Nog nooit kregen zoveel jongeren jeugdzorg. In de eerste zes maanden van 2023 kregen 394 duizend jongeren jeugdzorg, dat zijn er 2 duizend meer dan vorig jaar. Deze aantallen worden door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) als een record bestempeld, Deze opvallende cijfers hebben verschillende oorzaken en gevolgen. Afke Donker, Senior onderzoeker bij het Nederlands Jeugd instituut, deelt enkele inzichten. 

De cijfers worden nog als voorlopig beschouwd. De definitieve cijfers kunnen mogelijk zelfs hoger uitvallen. Wat opvalt uit de cijfers is dat er grote verschillen zijn tussen de gemeenten. Naar verhouding kregen in Tiel, Terneuzen, Krimpen aan den IJssel en Veendam de meeste jongeren jeugdzorg, namelijk een op de acht. Daarentegen ontvingen in gemeenten zoals Raalte, Schiedam, Maassluis, Ameland, Staphorst, Urk en Vlieland ongeveer een op de twintig jongeren jeugdzorg. Donker benadrukt dat deze verschillen deels te maken kunnen hebben met de samenstelling van de bevolking in deze gemeenten, zoals het aantal eenoudergezinnen en het inkomen van gezinnen.

Gemeentelijkbeleid speelt echter ook een rol “Gemeenten kunnen zelf keuzes maken met betrekking tot de invulling van beleidsmaatregelen en deze keuzes kunnen invloed hebben op de vraag naar jeugdhulp.” Vertelt Donkers. Ze noemt voorbeelden van beleidsmaatregelen, zoals het plaatsen van jeugdhulpmedewerkers op scholen of het aanbieden van laagdrempelige ondersteuning bij de huisarts. “Dat zijn initiatieven die kunnen helpen om de vraag naar jeugdzorg te verminderen.” 

Donker benadrukt echter dat het niet per se betekent dat een hoger aantal jeugdzorggebruikers slecht is. Hier leer je als gemeenten ook van. “Als het makkelijk was om minder kinderen in de jeugdhulp te krijgen, dan was het wel al gebeurd.”  

Donker verwacht dat de cijfers de komende tijd nog zullen doorstijgen: “We zijn nog niet iets anders gaan doen in de jeugdzorg.” Maar ze hoopt dat de Hervormingsagenda een kans is om het beleid in de jeugdzorg te verbeteren. Deze agenda richt zich op het versterken en financieel houdbaar krijgen van de jeugdzorg. De gemeenten zijn hier ook bij betrokken. Ze moedigt gemeenten om met vergelijkbare gemeenten te praten en te leren hoe zij het beleid aanpakken “Gelukkig heeft het leren een plek in die hervormingsagenda, dus iedereen is heel erg bereid om met elkaar samen te gaan werken en zo te leren wat werkt, en om die kennis te verzamelen en samen beter te worden,” Aldus Donker.