Nieuwsgaring Soedan blijft een jaar na begin conflict ingewikkeld
Het is nu een jaar geleden dat het conflict in Soedan begon tussen het leger en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF). Volgens hulpverleners en de Amerikaanse VN-ambassadeur in The New York Times is de situatie ‘onhoudbaar’ en de stilte ‘schandalig’. Toch is het aantal artikelen over Soedan bij de meeste Nederlandse kranten afgenomen in vergelijking met Gaza of Oekraïne. Welke afwegingen maken buitenlandredacties in berichtgeving over Soedan?
“Heel in het algemeen kun je van elk conflict zeggen: als het ‘nieuw’ is, dan zijn er de hele tijd nieuwe gebeurtenissen en ontwikkelingen en kun je er meer over schrijven”, legt chef Buitenlandredactie van Trouw Gijs Moes uit. “Over Soedan had ik het laatst bijvoorbeeld met een collega. De strijd tussen generaals Abdel Fattah al-Burhan van het leger en Hemedti van de RSF, dat was een jaar geleden ook al zo. Je wilt geen artikels schrijven over oude ontwikkelingen. Maar wij proberen ook in dat geval nog steeds aandacht te geven aan langdurige conflicten. Zo hadden we het verhaal over Soedanese vluchtelingen in Egypte. Dan heb je weer een nieuwere vorm of insteek om hetzelfde verhaal te vertellen. Het is dan niet meteen een nieuw feit maar wel een aspect wat je belicht.”
Twee weken geleden, op 6 maart, concludeerde de VN-Veiligheidsraad dat het conflict in Soedan al aan 14.000 mensen het leven heeft gekost en dat 8 miljoen mensen op de vlucht zijn. Volgens Cindy McCain, voorzitster van het Wereldvoedselprogramma (WFP), kan het conflict de grootste hongercrisis ter wereld veroorzaken in de vluchtelingenkampen.
Geen Kuifje
Peter Vermaas, redacteur Buitenland bij NRC, laat weten dat zij de oorlog in Soedan vrij structureel gevolgd hebben en nog steeds volgen. Maar na verloop van tijd werd dit minder omdat er zonder mensen ter plaatse weinig te melden valt. “Dat is het grote verschil met Oekraïne: daar kunnen we verslaggevers naartoe sturen. Of met Gaza. Daar komen we weliswaar niet in, maar er zijn wel redelijke verbindingen met fixers waarmee we in het verleden gewerkt hebben – én we hebben onze correspondent in Israël. Soedan zit voor journalisten echt potdicht. Dat betekent dat we vooral moeten vertrouwen op de internationale persbureaus of lokale media. Of dat we naar de grens moeten om met vluchtelingen te spreken – zoals onze correspondent nu trouwens doet.”
“Het klinkt plat misschien, maar wij draaien natuurlijk mee in de mediawereld”, zegt Moes. “Voor Gaza is er bijvoorbeeld zoveel internationale aandacht, ook door politici, dat er de hele tijd nieuwe ontwikkelingen zijn. We hebben liveblogs over Gaza en Oekraïne, waar vaak nieuwe artikelen op geplaatst worden. We hebben een correspondent die in dat laatste land doorreist, die zit niet per se in de loopgraven maar zit wel dichtbij het front. Een liveblog hebben we niet over Soedan, want we hebben geen mensen die we daar naartoe kunnen sturen. Onze journalisten in de rest van de wereld zijn niet meer ‘Kuifje’. Wij willen ook dat zij veilig zijn. We hebben gelukkig wel dan de correspondent in Egypte die daar Soedanese vluchtelingen kon spreken.”
Uitgelichte afbeelding: ANP/Bart Maat
Kampioenschap lonkt weer voor RBC: Een club in wederopbouw
Voetbalclub RBC is bezig met een goed seizoen in de Eerste Klasse. De club uit Roosendaal zou theoretisch gezien deze zondag al kampioen kunnen worden en promoveren naar de Vierde Divisie. Belangrijke stappen voor de club, die in 2011 failliet verklaard werd. RBC speelde in 2006 nog in de Eredivisie, het hoogste niveau in Nederland. Bestuurslid en persvoorlichter Paul Kuipers vertelt in een interview over hoe de club gehandeld heeft na het faillissement. Kuipers is het enige bestuurslid dat er sinds het faillissement nog zit. Ook kijkt hij naar de toekomst van RBC, en welke doelen de club heeft. De club speelt de komende weken namelijk hele belangrijke wedstrijden.
