De ruimte is voor veel mensen een plek van grenzeloze mogelijkheden en nieuwe ontdekkingen, maar de ruimtevaart loopt nog een beetje achter. Het is vandaag Wereldmeisjesdag, een dag waarop er aandacht is voor het geven van dezelfde kansen aan meiden en jongens. Astronaut worden is al een flinke uitdaging op zich, maar voor meiden is het al helemaal lastig. In een wereld die draait om het verleggen van grenzen en avontuur, lijken het nog altijd de mannen die de meeste ruimte innemen.
Felle kleuren in een pikdonkere nacht
Eerder moest je ervoor naar plekken als Lapland of Noorwegen, maar tegenwoordig kun je het noorderlicht soms zelfs vanuit je eigen achtertuin van je bucketlist afstrepen. Afgelopen nacht was het weer raak: op een aantal plekken in het noorden van het land was het helder genoeg om met het blote oog te kunnen genieten van een kleurrijke lichtshow.
Nieuwe verhalen in slavernij expositie
Afgelopen week opende het Nationaal Slavernijmuseum in wording een pop-up expositie in het Nationaal Archief in Den Haag, getiteld “Erfenissen van de Nederlandse Slavernij, negen verhalen.” Deze tentoonstelling over de Nederlandse slavernijgeschiedenis maakt deel uit van een landelijke reeks en is te bezoeken tot en met januari 2025.
Werving van scheidsrechters blijkt nodig, maar interesse blijft uit
Zonder scheidsrechter geen wedstrijd. Daar denken alleen veel voetbalverenigingen anders over. De Rotterdamse scheidsrechter vereniging, RSV, biedt zelf informatieavonden aan om scheidsrechters voor verenigingen te kunnen werven. “Alleen is daar weinig animo voor”, merken de Rotterdammers.
Met de stijgende groei van het aantal wedstrijden, zijn er ook meer scheidsrechters nodig, zo laat de KNVB weten. Scheidsrechters in de eredivisie liepen afgelopen weekend, in de week van de scheidsrechter, dan ook met “word scheidsrechter” op hun rug. “Er is te weinig ambitie om scheidsrechter te worden, al helemaal om knvb-scheidsrechter te worden”, zegt Koos Wernke, lid van RSV.
“Het gezelschap langs de lijn heeft veel invloed op wat er in het veld gebeurt”, hebben veel van de mannen gemerkt. “De KNVB spoort ons ook aan om juist de toeschouwers en trainers harder aan te pakken op hun gedrag”, vertelt Franklin Berg, die gaat over de werving en behoud in het bestuur van RSV. “Spelers nemen dat gedrag gewoon over.” De vereniging benoemt ook dat, tegenwoordig, sociale media een groot aandeel heeft in de rol van een scheidsrechter. “Alles wordt nu uitvergroot, terwijl vroeger scheidsrechters ook al de vijand waren”, vertelt Aad Achterberg, ook lid van de vereniging.
Vergoeding en druk voor arbiter
Voetbalclubs kunnen bijeenkomsten houden om zo scheidsrechters te werven. “Wij bieden dat al erg lang aan, maar verenigingen lijken niet enthousiast te zijn”, vertelt Franklin. “Vorig seizoen trokken opeens vijf verenigingen aan de bel, dan is de nood zo hoog dat ze wel iets moeten doen.” Hij bezoekt veel scheidsrechter cursussen in de buurt voor het werven. Om ze vervolgens nog te behouden, bezoekt hij regelmatig wedstrijden van zijn collega’s, om te zien hoe het bij hen gaat.
Scheidsrechters die fluiten voor de KNVB krijgen al een bijdrage, maar RSV ziet dat er steeds vaker een vergoeding komt voor verenigingsscheidsrechters. “vrijwillig is bijna niet eens meer haalbaar”, roept een van de leden. Vaak gaat het om een consumptie zoals een kleine maaltijd, maar op sommige verenigingen krijgen ze tenues en soms dus een kleine geldbijdrage.
De fluit als roeping
De meeste scheidsrechters hebben de fluit in de hand genomen omdat ze weinig voetbaltalent hadden. Het spelletje is dan te leuk om niks mee te doen. “Ik kon niet voetballen, had thuis niks te zeggen en op mijn werk ook al niet!”, geint penningmeester Henk Lavrijssen. Koos Wernke haalt er bijvoorbeeld juist veel voldoening uit om een wedstrijd tot een goed einde te brengen. “Soms gaf ik een rode kaart, maar kon ik nog trots op mezelf zijn.”
