Het incident op 12 juni 2024 in Vlaardingen, waarbij een 10-jarig meisje ernstig werd mishandeld, heeft de aandacht gevestigd op de cruciale rol van scholen en kinderopvangcentra in het opsporen en rapporteren van kindermishandeling. In Nederland worden jaarlijks duizenden gevallen van kindermishandeling gemeld. De overheid heeft beleid ontwikkeld om dit probleem aan te pakken, waaronder verplichte meldcodes voor professionals. Professionals binnen deze instellingen kunnen bijdragen aan vroege interventie om dergelijke tragedies te voorkomen. Simone Kapteijns en Laura van Bergen, experts op dit gebied, vertellen hierover.

Simone Kapteijns, een kinderarts in Veldhoven met ervaring in talloze gevallen van kindermishandeling, belicht de uitdagingen waarmee medische professionals worden geconfronteerd bij het identificeren van zowel fysieke als mentale mishandeling. “Vaak gaat het om letsel dat moeilijk te verklaren is,” legt ze uit. “Als medische professionals zijn we verplicht om vermoedens van onverklaarbaar letsel te melden bij organisaties zoals Veilig Thuis.”

De rol van scholen en kinderopvangcentra in het opsporen van kindermishandeling kan volgens Kapteijns niet genoeg worden benadrukt. Kapteijns wijst op het belang van hun nauwe interactie met kinderen als een middel om tekenen van mishandeling op te vangen. “Scholen en opvangcentra spelen een cruciale rol bij het signaleren van kindermishandeling, omdat ze regelmatig contact hebben met kinderen,” legt ze uit.

Signalen

Laura van Bergen, pedagogisch medewerker in Eindhoven, beklemtoont het belang van het herkennen van subtiele signalen van mishandeling. “We letten op fysieke signalen zoals blauwe plekken, brandwonden en breuken. Gedragsveranderingen, zoals plotselinge angst, teruggetrokken gedrag, agressie of extreme schrikreacties, kunnen ook aanwijzingen zijn,” legt ze uit.

Bij vermoedens van mishandeling volgen de dagopvangcentra een strikt protocol. “Eerst bespreken we onze zorgen binnen het team en met onze leidinggevende. Vervolgens houden we gedetailleerde observaties bij. Als de zorgen blijven bestaan, nemen we contact op met Veilig Thuis of een vergelijkbare instantie voor advies en mogelijke melding,” vertelt Van Bergen. Deze gestructureerde aanpak zorgt ervoor dat elke zorg serieus wordt genomen en correct wordt afgehandeld.

Protocol

Ook Kapteijns benoemt het belang van een strikt protocol bij vermoedens van mishandeling. De sleutel tot effectieve signalering is een combinatie van training, protocollen en observatie. “We hanteren protocollen en observeren de interactie tussen het kind en de begeleider,” zegt Kapteijns. “Als er twijfels zijn, zoals vertraging in het melden van het letsel, dan gaan de alarmbellen rinkelen en nemen we verdere stappen.”

Desondanks erkent Kapteijns dat zelfs met deze maatregelen veel gevallen van kindermishandeling onopgemerkt blijven. “Het is een voortdurend proces, maar zelfs dan wordt er nog veel gemist,” geeft ze toe. “Het dragen van deze verantwoordelijkheid is zeer uitdagend, vooral gezien de emoties die ermee gepaard gaan. Maar het is essentieel om de veiligheid van kinderen te waarborgen.”