Foto: ANP/Phil Nijhuis
Pleinen gesierd met duizende kinderschoenen als stil protest voor Gaza wekt sympathie
Afgelopen weken zijn op diverse pleinen in Nederland duizenden kinderschoenen verspreid. Elk paar staat symbool voor een kinderleven dat verloren is in Gaza als gevolg van het aanhoudende conflict. Deze ‘stille’ protesten zijn bedoeld om aandacht te vragen voor de schrijnende situatie van de kinderslachtoffers in Gaza.
Bart Klandermans, Emeritus-hoogleraar sociologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, benadrukt de kracht van dit soort protesten: “Deze vorm van protest wekt sympathie op bij het publiek, het brengt het probleem op een krachtige wijze onder de aandacht.” Hij legt uit dat door het tonen van de schoenen en het delen van de namen achter de slachtoffers, er ook empathie wordt gewekt bij het publiek. Het probleem wordt tastbaar en mensen kunnen zich er beter mee identificeren.
De ‘stille’ protesten maken indruk door de realiteit van het conflict voelbaar te maken en langslopend publiek uit te nodigen tot reflectie. Klandermans vertelt dat in vergelijking met luide demonstraties, zoals recentelijk gezien bij de boerenprotesten, deze stille demonstraties een alternatieve benadering bieden. Luide protesten leiden vaak tot verdeeldheid. Op die manier leiden ze af van de boodschap van het protest.
Aandacht voor de boodschap
Een van de belangrijkste aspecten van effectief demonstreren is volgens Klandermans dat de boodschap centraal staat. “Het middel wat je kiest om mee te protesteren, mag niet de aandacht afleiden van waar het echt om gaat,” benadrukt hij. “Met deze stille protesten wordt de aandacht gericht op de slachtoffers en de noodzaak om het geweld te stoppen.”
Het publiek reageert met medeleven op deze stille demonstraties. Mensen stoppen, kijken en luisteren in stilte. Deze reacties getuigen van de effectiviteit van dit soort protesten in het bereiken van empathie en bewustwording bij het publiek.
Uitgelichte foto: Madelief van Bladel
Ricardo D. wil de criminaliteit uit en schiet zijn baas dood: 14 jaar cel
Ricardo D is veroordeeld tot 14 jaar gevangenisstraf voor de moord op zijn drugslabbaas Jeffrey R. Zo oordeelde de rechtbank afgelopen woensdag. Vorig jaar juni vuurde Ricardo 13 kogels richting Jeffrey af. Hij overleed ter plekke.
Ricardo werkte 10 jaar lang als ‘kok’ in een drugslab van Jeffrey, maar wilde graag het criminele wereldje uit. Het samenstellen van synthetische drugs is nauwkeurig werk, deze ‘koks’ zijn schaars en dus wilde Jeffrey hem niet laten gaan. Hij steekt zijn auto in de fik en bedreigd hem met de dood. Op 25 juni spraken de twee af op het woonwagenkamp waar Ricardo woonde om het uit te praten. De dag ervoor schaft Ricardo een wapen aan.
“dan doen we het zelf wel”
Familielid Jeffrey tegen de rechter
Op het kamp aan De Vinnen in Maarheeze komt Jeffrey eind van die middag met een vriend aanrijden. Ricardo dacht te zien dat hij een beweging naar zijn oksel maakte en ging ervan uit dat hij een wapen zou trekken, zo herhaalt de rechter. De moeder van de vermoorde Jeffrey begint in de rechtbank te huilen. Ricardo schrok en schiet richting de auto, verklaarde hij aan de politie. Bijrijder Kevin S. werd in zijn been geschoten, hij komt er met een flinke verwonding van af.
De straf is lichter dan de 20 jaar cel die het openbaar ministerie had geëist. De poging tot moord op de bijrijder Kevin is namelijk niet bewezen, zo verklaard de rechtbank. De schoten waren bedoeld voor Jeffrey en Ricardo had niet gerekend op Kevin. Het was dus niet met voorbedachte raad en daarom wordt het gekwalificeerd als poging op doodslag en niet op moord.