Nederland telt ruim vijftig scheidsrechtersverenigingen. Waar RSV dus één van is. Elke woensdagavond komen zij met zo’n vijfentwintig arbiters bij elkaar op hun thuishaven, sc Excelsior. Er wordt eerst hard aan de conditie gewerkt. “Scheidsrechter zijn is eigenlijk gewoon een topsport”, zegt Koos. Na afloop van de training duiken de heren de kantine in. Afgelopen woensdagavond speelde ze bijvoorbeeld een spelregelquiz in duo’s. De Rotterdammers mogen zichzelf dan ook, sinds afgelopen juni, voor de zesde keer Nederlands kampioen spelregels noemen. Daar mogen teams van de Centrale Organisatie van Voetbal Scheidsrechters aan meedoen. Op de clubavonden kom je bij elkaar met lotgenoten om zo je ervaringen te kunnen delen en kun je als scheidsrechter doordeweeks gewoon de voetbal gezelligheid opzoeken.
Ziekmelden voor een ‘mental health day’: “Werkt averechts”
37 procent van de jongeren heeft zich in de afgelopen 2 jaar weleens ziek gemeld voor school of werk door psychische klachten. Op sociale media wordt dit ook beschreven als een ‘mental health day’. Dat blijkt uit een onderzoek voor #OpenUp, een week waarin stichting MIND, HUMAN en 3FM mensen oproepen om open te zijn over hun mentale gezondheid.
‘Mental health day’
Volgens Bert Wienen, onderwijswetenschapper en psycholoog, werken de ‘mental health days’ averechts. “Ik kan me voorstellen dat het zou helpen om te ontsnappen aan de druk, maar buiten de lessen om heeft een school ook een sociale kant die belangrijk is. Het ritme van het rooster, praten met vrienden of klasgenoten en horen hoe zij zich voelen, kan juist erg helpen om de psychische klachten te verminderen. Blijf dit dus vooral niet te lang doen, vooral niet bij psychische klachten.”
Schoolachterstand
Van het deel van de jongeren dat zich weleens ziekmeldt voor school of werk, doet 8% dit voor een langere periode. Vooral op school kan dit voor problemen zorgen. Zo kunnen wekenlange achterstand op de middelbare school of vervolgopleiding leiden tot het falen van het hele schooljaar. Wienen vindt deze achterstand onnodig. “De nadruk bij het ondersteunen van jongeren met psychische klachten moet liggen op het voorkomen van die achterstand. Zo hoeven zij niet fysiek op school te zijn om hun huiswerk te doen of een online college te volgen en kunnen zij toch verder leren. Met de zelfstandigheid van een vervolgopleiding is het moeilijk te herkennen wanneer iemand last heeft van psychische klachten, daarom is de ondersteuning van bijvoorbeeld een mentor of een vertrouwenspersoon zo belangrijk. De problemen moeten eigenlijk worden herkend voordat de achterstand zich voordoet.”
Mentale klachten gestegen
Uit onderzoek voor #OpenUp week blijkt dat 9 op de 10 jongeren last hebben van mentale klachten. De grootste boosdoeners zijn stress, onzekerheid en depressieve gevoelens. Bijna alle mentale klachten die in het onderzoek werden genoemd zijn toegenomen vergeleken met voorgaande jaren. De woningcrisis, prijsverhogingen, oorlogen en klimaatverandering zijn hier voor veel jongeren de reden voor. Bert Wienen noemt ook nog een andere reden: “Er is veel meer openheid voor psychische klachten, dit zie je ook terug in de media. Het is daarom logisch dat ze steeds meer naar voren komen.”
Lijden in stilte
Toch is het aantal jongeren dat hun mentale klachten niet deelt met anderen verdubbeld vergeleken met vorig jaar. “Deze tegenstelling is te verklaren, er zijn bij het praten over psychische problemen altijd twee uitersten. Er is een kant die nooit ophoudt met erover praten en een kant die er nooit over spreekt. We weten ook dat het in sommige groepen niet acceptabel is om het over je mentale klachten te hebben. Wat ook een mogelijke verklaring is, is dat door de openheid die we nu zien rondom mentale gezondheid, kleine angsten of verdrietige periodes al tellen als psychische klachten. Hierdoor voelen mensen met ernstigere klachten zich minder geneigd om hun klachten te bespreken. Zij denken: Als wat hun hebben al psychische klachten zijn, wat heb ik dan wel niet?”
#OpenUp
De #OpenUp week is er om dit beeld te ontkrachten. Om meer jongeren te bereiken werken de organisaties onder andere met MEROL en Chibi Ichigo. Ook de dj’s van 3FM vertellen deze week over hun mentale gezondheid. De hele week zijn er campagnes om de openheid rondom mentale klachten bij jongeren te vergroten. De week duurt nog tot 13 oktober.
