Bogota − Voor de deur van koffiebar Mistral stopt een geblindeerde Toyota Landcruiser; María José Pizarro en haar vier lijfwachten zijn er. ‘De koffie is heel goed hier’, zegt ze glimlachend, ‘maar ik drink liever thee.’
Pizarro (44) is senator voor het progressieve Pacto Historico, de coalitie van Gustavo Petro die bij zijn verkiezing in juni 2022 met 50,5 procent van de stemmen de verkiezingen won. Nooit eerder kozen de Colombianen een linkse president. Bij de inauguratie op Plaza de Bolívar sprak Petro het volk met de volgende woorden toe: ‘Echte, duurzame vrede, daar mag Colombia mij over vier jaar op afrekenen.’
Acht maanden later zijn eerste stapjes naar totale vrede gezet. Om het vredesproces op gang te brengen, nodigde Petro bij zijn aantreden al zijn tegenstanders aan tafel uit. Hij zet in op de dialoog met alle partijen die zich willen committeren aan zijn paz total, waarbij een akkoord met eln (het Nationaal Bevrijdingsleger) de belangrijkste prioriteit heeft.
Meer dan zestig jaar heeft Colombia te lijden onder een gewapend conflict dat aan circa 450.000 burgers het leven heeft gekost en meer dan acht miljoen mensen van hun grondgebied heeft verdreven. De aanwezigheid van het leger, guerrillabewegingen, drugsbendes en extreem-rechtse paramilitairen heeft in rurale en moeilijk bereikbare gebieden een giftige geweldscocktail tot gevolg.
In 2016 tekende Juan Manuel Santos een historisch vredesakkoord met de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (farc), waar de ex-president de Nobelprijs voor de vrede voor ontving. Het historische akkoord gaf de bevolking hoop op definitieve vrede, maar de uitvoering liep door tegengestelde belangen van Santos’ rechtse opvolger Iván Duque uit op een fiasco.
De ELN, in 1964 door katholieke priesters opgericht, is met circa 2400 guerrillero’s Colombia’s laatste grote guerrillabeweging. De president schoof Pizarro eind vorig jaar ‘met veel vertrouwen’ naar voren als vredesonderhandelaar. Ze is de dochter van Carlos Pizarro Leongómez, de eerste guerrillacommandant die in Latijns-Amerika een vredesakkoord met de regering sloot. Later werd hij tijdens de verkiezingscampagne vermoord.
Tijdens de derde ronde van de vredesbesprekingen op Cuba hoopt Pizarro een definitief staakt-het-vuren te bereiken. ‘Mijn vader wilde niets liever dan Colombiaanse vrede’, vertelt ze in koffiebar Mistral. ‘Hij zou de eerste linkse president van Colombia kunnen worden. Ik zie mijzelf als een dochter van de vrede waar mijn vader van droomde.’
Dit verhaal is gepubliceerd in De Groene Amsterdammer op 29 maart 2023 (nr. 13)