De nabestaanden van Jeffrey reageerden woest op de uitspraak. De rechter was nog niet uitgesproken en de familie schoot overeind. Ze verlieten verontwaardigd de zaal. “Dan doen we het zelf wel”, riep een van hen.
uitgelichte foto- ANP Remko de Waal
Rapport PBL: ‘Klimaatdoel alleen haalbaar met maatschappelijke en politieke inzet’
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeert uit eigen rapport dat Nederland een klimaatdoel voor 2040 moet instellen. Dat jaar moet Nederland 90 procent minder uitstoten dan in 1990. Dit doel is volgens het PBL haalbaar, mits hier genoeg draagvlak voor is. In de partijprogramma’s van de formerende partijen is het nog maar de vraag of er voldoende draagvlak is om Nederland genoeg te verduurzamen in voor 2040.
In een nieuw rapport gaat het PBL in op de haalbaarheid van de internationale klimaatdoelen voor Nederland. Het rapport werd opgesteld naar aanleiding van een recent voorstel van de Europese Commissie om een nieuw klimaatdoel in te voeren voor 2040. Nederland zou daarin haar broeikasemissies moeten verminderen met 90 procent ten opzichte van 1990. Volgens het PBL is een reductie van 80 tot 90 procent geofysisch (of er voldoende beschikbare ruimte is) en technisch mogelijk. Om een reductie van rond de 90 procent of hoger te realiseren moet ‘de samenleving haar levensstijl sterk aanpassen.’ Bijvoorbeeld door minder te gaan vliegen of minder vlees te eten. Wanneer dit maatschappelijk draagvlak beperkt blijft, redt Nederland de 90 procent niet. In het Kamerdebat van donderdag moet blijken hoeveel politiek draagvlak er bestaat voor stevige klimaatwetgeving. Zeker na de verkiezingswinst van partijen als PVV en BBB, die in hun verkiezingsprogramma’s sceptisch zijn over het belang van de energietransitie.
Waterstof, zonnepanelen en kernenergie
Een reductie van 80 tot 90 procent zou volgens het rapport dus technisch en geofysisch mogelijk zijn. Volgens Business Director Energietransitie bij ingenieursbureau Sweco, Bert van Renselaar, is dit echter afhankelijk van veel verschillende factoren. “Om de klimaatdoelen te bereiken zullen we verschillende energiebronnen in moeten zetten. De ene sector zal van een andere soort groene energie voorzien moeten worden dan de andere sector.” Een waterstofnetwerk voor de industrie, windmolens op zee, zonnepanelen en kernenergie zullen allemaal nodig zijn om de klimaatdoelen te behalen. “Hierbij moet je ook beseffen dat er regio’s zijn waar makkelijker meer energie opgewekt kan worden dan in Nederland. Een Europese aanpak is daarom effectiever dan de klimaatdoelen alleen in Nederland willen verwezenlijken.”
Maatschappelijk draagvlak
Het rapport van het PBL concludeert dat er een maatschappelijk draagvlak moet zijn om het klimaatdoel van 2040 te behalen. Senior Research Consultant bij onderzoeksinstituut Motivaction, Gerard van der Werf, licht toe dat de maatschappij beter bereid is mee te gaan in de energietransitie wanneer de voordelen van deze transitie beter benadrukt worden. “Als je benadrukt dat verduurzaming kan leiden tot een lagere energierekening, meer zelfvoorziening of meer comfort staan mensen sneller open voor verduurzaming.”
Niet iedereen kan in de energietransitie dezelfde verantwoordelijkheid hebben volgens Van der Werf. Hoeveel middelen iemand heeft om zijn of haar ecologische voetafdruk te verkleinen, is erg bepalend. “De voordelen van de energietransitie komen terecht bij de mensen die over het algemeen een wat bredere beurs hebben. Als je het geld hebt liggen om zonnepanelen of een thuisbatterij te betalen, kun je je energierekening een stuk verminderen. Een moeder die in een huur appartement woont met drie kinderen heeft minderen middelen om te kunnen verduurzamen.”
