zijn volgers gedeeld, en kwam tot zijn hoogtepunt op 6 januari 2021. Op deze dag zou het congres de overwinning van Biden inwilligen. Om dit proces tegen te gaan bestormden een groep Trump aanhangers het Capitool van de Verenigde Staten. Hierbij viel zelfs een dode.
Favoriet
Biden won de vorige verkiezingen met een aantal procent. Ditmaal kan dat zomaar de ander kant op gaan, als hij het vertrouwen van een paar staten verliest. Het vertrouwen in Biden’s mentale toestand is gedaald sinds de vorige verkiezingen. Trump wordt er met zijn 77-jarige leeftijd ook niet jonger op, en heeft ook nog zijn rechtszaken lopen. “De verkiezingen zijn in November, dus het is nog veel te vroeg om te speculeren over eventuele favorieten.” Vertelt Jennifer. “Een week is al een eeuwigheid in Amerikaanse politiek.”
Boekel. Een gemoedelijk dorpje zo’n 40 kilometer ten noorden van Eindhoven. Het heeft pak ‘m beet 11 duizend inwoners. Er zijn twee supermarkten en drie kroegen. In dit dorpje waar alles rustig zijn eigen gangetje gaat, is afgelopen week een moord gepleegd. Een vrouw stak haar eigen kinderen neer, en reed zichzelf vervolgens dood tegen een vrachtwagen. Een hartverscheurend verhaal, hoe gaan de inwoners van dit dorp hiermee om?
Het centrum van Boekel
De 42-jarige vrouw van Poolse origine, bracht op 6 maart in haar huis op de Dotterbloem haar 12-jarige zoon Dawid om. Ook verwondde ze haar dochter. De 10-jarige Maja verkeert inmiddels buiten levensgevaar. Na haar kinderen neer te hebben gestoken beroofde de moeder zichzelf van het leven. Ze reed in Wilbertoord tegen de vrachtwagen van chauffeur André Wierikx. Tegen het Brabants Dagblad zei hij, “Wat een drama. Ik kreeg tranen in mijn ogen.” Ook op de gemeente Boekel maakte het indruk, “Het incident heeft een grote impact op onze gemeenschap.”
“Ze heeft de waarheid mee het graf in genomen.”
Dit bevestigt ook echtpaar Dirk en Marzena. Zij wonen al een jaar of tien in Boekel, Marzena is zelf van Poolse origine. “Voor de Poolse gemeenschap in Boekel was het wel echt aangrijpend. Het is voor ons moeilijk. Eigenlijk het eerste waar je aan denkt is, kennen we haar? Via via ben ik er wel achter gekomen wie het was. Mijn schoonzus kende haar, die hebben samen wel eens koffie gedronken, hun kinderen zaten bij elkaar in de klas. We konden echt niet geloven dat zij zoiets heeft gedaan. We hebben er ook wel echt een nacht van wakker gelegen.”
Haar man Dirk voegt hieraan toe, “Eerst heb je zoiets van, dit soort incidenten gebeuren overal wel eens. Maar dan komen er steeds meer details naar buiten. Toen hoorden we, het was op de Dotterbloem, hier slechts een minuut of vijf vandaan.” Marzena vervolgt, “In een dorp gaan dit soort dingen ook echt snel rond, ik merk dat als buitenlandse zelf ook. Terwijl niemand in deze situatie het échte verhaal weet. Iedereen koppelt zijn eigen perspectief eraan.”, “Ze heeft de waarheid mee het graf in genomen,” voegt Dirk toe.
Marzena kan zich ook wel verplaatsen in de vrouw. “Omdat ze buitenlandse was, en net verhuisd naar Boekel, kom je hier aan in een nieuwe omgeving. En ze had natuurlijk twee kindjes. Naar de buitenwereld wil je voor de kinderen ook doen alsof alles oké is. Als ze meer contacten had, hadden we wellicht wel kunnen helpen. Je vraagt je toch af of je niet iets had kunnen doen. Ik kan me heel goed inbeelden hoe moeilijk het is om hier te zijn als iemand die de taal niet spreekt en nog niet echt contacten heeft. Ik praat haar daad niet goed, maar hier moet iets achter hebben gezeten.”
Het koppel denkt momenteel vooral aan de overlevende Maja. “Hoe is haar toekomst? Hoe gaat het met haar vader. Wat voor soort gezin was het? Is ook die vader oké, en gaat het meisje daarheen? Krijgt zo’n meisje dadelijk wel genoeg liefde?”
