ZWOLLE – Door een bijna stille stad, met bloemen en fakkels in de hand, liepen gisteravond meer dan honderd jongeren en ouderen richting het oorlogsmonument in het Ter Pelkwijkpark. De tocht vormde de afsluiting van De Nacht van Leo Major, een indrukwekkend herdenkingsprogramma dat precies 80 jaar na de bevrijding van Zwolle plaatsvond.
Op 14 april 1945 trok de 23-jarige Canadese soldaat Leo Major in zijn eentje het door Duitsland bezette Zwolle binnen. Zijn gewaagde actie leidde tot de bevrijding van de stad zonder grootschalige gevechten. Gisteravond werd zijn verhaal herdacht én opnieuw verteld in het Academiehuis Grote Kerk, in hartje Zwolle. De bijzondere herdenking trok een volle kerk en ook internationale gasten.
De avond begon met het hijsen van de Zwolse en Canadese vlag, begeleid door het Zwolse Vuurvogel Orkest. De Zwolse singer-songwriter MICHA, bekend van het tv-programma The Headliner, bracht drie akoestische nummers. Tussen de optredens door vertelde journalist en presentator Nynke de Jong het verhaal van de bevrijding, aangevuld door twee jongeren die via dagboekfragmenten en ooggetuigenverslagen een persoonlijke stem gaven aan het verleden.
Ook was er een bijdrage van de dochter van schrijver Jan Terlouw, die vertelde over diens jeugd tijdens de oorlog en hoe die ervaringen hun weg vonden in het bekende boek Oorlogswinter. Terlouw kon vanwege ziekte zelf niet aanwezig zijn.
“We wilden geen standaard herdenking, maar iets dat raakt, inspireert en verbindt,” zegt organisator Tijmen Dokter na afloop. “Dat iemand van 23 zo’n lef had, raakt jongeren ook vandaag nog.”
Voor veel aanwezigen was het meest indrukwekkende moment de toespraak van Geoff Osborne, speciaal overgekomen uit Toronto. Osborne is de kleinzoon van een Canadese geallieerde bevelhebber. “Mijn grootvader stuurde Leo Major en zijn eenheid aan,” vertelde hij zichtbaar geëmotioneerd. “Hier staan, in de stad die hij hielp bevrijden, is ongelooflijk. Ik voelde hem naast me.”
Volgens Osborne is het van groot belang dat deze verhalen blijven leven. “Het is geen heldenverhaal,” zei hij. “Gewoon jonge mannen die deden wat nodig was. Vrijheid is niet vanzelfsprekend – dat besef moet levend blijven, juist nu.”
De avond eindigde met een fakkeltocht naar het monument in het park. Een stille, gezamenlijke wandeling door de stad – precies tachtig jaar nadat Leo Major daar liep, maar dan met bloemen in plaats van wapens.
Osborne glimlachte toen hij afscheid nam: “Oh, en ik vergeet bijna iets te zeggen: PEC Zwolle heeft er vanavond een nieuwe Canadese fan bij.”