Politiek draagvlak
De komende jaren zullen bepalend zijn of Nederland de internationale klimaatdoelen gaan halen. De politiek zal hier ook een belangrijke rol in gaan spelen. Of er de komende jaren genoeg politiek belang gaat zijn voor klimaatverandering is nog maar de vraag. Zo staat in het partijprogramma van de grootste partij, PVV, ‘De klimaatwet, het klimaatakkoord en alle andere klimaatmaatregelen gaan direct door de shredder’. Het hoofdstuk over klimaat in het verkiezingsprogramma van BBB kopt: ‘Wie rood staat, kan niet groen doen’. Hierin staat dat BBB alleen aan de klimaatdoelen wil werken als het de burgers niet te veel geld kost.
Hoogleraar duurzame energie voorziening aan de universiteit van Utrecht, Gert Jan Kramer, legt uit dat de politiek in de toekomst een probleem kunnen vormen om de klimaatdoelen te behalen. “We hebben sinds 1990 onze CO2-uitstoot met 35 procent verminderd. Onze uitstoot zal dus de komende jaren een stuk sneller moeten afnemen. Tegelijkertijd ontkent de PVV dat er überhaupt iets gedaan moet worden aan klimaatverandering. Hoe het de komende tijd zal verlopen, moeten we nog zien.”
FOTO: ANP/Jeroen Jumelet
Een ochtend in maart fluistert: ‘De lente begint’
Twaalf over half zeven ’s ochtends. De eerste zon van de lente komt op in Tilburg, maar iets daarvoor konden de eerste zonnestralen al opgevangen worden. Door hardlopers, mensen die de hond uitlaten en andere vroege vogels. Wie dan om zich heen keek, zag Tilburg in bloei.
Het station rond zonsopkomst, in het centrum van Tilburg. Naast de hoofdweg en het fietspad staan de narcissen allemaal in bloei. Sommigen zijn door het recente warme weer zelfs al over hun hoogtepunt heen.
Naast de Professor Cobbenhagenlaan ligt een lang en smal park. Populair onder mensen die er met de hond lopen. De grasveldjes rondom het middenpad staan nu vol met blauwe bloemetjes; de kleine sneeuwroem. Het is een bloem die elk jaar in maart in bloei staat.
Dat geldt niet voor de bloesembomen. Die bloeien normaal gesproken vaak pas in april en/of mei. Aan de Wandelboslaan, maar ook op veel andere plekken in Tilburg, staan deze echter al in wit blad.
Ook in het Wilhelminapark zijn bloesembomen te vinden, maar deze kersenbloesems hebben met hun (zacht) roze blaadjes een extra lente-achtige uitstraling.
Naast de ‘gewone’ gele narcissen, zijn er ook witte bloemen met vaak oranje in het midden. Deze soort groei vaak pas in april, maar langs de Ringbaan West staan velden vol hiervan.
Door het warme weer komen ook de eerst tulpen al omhoog en open. Je moet er wel even goed naar zoeken. Hier, langs de Hart van Brabantlaan, zijn de typisch Nederlandse bloemen al te spotten.
Zo staan in heel Tilburg bloemen en planten in bloei aan het begin van de lente. Bijvoorbeeld op de herkenbare plekken als bij de Süleymaniye moskee, het draaiend huis en in het Spoorpark, met de blik op Westpoint.
Wet Seksuele Misdrijven aangenomen in Eerste Kamer: ‘Niet vergeten waarom dit zo belangrijk is’
De Eerste Kamer heeft dinsdagmiddag ingestemd met de Wet Seksuele Misdrijven. Door deze wetswijziging staat bij verkrachtingsdelicten niet langer dwang, maar consent centraal. Mensenrechtenorganisatie Amnesty en een actiegroep met slachtoffers van seksueel geweld voerde voorafgaand aan het debat actie om het laatste zetje te geven.