“Toen besefte ik dat ik dat huis en die straat nooit meer hetzelfde kan zien.”
Ook de 12-jarige dorpsgenoot, Pim, houdt zich met de toekomst van Maja bezig. “Toen ik nieuws het hoorde was ik eerst in shock en moest ik het twee keer horen tot het binnenkwam, daarna ging ik gelijk denken over hoe de moord precies heeft plaatsgevonden. Toen dacht ik gelijk aan het meisje, nu nog steeds.”
“Ik zou wel het gezicht willen zien van die kinderen, zodat ik er een beeld bij kan vormen. Want nog niet eens een jaar geleden zat ik zelf nog op de basisschool waar de kinderen zaten.” Dawid zat op een middelbare school in Helmond, en Maja zit op Kindcentrum de Octopus waar ook Dawid heeft gezeten. “Dat is wel een raar idee. Ik heb ook dezelfde juffrouw gehad als het jongste meisje, toen ik in die groep zat.”
“Ik ben toen ik terugfietste van school, langs het huis gereden. Dat was de dag nadat het is gebeurd. Toen zag ik allemaal witte doeken, en een meneer in een wit pak, en met een echte nieuwscamera. En je kon ook niet door het straatje heen. Ik heb ook in het raam aan de achterkant van het huis gekeken, of ik nog iets verdachts kon zien. Toen besefte ik me dat ik dat huis en die straat nooit meer hetzelfde kan zien.”
“Ik vind het eigenlijk moeilijk dat ik me Dawid niet herinner, ik heb hem waarschijnlijk ooit gezien. Want we hebben tegelijkertijd op dezelfde school gezeten, we zijn namelijk even oud. Het was niet zijn keuze om dood te gaan. Waarschijnlijk heeft hij net als ik gepraat over hoe hij later vader wordt, en welk beroep hij wilde doen. Hij had gewoon een leuk leven kunnen hebben, net als ik. Ik kan me de situatie denk ik beter inbeelden vanuit de ogen van de kinderen. Omdat zij best veel op mij lijken.”
Bij het huis waar het zich heeft afgespeeld hebben de rouwende bewoners van Boekel bloemen, kaarsen en knuffels neergelegd. Als je goed kijkt spot je brieven en beterschapswensen voor Maja.
Ook op de basisschool waar zowel Maja als Dawid zijn opgegroeid, houden de kinderen en leerkrachten zich bezig met de zaak. De Octopus heeft een beterschapshoek gemaakt voor Maja. Het hoekje blijft voorlopig nog wel even. Er wordt ook met toeziend oog naar de kinderen gekeken. De ochtend na het incident kwam slachtofferhulp met de klasgenootjes van Maja praten. Ook was er in de raadszaal van Boekel op de avond van het incident een gesloten bijeenkomst voor direct betrokkenen en omwonenden.
Het beterschapshoekje voor Maja, met een verwelkoming voor als ze weer terug zou komen
Na jaren toezicht en herhaalde waarschuwingen heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) eindelijk een totaalverbod kunnen opleggen aan Jan Paridaans, de beruchte hondenfokker uit Eersel. De NVWA verklaart dat per 1 januari 2024 de Wet dierverwaarlozing en diermishandeling is aangescherpt. Hiermee krijgt de NVWA de mogelijkheid om in te grijpen op basis van dierenwelzijn en een totaalverbod op te leggen.
Paridaans stond al langere tijd onder toezicht van de autoriteiten vanwege ernstige misstanden in zijn fokkerij, waaronder verwaarlozing en slechte omstandigheden voor de dieren. Bij recente inspecties werden geen honden meer aangetroffen, maar wel andere dieren zoals varkens, pony’s, ezels, konijnen, cavia’s en pluimvee. De dieren verkeerden nog steeds in slechte omstandigheden.
Ondanks de eerdere ingrepen slaagde Paridaans erin om zijn praktijken voort te zetten. De NVWA legt uit dat het niet simpel is om honden in beslag te nemen. Er zijn strikte regels die ze moeten volgen, zodat onze acties standhouden voor de rechter. Hierdoor krijgt de eigenaar altijd de kans om problemen op te lossen. Ook is er vaak niet genoeg ruimte in opvangcentra voor alle dieren.
Het totaalverbod op het houden van dieren is een mijlpaal in de strijd tegen dierenmishandeling en verwaarlozing. De NVWA benadrukte dat dit de eerste keer is dat zij deze maatregel hebben toegepast sinds de aanscherping van de wet. “Dit is een belangrijke stap voorwaarts,” vertelt de NVWA, “maar het benadrukt ook de noodzaak van strikte handhaving en voortdurende waakzaamheid om ervoor te zorgen dat dierenwelzijn ten alle tijde wordt gewaarborgd.”
