Ongeveer twee jaar geleden is op de hbo opleiding Fontys journalistiek een nieuw onderwijssysteem geïntroduceerd. Fontys trok voor dit proces 3 jaar uit, waarna er gewenning zou moeten zijn. In kader van de Nationale Onderwijsweek werden docenten van Fontys Journalistiek gevraagd hoe deze omschakeling ze bevalt.

HILL-methode

In 2022 startte Fontys Journalistiek met het onderwijs aanbieden volgens de HILL-methode (High Impact Learning that Lasts). Bij de HILL-methode wordt er minder gefocust op het overbrengen van kennis en meer op de ontwikkeling van studenten. Zo gaat de opleiding niet meer uit van lessen, colleges en tentamens, maar van werkveldopdrachten en eigen leerdoelen. Studenten leren door te doen en docenten geven geen les meer, maar begeleiden de studenten als coach. Een voordeel van deze methode is dat studenten zelf kunnen aangeven waar hun interesses liggen, wat ze willen leren en ook zelf verantwoordelijk zijn voor het leerproces. Opvallend daarbij is wel dat, zonder curriculum, de opleiding voor iedere afgestudeerde volledig anders kan zijn geweest, maar waarbij wel alle leerdoelen aan bod gekomen zijn.

Nuance

Een van de grote veranderingen van deze onderwijsvernieuwing is dat docenten niet meer als docent, maar als coaches en experts gezien worden. Monique van de Ven, coach en expert op de FJ, is het hier niet mee eens. Zij voelt zich duidelijk nog steeds docent: “Zo vul ik mijn week wel nog in.” In expertbegeleidingen en individuele coaching sessies is het doel duidelijk nog het overbrengen van expertise. Volgens haar werd er voor de HILL methode was ingevoerd ook veel praktisch geoefend. De verschillen liggen wel wat genuanceerder, het is allemaal minder zwart- wit. Zaken die vroeger niet goed liepen, gaan nu duidelijk beter. Ook komen geleidelijk aan oude goed werkende manieren van onderwijs, die misschien iets te gemakkelijk overboord waren gegooid, terug. Een voorbeeld hiervan is meer tijd voor inhoudelijke feedback. Het gaat dan niet zozeer over het oude versus het nieuwe systeem. “Ik zou graag spreken over beproefde methodes, waarom doe je die weg,” zegt Monique.

Werkdruk

De werkdruk blijft echter onveranderd hoog voor de docenten van FJ. Door de vele individuele feedpulse- en reflectiegesprekken, expertbegeleidingen en groepscoachmomenten blijft de druk op de docenten hoog. Wel merkt Marian de Wijs, mentor en expert op de FJ, dat de uitval van studenten in het nieuwe systeem duidelijk minder is. De studenten haakten af op de hoeveelheid theorie in het oude systeem. De werkdruk voor studenten lijkt hiermee wel duidelijk verbeterd. Ook de journalistieke rollen maken het geheel interessant, bij de overgang naar het nieuwe systeem hebben docenten echt kunnen kijken naar wat studenten nodig hebben.

Wat theoretisch verzonnen was, was in de praktijk soms helaas wat weerbarstiger. Nancy de Goeij, die in de overgangsperiode teamleider propedeuse was, geeft aan dat dit proces enorm wennen was. Ook de overgang naar een nieuw gebouw en de verlate verhuizing waren in dit geheel niet optimaal. Met het nieuwe gebouw en de nieuwe werkwijze kwamen ook nieuwe problemen om de hoek kijken. Meerdere coachgroepen in één lokaal, wat het oorspronkelijke plan was, werkt nu niet handig. Studenten geven ook regelmatig aan dat ze moeite ervaren met het vinden van een geschikte werkplek.

Basis

Buiten het vinden van een geschikte werkplek, geven studenten ook aan dat het lastig is de theoretische basis goed boven tafel te krijgen. De echte vakkennis, zoals die in het oude systeem in de collegebanken overgedragen werd, wordt nu gemist. Oud docent Hanno Bakkeren geeft aan dat hij altijd merkte dat studenten houvast fijn vinden. Dat ze niet zelf hoeven te verzinnen wat voor kennis en wat voor vaardigheden ze nodig hebben, maar dat de school had besloten welke vakken ze moesten volgen. Het zelf kiezen wat ze willen en moeten leren is voor veel studenten te veel gevraagd en zeker voor de studenten die nog niet precies weten wat ze willen. Bij het vorige onderwijs konden docenten, door middel van vakken, studenten op hetzelfde level krijgen, zodat iedereen een goede basiskennis had. Zonder deze vakken hebben studenten die van thuis uit kennis meekrijgen een voorsprong op anderen die dit niet hebben. “Dat vond ik zeer bezwaarlijk, dat die basis wegviel.”

Na twee jaar overstappen van het oude naar het nieuwe systeem voelen de meeste experts en coaches zich zeker nog wel steeds docent. Het komende jaar is het derde jaar van de overgangsperiode en je merkt dat er ondertussen een nieuwe balans aan het ontstaan is. Veel docenten wennen aan de nieuwe stijl en ook studenten beginnen het allemaal een beetje te snappen. Het komende jaar blijven docenten zoeken naar de ideale manieren om voor studenten, binnen de mogelijkheden van het systeem, voor zo veel mogelijk high impact te zorgen.