Iemand is straks strafbaar voor het plegen van seksueel geweld als hij of zij wist of kon vermoeden dat de ander geen seks wilde en toch heeft doorgezet. Het is niet meer noodzakelijk om te bewijzen dat er sprake was van dwang, geweld of bedreiging. Zo’n zeventig procent van de slachtoffers verstijft of werkt mee tijdens seksueel misbruik. ”We vinden het belangrijk om te laten zien dat dit voor veel mensen ongelofelijk veel gaat betekenen. Elk jaar zijn er bijna honderdduizend slachtoffers, dat is een verschrikkelijk getal. Het gebeurt overal, dus iedereen merkt de impact,” vertelt Legien Warsosemito – trainer en adviseur sociale veiligheid.
Lange weg
Hoewel de actievoerders geen problemen verwachtten bij de stemming, vonden ze het toch belangrijk om erbij te zijn. ”Na vier jaar lang campagne voeren willen we die laatste stap ook zetten en het laatste zetje geven. We moeten niet vergeten waarom dit zo belangrijk is,” zegt Julia van den Muijsenberg, persvoorlichter van Amnesty International. ”Als het er straks doorheen is zijn we natuurlijk blij, maar ook wel moe. Het was een lange weg, maar vooral een belangrijke waarvan we blij zijn dat we hem hebben bewandeld.” Dat het vier jaar heeft geduurd om de wetswijziging op de agenda te krijgen is volgens Maaike, een van de actievoerders, ook te wijten aan de zwaarte van het onderwerp. ”Praten over seks of seksueel geweld is niet altijd leuk of makkelijk, misschien dat het daar wat mee te maken heeft.”
Uitvoerbaarheid
Ook de actiegroep ziet dat er kritische vragen over de uitvoerbaarheid van de wet gesteld worden. ”Die vragen mogen er ook zijn. Uiteindelijk komt het ook aan op de uitvoerbaarheid. Vervolging moet wel echt zorgvuldig gebeuren”, zegt Warsosemito, trainer en adviseur sociale veiligheid. In de aankomende jaren worden 250 officieren van justitie bij het Openbaar Ministerie (OM) opgeleid, waarbij een gedeelte zich zal richten op de afhandeling van zedendelicten.
TikTok draagt bij aan de leespopulariteit bij jongeren
De populariteit van lezen onder jongeren stijgt mede dankzij TikTok. De hashtag #BookTok heeft meer dan 100 miljard views. Vooral Engelstalige boeken, fictie en fantasy worden veel gelezen door deze doelgroep. Tijdens de Boekenweek 2024 wordt hierop ingespeeld.
Volgens onderzoek van het KVB Boekwerk is het aantal procent van de jongeren die leest sinds de coronatijd met 16% gestegen. Dit komt mede doordat jongeren geen andere vrijetijdsbesteding in de coronapandemie hadden. Maar ook de komst van BookTok speelt hier in een grote rol. BookTok is een opkomende trend op TikTok waarin gebruikers korte video’s delen over hun favoriete boeken en boeken aanbevelen aan hun volgers. De hashtag #BookTok heeft alleen al meer dan 100 miljard views.
Amber, 22, maakt op haar TikTok-account (@ambervgn) video’s over boeken. TikTok heeft Amber weer aan het lezen gebracht. “Ik denk dat TikTok 100% helpt bij het bevorderen van lezen onder jongeren. In de coronatijd zat ik zelf veel op TikTok en ben ik door BookTok, na jaren geen boek te hebben gelezen, weer boeken gaan lezen.”
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlands Boek (CPNB) ziet ook deze stijging. De Stichting zet zich in om Nederlanders meer boeken te laten lezen, kopen en lenen. “Door BookTok krijgen jongeren tips van andere jongeren. Het kan ervoor zorgen dat je sneller aan het lezen gaat. Tegelijkertijd zijn er ook ‘book-influencers’ op andere socialmediaplatformen actief, zoals YouTube en Instagram. Maar het voordeel van TikTok is het algoritme, waardoor je er niet speciaal naar op zoek hoeft. Wat effectief kan werken,” aldus Rozemarijn Visser, woordvoerder CPNB.
BookTok op het Boekenbal
CPNB probeert jongeren actief te betrekken bij de Boekenweek, die duurt van 16 tot 24 maart. Tijdens de 89ste editie van het Boekenbal op 15 maart 2024 waren veel BookTokkers aanwezig om verslag te doen en te laten weten aan hun volgers dat de Boekenweek is begonnen. Met het thema van de Boekenweek ‘Bij ons in de familie’ en het geschreven Boekenweekgeschenk van de familie Chabot probeert de stichting een brede doelgroep aan te trekken. “Bart Chabot zal iets meer ouderen aanspreken. Maar Splinter Chabot, die tijdens de Boekenweek van jongeren in 2023 al betrokken was, is een auteur waar je een jongere doelgroep mee aanspreekt,” aldus Visser.
