Sinterklaas is al even het land uit, maar de kerst komt er al weer aan. De laatste twee maanden van het jaar zijn een van de drukste perioden van het jaar. Voor kinderen met autisme kan dit een zware periode zijn. Dr. Rachel Plak, universitair docent Neuropedagogiek en Ontwikkelingsstoornissen van Universiteit Leiden, vertelt over hoe de feestdagen moeilijk kunnen zijn voor autistische kinderen, hoe we ze kunnen ondersteunen en hoe we de feestdagen voor iedereen leuk kunnen houden.

Veranderingen rond de feestdagen in routine en de omgeving kunnen stress opleveren voor kinderen met autisme. “Het idee is dat de mate moeilijkheden die autistische kinderen ervaren afhangt van een combinatie van eigenschappen van de persoon én factoren in de omgeving.” vertelt Dr. Plak. “In een omgeving waarin er begrip is voor een kind met autisme en waar op basis van behoefte de omgeving op maat gemaakt kan worden, zal een kind minder moeilijkheden ervaren dan in een omgeving waarin een kind steeds op de tenen moet lopen omdat het zich moet aanpassen aan de omgeving.” 

Sinterklaas en kerst gooien de standaardroutine van kinderen vaak in de war. “Hoeveel last een kind met autisme hiervan heeft, verschilt per kind. We weten dat autistische kinderen baat kunnen hebben bij regelmaat, overzicht en duidelijkheid” meldt Plak. “Dit kan spanning wegnemen, bijvoorbeeld door samen een kalender te maken met alles wat in de feestdagenperiode gaat gebeuren. Hoe gedetailleerder hoe beter. Denk bijvoorbeeld aan wanneer de schoen gezet mag worden, wanneer Sinterklaas op school langskomt, maar ook wanneer bijvoorbeeld het Sinterklaasfeest voorbij is en hoe jullie dit feest samen afsluiten. “Een duidelijk einde, is volgens Plak belangrijk in het houden van overzicht. Daarnaast scheid je op deze manier sinterklaas van kerst. “In de voorperiode van kerst kun je met je kind een nieuwe kalender maken. Ook is het een idee om van te voren gasten die je eventueel wil uitnodigen voor de feestdagen te delen wat je kind nodig heeft en waar je kind het beste bij vaart.” vertelt Plak.

“Er zijn geen regels voor hoe je de feestdagen moet vieren. Doe vooral wat goed werkt voor je kind en gezin. Misschien vieren jullie pakjesavond de dag van tevoren overdag zodat iedereen op tijd naar bed kan, of vieren jullie Kerst zonder kerstboom en zonder gasten. De feestdagen aanpassen aan de behoefte van het kind, kan helpend zijn  om ze door de drukke tijd te navigeren. Durf het idee van een standaardinvulling van feestdagen los te laten.“ Vertelt Dr. Plak: “Het hoeft niet altijd om grote aanpassingen te zijn. Hoe kinderen met autisme omgaan met de feestdagen, verschilt per kind. Sommige autistische kinderen zullen heel erg opleven als er feestelijke momenten zijn of als er mensen langskomen, en voor anderen zorgt dit juist voor te veel prikkels. Kijk in elke situatie weer goed naar je kind en wat het nodig heeft.”

*Omdat de voorkeur voor ‘persoon met autisme’ (person first language) en ‘autistisch persoon (identity first language) verschilt, wordt in dit artikel afgewisseld.