Foto: ANP/Remko de Waal
Mensen met een migratieachtergrond voelen zich niet vertegenwoordigd in de politiek. Dit blijkt uit het rapport ‘is de politiek er voor iedereen?’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Een gevolg is dat de mensen minder snel geneigd zijn om te gaan stemmen. Dit geldt ook voor Clara da Silva (55): “Ik hou mij niet bezig met de politiek.”
Al bijna dertig jaar geleden verruilde Da Silva Portugal voor Nederland. “Een zomerliefde. Ik leerde een Nederlander kennen en ben toen getrouwd.” De kennismaking met de Nederlandse politiek was daarentegen geen liefde op het eerste gezicht. “Ik ben niet voor één partij, maar je kunt maar op één iemand stemmen. Ik vind dat het meer gemengd moet zijn. Niet iedereen kan zijn stem laten horen”, vertelt de Portugese.
Gevoel van uitsluiting
Uit het onderzoek van SCP, in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en Radboud Universiteit, blijkt: ‘Mensen met een migratieachtergrond vinden vaak dat de politiek niet naar hen luistert en dat onderwerpen die zij belangrijk vinden worden gebagatelliseerd of ter zijde worden geschoven. Gevoelens van uitsluiting spelen hierbij een belangrijke rol: dat zij, en de politici in wie zij zich herkennen en met wie zij zich identificeren, politiek niet volwaardig meedoen en meetellen.’ Ook hebben mensen met een migratieachtergrond niet het idee hebben dat de politiek weet wat bij hen leeft.
Da Silva denkt niet zozeer dat migratieachtergrond een grote rol speelt en ziet meer uitsluiting. “Mensen kunnen door herkenbaarheid misschien makkelijker een keus maken. Ze zijn alleen niet verbonden aan een partij, maar aan een doel en willen daarmee iets bereiken. Vaak heb je meer doelen om voor te vechten en als dat niet binnen één partij past, laat je iets daarvan in de steek.” Overigens komt in het rapport ook naar voren dat mensen met een praktisch opleidingsniveau zich niet herkennen in de politiek. Vluchtelingen zijn juist positiever over de Nederlandse politiek. Zij vergelijken dit met het herkomstland, waar de politiek vaak de reden van de vlucht is.
Mogelijke oplossingen
Na haar komst in Nederland liep het huwelijk van Da Silva mis. Inmiddels is ze gelukkig hertrouwd en trotse moeder van drie dochters. Ze betwijfelt of de politiek beter wordt voor haar kinderen. “Het zou voor iedereen moeten zijn. De macht ligt vaak bij een paar mensen of partijen. Het deel dat niet wordt gekozen en vertegenwoordigd, valt altijd buiten de boot”, aldus de zorgmedewerkster én eigenaresse van een schoonheidssalon.
Uit het rapport blijkt dat meer mensen met een migratieachtergrond in de politiek niet de oplossing is. ‘Politieke partijen als BIJ1 en DENK krijgen volgens de respondenten van het onderzoek weinig ruimte in het politieke systeem, wat bijdraagt aan het gevoel niet door de politiek te worden vertegenwoordigd.’ De SCP ziet voor veranderingen een andere rol voor de politiek weggelegd: ‘Allereerst door na te denken over manieren waarop ondervertegenwoordigde groepen gelijkwaardige toegang krijgen tot alle onderdelen van het Nederlandse politieke systeem. Ten tweede kunnen politieke partijen zelf actiever werken aan diversiteits- en inclusiebeleid binnen hun organisatie. Dergelijk beleid kan ertoe leiden dat meer personen met een migratieachtergrond actief lid worden van politieke partijen en dat er meer ruimte komt om vanuit de eigen ervaring standpunten naar voren te brengen.’