Die bullshitbaan is bullshit
De Bullshitbaan. Een nieuwe term die staat voor het hebben van een ‘nutteloze’ baan. Voor je gevoel draag je weinig bij aan de samenleving. “Gooi het om, zeg je baan op! Gebruik je talent”, is wat veel mensen roepen. Laten die mensen nou net hoogopgeleide, boven modaal verdienende lui zijn. Voor hen is het makkelijk om het een bullshitbaan te noemen. Zij kunnen het zich permitteren om ‘af te zakken’ naar een lager inkomen (vaak gewoon nog modaal) en zo een baan te kiezen die hun talent benadrukt en bijdraagt aan het grote geheel. Maar hoe erg is een bullshitbaan? En is de baan wel bullshit?
Een bullshitbaan letterlijk definiëren is lastig. Er is geen maatstaf waarlangs je je baan kan leggen om zo te meten hoe nutteloos hij is. Daarom wordt dat vaak bepaald door het gevoel wat mensen erbij hebben. In hoeverre heeft iemand het gevoel dat ze niks bijdragen aan de samenleving.
Dat iemand die uit een hoogopgeleid, bovenmodaal verdienend gezin komt, waarbij ouders advocaat en dokter zijn, een 9 tot 5 kantoorbaan bullshit noemt is wel heel makkelijk en misschien ergens ook logisch. Voor iemand uit een gezin dat het eind van de maand altijd kneep, is het meer dan goed om modaal te verdienen en leuke collega’s dagelijks te zien met die 9 tot 5 baan, voor iemand met die achtergrond is het niet nutteloos. Waar je vandaan komt is enorm bepalend.
Er wordt gezegd dat we van de bullshitbanen af moeten en onze ambitie moeten gebruiken voor iets wat bijdraagt. Alleen niet iedereen heeft veel ambitie. Niet iedereen wil het verschil maken in de wereld. Niet iedereen focust zich op het gehele belang omdat ze dat simpelweg er minder toe vinden doen. Door de term bullshitbaan in het leven te roepen wordt er vanuit gegaan dat iedereen wíl bijdragen. Ook schetsen we het beeld dat een consultant (dat beroep wordt vaak genoemd als voorbeeld van een bullshitbaan) geen goed werk zou doen of geen ambitie zou hebben. Er zijn nou eenmaal ook mensen die zich willen focussen op eigen geld verdienen of die vinden dat wat zij doen wel verschil maakt.
Het is algemeen bekend dat we in een tijd leven waarbij er een groot gevoel van druk heerst op de maatschappij. Druk om goed te presteren en een succes te worden. Je moet een goede baan, mooi huis, partner, etc. Als we nu als bevolking, of beter gezegd de invloedrijke mensen, massaal de term bullshitbaan erin gaan gooien, wordt die druk alleen maar groter. Niet alleen de druk om een goede baan te vinden, maar ook nog eens druk om een verschil te moeten maken. Een bijdrage leveren aan de (stervende) wereld en jouw talent hiervoor inzetten. Wat weer voor de volgende stressfactor zorgt; wat is mijn talent?
Als we nu massaal een groot deel van de banen bullshitbanen gaan noemen, creëren we denk ik een verkeerd beeld richting de huidige studenten. Tuurlijk, als jij ongelukkig bent met je baan en meer wil doen of bijdragen kan dat. Maar laten we niet doen alsof de huidige rechtsstudenten worden opgeleid voor niks. Voor een bullshitbaan waar niemand ze dankbaar voor is omdat ze niks zouden bijdragen. En laten we ook niet ervan uitgaan of eisen dat iedereen morele ambitie heeft, dat is gewoon niet zo.
Het eerste Leidse universiteitsgebouw vernoemd naar een vrouw
Het eerste Leidse universiteitsgebouw, vernoemd naar een vrouw, is met een slag op de trommel geopend. Wetenschapper Herta Mohr was een egyptoloog die onder andere onderzoek deed naar de grafkapel van Hetepherachty. Deze grafkapel staat nu in het Rijksmuseum van Oudheden.
Zwollenaar voor de rechter na reeks vernielingen met purschuim: ”de jeugd gaat naar de klote”
Roermond- Een 61-jarige man uit Zwolle wordt verdacht van meerdere strafbare feiten in Venlo, zo zou hij onder andere de uitlaat van een politieauto en de voordeur van een coffeeshop en café hebben dichtgespoten met purschuim. De man ontkent de meeste beschuldigingen, behalve het dichtspuiten van de coffeeshop: ‘’Kinderen gaan daar naar binnen, de jeugd gaat naar de klote’’. De officier van justitie eist celstraf met tbs.
De inrit- en betaalautomaten van Q-Park in Venlo waren ook niet veilig van de purschuim. Naast de ‘onschuldige’ strafbare feiten zou de verdachte ook een auto in de fik hebben gestoken, deze is helemaal uitgebrand. Hoewel de Zwollenaar zich zegt te beroepen op zijn zwijgrecht, onderbreekt hij de rechter en officier van justitie meerdere malen. Hij laat iets kwijt over het dichtspuiten van de ingang van de coffeeshop: Hij zegt schuldig te zijn voor dit strafbare feit, maar hij zou het uit bescherming van de jeugd hebben gedaan. De andere feiten ontkent hij: ‘’Ik heb niemand kwaad gedaan, en dat ga ik ook niet doen mevrouw’’.