De NVWA verklaart dat ze ondanks het totaalverbod de situatie bij Paridaans nauwlettend blijven volgen, ook gezien de lange geschiedenis van misstanden bij zijn fokkerij. Zo willen ze voorkomen dat Paridaans zijn activiteiten kan voortzetten.
Geweld, vernedering, seksueel misbruik en extreem isolement. Dat zijn slechts enkele misstanden die vandaag de dag nog voorkomen in gesloten jeugdzorg afdeling ZIKOS, aldus ervaringsdeskundige Jason Bhugwandass. Dinsdag 12 maart presenteerde hij zijn rapport. Het rapport bestaat uit grondig onderzoek naar alle misstanden binnen ZIKOS en zou een keerpunt moeten zijn voor de Nederlandse jeugdzorg.
Het begon allemaal bij zijn eigen ervaringen. In 2015 heeft Jason zelf vier maanden op een ZIKOS (Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie) afdeling gezeten. De herinneringen aan extreem isolement waarin hij toen wel 20 tot 22 uur op een dag in zijn kamer zat, zijn hem tot op heden altijd bijgebleven. Deze ervaringen bleken herkenbaar te zijn voor vele andere jongeren, die ook in gesloten jeugdzorg hebben gezeten. Dit was voor Jason genoeg aanleiding om begin dit jaar zelfstandig een onderzoek te beginnen naar misstanden binnen de ZIKOS afdelingen. ‘’Mijn school heb ik nooit af kunnen maken. Ik heb dit rapport dan ook geschreven als afscheid van mijn schoolloopbaan. Dit is een beetje de diploma-uitreiking die ik nooit heb gehad.’’
In Nederland zitten op twee locaties ZIKOS afdelingen: in Harreveld en in Zetten. Deze afdelingen zijn bedoeld voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar die kampen met gedragsproblemen en daar begeleiding bij nodig hebben.
Ervaringen van jongeren
Om echt inzicht te kunnen krijgen op de ervaringen van jongeren binnen ZIKOS, ging Jason in gesprek met 51 jongeren die in gesloten jeugdzorg hebben gezeten. ‘’Van de 51 jongeren was er maar 1 iemand die opperde tevreden te zijn geweest met zijn of haar plaatsing.’’
‘’Uit mijn onderzoek is gebleken dat het gemiddelde verblijf bij een ZIKOS afdeling 8 maanden was. Een zogenaamd kortdurende observatie zou echter maar 3 maanden betekenen. De kamers waar de jongeren in moesten slapen waren eigenlijk geen kamers te noemen, maar meer een cel. Bij Harreveld zit het meubilair vast aan de grond, en in Zetten kon je meubilair verdienen als je je dag opdrachten voldaan had. En nu we toch de vergelijking met een gevangenis aan het maken zijn: bij ZIKOS mochten jongeren maar 3 minuten per dag een frisse neus halen buiten. In een gevangenis krijg je een uur.’’ Verder was er volgens het rapport ook sprake van verwaarlozing van basale behoeften. ‘’Ik heb het hier over slapen, eten, toiletteren. Sommigen moesten slapen met het licht aan, kregen niet eens wat te eten voor het slapen gaan of moesten toestemming vragen om naar de wc te gaan. De wc’s werden soms zelfs op slot gezet.’’
In het rapport spreken de jongeren ook over grensoverschrijdend gedrag vanuit de groepsleiders. Er was sprake van beide psychisch en fysiek geweld. Jongeren werden uitgescholden, vernederd of gemanipuleerd. Er werd verteld dat ‘hun stoornissen niet echt waren’ of ‘dit het gevolg was van hun eigen gedrag.’ Hieruit blijkt dat de groepsleiders niet deskundig genoeg zijn om deze kwetsbare groep te begeleiden.
40% van de jongeren gaf aan slachtoffer te zijn geweest van seksueel geweld. Bij sommigen bestond dit uit seksueel getinte opmerkingen. Een deel werd in de afdeling zelfs verkracht. ‘’Opvallend is dat er maar 1 jongere was die aangaf dat er daadwerkelijk adequaat gereageerd werd op een melding van verkrachting. Het is dus niet alleen zo dat seksueel misbruik voorkomt, maar ook dat het op deze afdeling is gefaciliteerd en in stand is gehouden’’, aldus Jason.