Meer Engelstalige boeken
Ook steeds meer boekenwinkels en uitgeverijen houden zich bezig met BookTok. Ruud Mutsaers, eigenaar van boekenwinkel Gianotten Mutsaers in Tilburg, ziet ook dat in de afgelopen vijf jaar de leespopulariteit bij jongeren is toegenomen. “We zien vooral dat Engelstalige boeken erg intrek zijn bij jongeren. Voornamelijk de genres fantasy en romance. Voor literatuur is minder animo.” Boekenwinkel Gianotten Mutsaers speelt in op TikTok-trend door hun voorraad hierop aan te passen. Mutsaers merkt dat wanneer een boek populair is op BookTok deze aanzienlijk meer verkocht wordt.
Uitgelichte foto: Femke Bouwens
Terreurdreigingsniveau leidt tot extra beveiliging bij Eurovisie Songfestival
Het Eurovisie Songfestival gaat dit jaar extra beveiligingsmaatregelen nemen. Door de verhoogde kans op een terroristische actie. Het geweld in Gaza en Israël heeft een impact op het evenement. ,,Voor elk persoon in de Israëlische delegatie nemen zij een aparte beveiliger mee.”
Volgens Eurovisie-expert Katja Zwart wilt de organisator van het Eurovisie Songfestival, de European Broadcasting Union (EBU), politiek volledig vermijden. Maar afgelopen maandag liet een Britse Eurovisie Songfestival-organisatie weten dat een groot vertoningsfeest in London is geannuleerd. De organisator Rio Cinema vertelt op platform X dat ze de jaarlijkse watch-along niet langer organiseren zolang Israël deelneemt aan de competitie.
Strenge veiligheidsmaatregelen
De Zweedse politieautoriteiten nemen extra beveiligingsmaatregelen in de stad Malmö, waar het songfestival dit jaar wordt gehouden. ,,Het zal straks in de arena verboden zijn om een tas mee te nemen. Hoe klein de tas ook is”, geeft Zwart aan. Naast de algemene beveiligingsregels heeft de Israëlische delegatie zelf ook maatregelen getroffen. Het land krijgt veel kritiek op de deelname en is bang voor manifestaties door pro-Palestijnse demonstranten. ,,Voor elk persoon in de Israëlische delegatie nemen zij een aparte beveiliger mee”, vertelt Zwart. Bovendien gaat de Zweedse beveiliging Israël ondersteunen om de veiligheid van het Israëlische team te waarborgen.
Politieke boodschappen
Volgens het beleid van de EBU is het Eurovisie Songfestival een ‘niet-politieke’ gebeurtenis. ,,Het is al een tijd verboden om vlaggen mee te nemen van landen die niet meedoen aan het Eurovisie Songfestival. Daarnaast is het verboden dat landen een politieke boodschap hebben in hun lied. Maar in de praktijk is gebleken dat het behoorlijk moeilijk is om die zaken gescheiden te houden”, vertelt Zwart. Zo is er in het nummer ‘1944’, van de Oekraïense winnares Jamala uit 2016, verwezen naar een periode onder leiding van Stalin in de Sovjet-Unie. Naast dat deelnemers zich uiten op politiek vlak, gebruiken gastartiesten ook de gelegenheid om zich uit te spreken. Tijdens een gastoptreden van Madonna in Tel Aviv vijf jaar geleden, liepen twee dansers hand in hand. Eén droeg de Palestijnse vlag en de andere de Israëlische vlag op de rug.
Of het geweld in Gaza en Israël een rol gaat spelen in de uitslag, is nog maar de vraag. ,,Dat weten we natuurlijk pas in de week van het Eurovisie Songfestival zelf. Ik heb wel het idee dat de steun aan Israël veel meer verdeeld is”, aldus Zwart.
Uitgelichte foto: ANP/Sander Koning