Patiënt
De verdachte zit al 295 dagen in een tbs-kliniek, er is een vorm van schizofrenie vastgesteld door de psychiaters en hij zou op het moment van het plegen van de strafbare feiten verminderd toerekeningsvatbaar zijn. Zijn advocaat is het hiermee oneens, hij gelooft dat de verdachte volledig ontoerekeningsvatbaar zou zijn geweest: ‘’In de afgelopen maanden heb ik de cliënt meerdere keren kunnen zien, maar inhoudelijk hebben we niks kunnen bespreken. Hij is mijn cliënt, maar ik behandel hem als patiënt’’.
Action
Er zijn camerabeelden en getuigen die de strafbare feiten blijken hard te maken. Zo zou meneer ook nog gevonden zijn op de roltrap in het centrum met de fles pur nog naast zich, als de politieagent vraagt: ”waar heeft u deze gekocht?” Antwoordt de man: ’’Bij de action’’. De officier van justitie eist een onvoorwaardelijke gevangenisstraf met tbs en dwangverpleging. Ze hoopt voor de cliënt dat hij zo snel mogelijk kan starten met de behandeling. De uitspraak volgt op 23 oktober.
Orkaan Milton: geen dreiging voor Nederland
Orkaan Milton, een van de meest intense orkanen ooit, zal geen effect hebben op Nederland, vertelt meteoroloog Berend van Straaten. ‘’Milton trekt vandaag richting de Atlantische Oceaan. De orkaan zal in de komende twee dagen oplossen.’’
Orkanen kunnen wel zorgen voor heftige weersomstandigheden in Europa. Sommige orkanen worden meegenomen door de jet stream, een krachtige windstroming op negen à tien kilometer hoogte. De orkaan wordt dan met hoge snelheid meegenomen over de oceaan en veranderd in een storm of lagedrukgebied. ‘’Als dat gebeurd kan er meer regen vallen. Ook kan je te maken krijgen met harde windstoten. Dit zien we nu in andere delen van Europa door ex-orkaan Kirk’’, vertelt de meteoroloog.
Van Straaten zegt dat de jet stream niet ‘goed’ ligt. ‘’Hierdoor komt Milton niet richting Europa en zullen wij er geen last van hebben.’’
COLUMN | Ook genomineerde doden verdienen de Nobelprijs
Aleksej Navalny is dood, dus hij kan gedag zeggen tegen de Nobelprijs voor de Vrede. Deze week zijn er verschillende Nobelprijzen uitgereikt, maar een genomineerde, dode held verliest zijn recht op dit eerbetoon. Het is tijd dat de organisatie haar regels aanpast. Ook een overleden persoon, die veel betekend heeft voor de mensheid, moet deze prijs kunnen winnen.
De Nobelprijs is ontstaan toen de uitvinder Alfred Nobel overleed. In zijn testament stond waar een Nobelprijswinnaar aan moet voldoen. In Nobel’s woorden: “Degenen die in het voorgaande jaar de mensheid het grootste voordeel hebben gebracht.’’
Reglementen
Een persoon die na zijn nominatie overlijdt, kan volgens de regels de prijs niet meer winnen. Vroeger was dit wel toegestaan. De nominaties voor de Nobelprijs sluiten op 31 januari. Over Aleksej Navalny gaan de geruchten dat hij genomineerd is voor de Nobelprijs voor de Vrede. De oppositieleider is overleden op 16 februari, dat is na de nominatiedatum. Ook hij zou de mogelijkheid moeten krijgen om de prijs te winnen. Navalny’s acties voor de mensheid blijven een feit en worden niet veranderd door zijn dood. Hij gaf de mensheid hoop op democratie in Rusland.
Expert Russische politiek, Robert Horvath, schrijft over Navalny: “een moedig, principieel en bedachtzaam man, die zijn leven opofferde voor democratie en vrede. Dat is zijn blijvende nalatenschap.’’
Er is één uitzondering in het reglement: als de beroemde prijs al is aangekondigd. De persoon die kort na de aankondiging overlijdt, kan de prijs nog steeds ontvangen. Die overweging zou geen rol mogen spelen. Het is onrechtvaardig om de prijs niet toe te kennen alleen vanwege het overlijden van de winnaar.
Het reglement heeft een kritische blik nodig. Want het is essentieel dat wij iemand als Navalny kunnen belonen voor zijn daden. De doden vertegenwoordigen ook onze toekomst en inspireren de levenden.