Neveneffecten van ZIKOS
‘’Bijna alle jongeren vertellen dat ze tijdens, en of na hun plaatsing nog last hebben van bepaalde neveneffecten. Ze hebben trauma’s opgelopen: nachtmerries of angsten om opgesloten te worden. Ze hebben wantrouwen in hulpverlening of wantrouwen in het algemeen. Sommigen raakten zo gewend aan het systeem van ZIKOS, dat ze op een gegeven moment het niet eens meer gek vonden wat er gebeurde.’’
Jason vroeg aan deze 51 jongeren, wat volgens hen dan wel had geholpen om hun mentale gezondheid te vorderen. Verschillende antwoorden kwamen naar voren: ‘’Nabijheid, steun en gezinsondersteuning. Misschien een andere voorziening zoals een psychiatrie.’’ Veel jongeren misten het gevoel van begrip, en gaven aan dat ze meer vrijheid hadden gewild tijdens hun plaatsing. ‘’Open plekken en buitenlucht hadden daar zeker aan meegeholpen.’’ Maar het belangrijkste wat ze misten: ‘’Gewoon wat meer liefde.’’
Conclusie
Jason sluit zijn presentatie af met een reeks aanbevelingen voor alle belanghebbenden: ‘’Sluit de afdelingen permanent, zo bescherm je de jongeren én de werknemers.’’ Verder pleit hij dat meerdere instanties excuses verschuldigd zijn. Er moet betere research gedaan worden vanuit de jeugdbeschermers. De tolerantie van geweld moet stukken lager en signalen moeten serieuzer genomen worden. Het geld dat vrij zal komen bij sluiting van de afdelingen, kan stukken beter ingezet worden volgens Jason. ‘’Ga in gesprek met de jongeren en luister naar hun behoeftes. Besteed het geld aan passende hulp.’’
In korte tijd escaleerde het geweld van bendes in Haïti. Na een kleine twee weken van onrust maakte de president Ariel Henry bekend af te treden. Maar daar is de onrust niet gelijk mee over. Net als dat de escalatie niet van de ene op de andere dag plaatsvond.
Het bendegeweld in Haïti kwam in de wereld binnen toen op 3 maart één van de grootste gevangenissen werd bestormd. Daarbij kwamen duizenden gevangen vrij. De bendes in Haïti kwamen in opstand tegen de regering van president Ariel Henry, die maandag zijn vertrek aankondigde. Daarmee hebben de bendes hun doel bereikt. Hoe het nu verder gaat is afwachten. “Telkens weer is de gewone bevolking de dupe van de onrust”, zegt Marcel Catsburg. Catsburg woonde zelf vijf jaar in Haïti, werkte voor een hulporganisatie en volgt nog altijd het nieuws via onder andere lokale kranten. Volgens hem zat het geweld er al lange tijd aan te komen.
Disclaimer: Wij spraken Catsburg voordat bekend werd dat Henry af zou treden.
“Ik moest denken aan het Nederlandse gezegde ‘wie wind zaait, zal storm oogsten’. Nu is de storm losgebarsten. Het moest een keertje fout gaan“, vertelt hij. De zaadjes werden geplant door oud-presidenten. In juli 2021 kwam de groeispurt toen president Jovenel Moïse werd vermoord in zijn woning. Ariel Henry nam zijn taken over. “Je hebt een tijdelijke regering die geleid wordt door een soort interim minister-president. Met een regeringsploegje daar omheen. Er is verder geen parlement meer, geen enkele gekozen parlementariër.”
Moïse en zijn voorgangers gebruikten de bendes volgens Catsburg om critici de mond te snoeren. “Om de zin van politici door te drijven. Bijvoorbeeld door demonstranten die demonstreerden tegen de overheid een lesje te leren. Dus die bendes zijn op een gegeven moment eigenlijk gebruikt als een soort knokploegen van de regering.” Het legde de basis voor de huidige situatie in het land.
‘Papa Doc’
Het eerste kwartaal van 2024 is zodoende een nieuw hoofdstuk in de toch al zo rumoerige geschiedenis van Haïti. Het land in het Caribisch gebied is één van de armste op het westelijk halfrond en heeft in de afgelopen decennia op met name politiek vlak een zware tijd gekend. Vanaf 1957 werd Haïti bestuurd door de dictator François Duvalier, ook wel bekend als ‘Papa Doc’. Na zijn dood nam zijn zoon Jean-Claude Duvalier, ‘Baby Doc’, het stokje over. De leefomstandigheden en mensenrechten stonden zwaar onder druk, wat tot vele vluchtelingen leidde. Nadat de Verenigde Staten druk uitoefende, stond Jean-Claude de macht af en vluchtte hij naar Frankrijk.
