DEVENTER – Chemiestudente Marloes (20) heeft een opvallende ontdekking gedaan tijdens haar onderzoek naar cocaïne op bankbiljetten. Van de 25 onderzochte bankbiljetten bleek ieder briefje sporen van cocaïne te bevatten. “Ik had wel verwacht dat er op een aantal biljetten cocaïne zou zitten, maar dat het op alle geteste briefjes zat, vond ik wel verrassend.” vertelt Marloes.
De derdejaars chemiestudente wil wel graag duidelijk maken dat dit niet betekent dat op elk geldbriefje in Nederland cocaïne zit. “Het onderzoek is steekproefsgewijs uitgevoerd”, vertelt Marloes.
Kruisbesmettingen
Snuift een groot deel van Overijssel dan cocaïne? “Nee dat denk ik niet”, zegt Marloes. “Bij sommige bankbiljetten is de hoeveelheid cocaïne namelijk zo klein dat er waarschijnlijk sprake is van een kruisbesmetting. Geldbriefjes die in direct contact zijn geweest met cocaïne besmetten andere briefjes in de telmachine bijvoorbeeld.”
Geldmaat, verantwoordelijk voor een grootdeel van de pinautomaten in Nederland, heeft dezelfde verklaring. “Geld dat wordt gestort, belandt in een grote bak met andere bankbiljetten. Deze biljetten worden in de machine gesorteerd en vervolgens weer uitgegeven aan iemand die geld wil opnemen.” vertelt een woordvoerder van Geldmaat.
Marloes kan aan de hoeveelheid cocaïne zien of het waarschijnlijk in direct contact is geweest met de drug of dat het een mogelijke kruisbesmetting is. “De hoeveelheden cocaïne op de bankbiljetten varieerden van 0,1 microgram tot 9 microgram. Omdat er vier briefjes met kop en schouders bovenuit staken, kunnen we met enige zekerheid zeggen dat deze vier direct in contact zijn gekomen met de drug.
Nieuwe methode
Marloes is niet de eerste die onderzoek heeft gedaan naar cocaïne op bankbiljetten. “Ja, er zijn al eerdere onderzoeken gedaan in het buitenland en die toonden toen ook al aan dat er op 80% van de onderzochte biljetten cocaïne zat.” vertelt Ruud de docent en begeleider van Marloes. “Maar wij wilden wel eens kijken hoe dat in Nederland zit met de biljetten. Dus hebben we Marloes aan het werk gezet om een nieuwe, goedkopere methode te bedenken.”
Bij de eerdere onderzoeken werd ethanol gebruikt, waardoor de biljetten kapot zouden kunnen gaan. “En dan wordt het wel een heel duur onderzoek voor een student” grapt Marloes. “Met de methode die ik heb bedacht wordt een wateroplossing gebruikt, waardoor de briefjes niet kapot zouden moeten gaan. Toch heb ik voor de zekerheid briefjes van 10 en 5 euro gebruikt.”
Zijn bankbiljetten gevaarlijk
“Nee, de geldbriefjes met de cocaïnesporen zijn niet gevaarlijk”, zegt Marloes. De hoeveelheid cocaïne is zo klein dat het niet gevaarlijk kan zijn voor de mens. Maar zitten misschien wel andere dingen op de biljetten die gevaarlijk kunnen zijn: micro-organismen waarvan je ziek kunt worden.
Andreas Voss is microbioloog en heeft in 2019 de Ig Nobelprijs gewonnen voor zijn onderzoek naar smerige bankbiljetten. Hij weet dat er nog veel meer op de bankbiljetten zit dan alleen sporen van cocaïne. “Naast cocaïne zitten er natuurlijk ook massaal bacteriën op” vertelt Andreas.
“Op het moment dat wij iets vastpakken zoals een bankbiljet dan komen daar micro-organismen op terecht. Als ik bijvoorbeeld naar het toilet ga en mijn handen niet was. En direct pak ik mijn portemonnee om geld te geven aan iemand, dan zijn daar de micro-organismen uit de darm ook zeker op aanwezig.” Dat is niet zo fris, vindt de microbioloog, maar hij weet zeker dat je er niet ziek van kan worden. Marloes denkt in ieder geval wel even twee keer na voordat ze een bankbiljet aanpakt.