In de jaren daarna namen meerdere hooggeplaatste legercommandanten de leiding, steevast afgezet door hun concurrenten. In 1990 braken grootschalige protesten uit en werden er verkiezingen uitgeschreven. De linkse priester Jean-Bertrand Aristide won, maar een half jaar later werd hij afgezet door middel van een staatsgreep, gepleegd door militairen en aanhangers van de oud-dictator Duvalier.
Amerikaanse inmengingen
De Junta’s, zoals de groep heette, bleven tot 1994 aan de macht. Na het aannemen van een VN-resolutie viel de Verenigde Staten Haïti binnen met een troepenmacht om de Junta-regering af te zetten. Met succes, waarna Aristide terug kon keren als president. Het was het begin van een rustigere periode met door het volk gekozen presidenten Aristide en René Préval. Tot 2004, toen Aristide in zijn tweede periode wederom met een staatsgreep werd afgezet.
Catsburg: “De Verenigde Staten willen eigenlijk in hun achtertuin mensen hebben die ze naar hun hand kunnen zetten, die positief zijn voor de Amerikaanse industrie.” Aristide paste niet in dat plaatje. Ondertussen werd hij volgens Catsburg wel nog steeds gesteund in de volksbuurten. “Dus nadat Aristide de tweede keer verdreven was, waren er nog heel veel aanhangers van hem die in die sloppenwijken zaten en zich gingen verzetten tegen de nieuwe regering.” Met de tweede termijn van Préval keerde de rust weer terug.
Begin 2010 werd Haïti getroffen door een zware aardbeving. Direct daarna zijn er verkiezingen georganiseerd, gewonnen door Michel Martelly. Dat is volgens Catsburg op een ‘wonderlijke manier’ gebeurd. “Daar hebben de Verenigde Staten zich gewoon in gemengd. In Martelly zagen ze iemand die ze naar hun hand konden zetten. Om zeg maar allerlei Amerikaanse bedrijven toegang te geven tot de Haïtiaanse markt.”
‘Parallelle machtsstructuur’
Met Martelly en Moïse kreeg Haïti twee presidenten die volgens Catsburg niet op de steun van de bevolking konden rekenen. Daar begon naar zijn idee ook het probleem met de bendes. “Aanvankelijk waren het gewoon een soort wijkbendes. Die aan de ene kant een soort good guy, bad guy waren voor de wijken. Die zorgden voor een stukje veiligheid en ook wel opkwamen voor de belangen van de wijk. Maar tegelijkertijd vroegen ze bijvoorbeeld beschermgeld aan de bewoners.” Hun macht groeide toen de presidenten een beroep op de bendes deed om demonstraties van tegenstanders neer te slaan. Volgens Catsburg waren de bendes technisch gezien dus in dienst van de president van Haïti.
De moord op Moïse, twee-en-een-half jaar geleden, veranderde de situatie drastisch. Ariel Henry werd kort na de moord beschuldigd van medeplichtigheid. Als reactie daarop ontsloeg hij de aanklager. Omdat de bendes de kant van Moïse kozen, keerden ze zich tegen Henry. “Toen is dat bendegeweld in Haïti enorm geëscaleerd. Vroeger waren die bendes duidelijk ondergeschikt aan de overheid en de politie. Nu zijn ze eigenlijk een soort parallelle machtsstructuur geworden.” De kleine politiemacht waar Haïti over beschikt kon daar niks tegen beginnen.
Henry hoopte een troepenmacht naar Haïti te halen om te helpen. Kenia zou die missie leiden en duizend agenten sturen. Maar dat duurt langer dan gehoopt, omdat het hooggerechtshof in Kenia het in eerste instantie tegenhield. Daarop reisde de Haïtiaanse president naar het Afrikaanse land om te praten over een mandaat. Dat moment grepen de bendes aan om een opstand te beginnen in Haïti. Na diplomatiek onderhandelen de afgelopen dagen is Henry, waarschijnlijk onder internationale druk, afgetreden.
Zoveelste interventie
Catsburg verwacht dat er in de nieuwe situatie ook een troepenmacht zal komen. “Ik denk dat op dit moment het merendeel van de mensen zegt ‘laat alsjeblieft die internationale troepen komen’. Want slechter kan het niet worden. Er moet iets gebeuren.”
Het zou de zoveelste internationale troepenmacht of interventie zijn op Haïti. “Het feit dat ze nu weer komen is al heel erg ongunstig. De komst van deze militairen is de schuld van politieke onwil vanuit de regering en vanuit de internationale gemeenschap om echt tot een oplossing te komen. En dan blijkt er geen andere oplossing te zijn dan weer militairen te sturen.” Catsburg hoopt dat er deze keer eindelijk een structurele oplossing komt. Daarvoor moet men naar alle partijen luisteren. Iets waar het de vorige keren vaak aan ontbrak.
Ook denkt Catsburg dat de bendes aan tafel moeten schuiven. “De bendes moeten betrokken worden bij het ontwikkelen van nieuwe plannen voor Haïti. Want ze zijn gewoon een partij. Je kan gewoon niet om ze heen.” Hij gelooft niet in een militaire overwinning op de bendes. De troepen moeten de orde herstellen, zodat er met een interim-regering gebouwd kan worden aan de toekomst. “Laat het vergezeld gaan met een diplomatieke inzet om alle partijen van Haïti om de tafel te krijgen en te werken aan een nieuwe start.”
Het Belgisch darten is in opkomst, mede door de recente winst van Dimitri van den Bergh bij de UK Open, maar het is nog niet zo groot als in Nederland. Namen zoals Michael van Gerwen en Raymond van Barneveld klinken u vast bekend. Bij de Belgische topdarters Van den Bergh of Mike de Decker zal er geen belletje gaan rinkelen.
Dimitri van den Bergh won op zondag 3 maart zijn tweede major titel. Zulke successen geven een boost aan de sport. “Dan zien mensen dat een landgenoot het heel goed doet. Ja, dat werkt natuurlijk positief voor de sport,” vertelt Paul Engelbertink, directeur van de Nederlandse Darts Bond. “Het is natuurlijk goed voor een sport als je een ambassadeur hebt.”
Volgens Jacques Nieuwlaat, dartscommentator bij ViaPlay, zijn successen de reden voor de bekendheid van de sport. “Het feit dat Raymond van Barneveld twee keer wereldkampioen werd aan het eind van de vorige eeuw. Daardoor wordt het darten uitgezonden op TV. Vanaf dat moment zijn de aantallen ook gewoon toegenomen”, aldus Nieuwlaat. Van Barneveld is niet de enige Nederlander met grote successen. In 2006 maakte Michael van Gerwen zijn debuut op een groot podium. Later in de jaren 10 won hij drie wereldtitels.
In Nederland is de sport dus razend populair. “Wij hebben op dit moment om en nabij de 27.000 leden die competitie darten. En we hebben ongeveer 200.000 mensen in Nederland die wekelijks darten, maar die zijn niet aangesloten bij de bond”, zegt Engelbertink. De organisatie in Nederland loopt voor op die in België, dat vindt Mathijs Haest van de Belgische dartbond. “Ik ga dat eerlijk zeggen, in België is dat nog enigszins een amateurorganisatie. Ik kan het niet anders zeggen, maar in Nederland is dat al heel mooi geprofessionaliseerd. Daar kijken wij echt naar op.”
In België zit de sport darten in de lift. “Je zou het België van nu kunnen vergelijken met het Nederland van 1999 of 2000. Dus zij zitten nog in die eerste fase van de boom,” legt Nieuwlaat uit. “Het is de laatste jaren behoorlijk gegroeid”, aldus Haest. Bij het laatste Belgische kampioenschap waren er 900 deelnemers. Voor de COVID-periode was dit nog niet een vierde. Ook is er een verschil in publiek. Bij de Belgian Darts Open zat op vrijdagmiddag de zaal bomvol. Of dat de sport in België net zo groot kan worden als in Nederland, weet Haest niet. “Je hebt ook de kennis, de financiering en dergelijke nodig om effectief die stap naar die professionalisering zoals in Nederland te zetten. Dat is iets waar je wel naar toe streeft natuurlijk. Dus dan is Nederland misschien niet het eerste land waar we ons aan willen tippen, maar dat moet ergens wel ons doel zijn.”
Ey! Daily gebruikt cookies om informatie over je apparaat op te slaan en die informatie te analyseren. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij onder andere zien welke content het meest wordt gelezen, wat voor apparaten onze lezers gebruiken, waar onze lezers vandaan komen, en hoe lang ze op onze website blijven. Wij gebruiken die informatie vervolgens om onze content en onze website te verbeteren. Als je geen toestemming geeft of je toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
