Vitesse Arnhem, Hollywood aan de rijn. Er gebeurt altijd wel iets in de Gelderse hoofdstad. Torenhoge ambities die niet passen bij een provincieclub en toch had Vitesse ze. Eerst met keizer Karel Aalbers, vervolgens met de Russische invloeden en tot slot met een Amerikaanse investeerder. Vitesse is meerdere keren van de ondergang gered, maar zo nijpend als de situatie nu is, is het nog nooit geweest. Aan alle kanten rammelt het. Hoe ging het zo bergopwaarts en bergafwaarts in Arnhem onder leiding van de Russen en vervolgens een Amerikaan? Hierbij in een notendop de 15 afgelopen jaar in Hollywood aan de Rijn.

Vitesse stond er in 2009 ook al niet florissant voor, een schuld van 27 miljoen euro is allesbehalve fijn werken. Met puinruimer Paul van der Kraan en voorzitter/geldschieter Maasbert Schouten werd deze schuld weggewerkt met een vrijwillig crediteurenakkoord. Ook hielp de gemeente om Vitesse van de ondergang te redden. Na het redden van de club kwamen alle aandelen in handen van Maasbert Schouten, directeur en oprichter van hoofdsponsor Afab.

Echter wilde Schouten na een jaar zijn aandelen al weer laten verzilveren. Meerdere partijen kwamen hiervoor in beeld, maar uiteindelijk bleek de Georgiër Merab Jordania de diepste zakken te hebben. Voor een bedrag van ongeveer 8 miljoen euro kwam Vitesse in Oost-Europese handen. Voor Schouten een uitstekende deal. Op de persconferentie die volgde om de overdracht in te luiden, werden de volgende illustere woorden gesproken: “Beste mensen van de media, schrik niet, maar Vitesse gaat vanaf nu voor de landstitel.”

Merab Jordania ( 2010-2013 )

Vitesse kent onder Jordania roerige begintijden. In dezelfde persconferentie werd ook het volgende gezegd: “Waar alle seinen eerst op rood stonden, staan ze nu op groen.” Dit was geen losse flodder, want Vitesse bracht een leger aan nieuwe spelers binnen. Jordania zijn visie was om te investeren in de jeugdopleiding en talentvolle spelers, om die op te leiden voor grotere clubs zodat ze goed verkocht konden worden. Deze jonge talentvolle spelers werden aangevuld met huurspelers van grote clubs zoals Chelsea.

Het lijntje tussen Vitesse en Chelsea was altijd vrij kort. Het was ook geen geheim dat er achter Vitesse stevige Russische investeerders stonden, daarom waren de banden met Chelsea altijd goed. Ondanks de stortvloed aan nieuwe spelers waaronder topmiddenvelder Nemanja Matic, blijft Vitesse ternauwernood in de eredivisie doordat het op doelsaldo één doelpunt meer heeft gescoord als Excelsior. Een groot fiasco voor Jordania die niet stroken met zijn ambities.

Het jaar erop in het seizoen 2011/2012 wordt er echter een stevig fundament gelegd onder Vitesse. Vitesse heeft spelers in de selectie als Wilfried Bony, toptalent Marco van Ginkel en sterke huurspelers van Chelsea. Het grootste fundament is echter de nieuwe trainingsaccommodatie die voor twaalf miljoen euro uit de grond wordt gestampt. Een stukje topsportklimaat die Vitesse nog niet kende.

Van degradatiezorgen vorig seizoen, word dit seizoen gelijk Europees voetbal gehaald. Het seizoen erop was waarschijnlijk het beste seizoen van Vitesse in het Russische tijdperk. De Arnhemmers komen net tekort voor de landstitel, maar heeft met Wilfried Bony de topscorer van de eredivisie in huis. Tel daarbij het grootste talent van Nederland ook nog eens op, in de naam van Marco van Ginkel. Gezamenlijk worden zij voor ongeveer 20 miljoen verkocht. De Russen weten dus iets uit hun investering te halen met deze toptransfers. Het tijdperk van Jordania zit er echter wel op.

Aleksandr Tsjigirinski ( 2013-2018 )

Jordania verkoopt zijn aandelenpakket aan Russisch vastgoedmiljardair Alexander Tjigirinsky, die overigens altijd al in de investeringsgroep rondom Jordania zat. Een reden voor de verkoop wordt niet gegeven. De twee verschillen wel behoorlijk. Waar Jordania vaak in het stadion aanwezig was en zich veel bemoeide met Vitesse, is dat bij Tsjigirinsky zeker niet het geval. Hij is slechts een of twee keer in het Gelredome gespot.

Het is vrij rustig bij Vitesse. Ze eindigen jaarlijks tussen de 5^e en 10^e plaats. Als absoluut hoogtepunt wordt in 2017 de KNVB-beker gewonnen. De eerste prijs in 125 jaar. Door de winst komt Vitesse in de poulefase van de Europa League terecht. Wat enkele miljoenen oplevert. Voor iedere andere club in de eredivisie zou dit betekenen dat je zwarte cijfers schrijft op de jaarrekening. Vitesse echter niet. Jaarlijks wordt er gemiddeld vijf miljoen euro verlies geleden. Geen bestuurder, Arnhemmer of iemand van de KNVB die zich daar zorgen over maakt. Want Tsjigirinski dekt de tekorten toch wel af. Vandaar dat Vitesse veel te ver boven zijn stand blijft leven.

Valerie Oyf ( 2018-2024 )

Tsjigirinsky draagt in 2018 de aandelen over aan Valerie Oyf, deze Oekraïense zakenman had al een zetel in de RVC van Vitesse en staat alom bekend als een bemoeial. Hij bemoeit zich veel met het technische beleid en zelfs de speelsystemen. Tegen het zere been van de technisch directeur en hoofdtrainer aan, die daardoor niet veel later vertrekken. Oyf tikt de tekorten net als zijn voorgangers ook ieder seizoen af. Vitesse presteert prima en komt weer Europees te spelen waar ze schitterende wedstrijden spelen in Frankrijk en Engeland. 

Maar dan, de inval van Rusland in Oekraïne. Voor Vitesse een ongekende catastrofe. Door de inval wil Oyf direct van zijn aandelen af. Vitesse moet opzoek naar een nieuwe eigenaar of op eigen benen gaan staan. Een belangrijke factor is wel dat Vitesse een schuld van om de nabij 155 miljoen heeft bij Oyf, hier doet hij afstand van. Vitesse beheert nu alle aandelen en kan op eigen benen gaan staan. Ze zullen dan wel een jasje uit moeten doen qua ambities maar er kan wel gebouwd worden aan een gezonde club. Vitesse kiest hier echter niet voor. De sportieve ambities moeten overeind blijven staan, Vitesse gaat daarom in zee met de Common Group, onder leiding van New Yorkse zakenman Coley Parry. Hij stopt meteen geld in Vitesse zodat de club draaiende blijft en de ambities waar kan maken.

grove fouten

Wat vervolgens gebeurt, is volledig te wijten aan tunnelvisie en wanbeleid. Vitesse blijft uitgeven als een subtopper, aan het geldinfuus bij Coley Parry. Al deze leningen worden omgezet in aandelen als Parry de nieuwe eigenaar wordt. Hij moet daarvoor eerst door de licentiecommissie van de KNVB. Deze commissie twijfelt echter aan de liquiditeit van de Common group en de herkomst van hun geld. Er gaat dus een streep door de overname. Hierdoor kampt Vitesse ineens met een schuld van veertien miljoen euro bij de Amerikaan. Een schuld die ze niet hadden gehad als ze hun ambities wat hadden afgeschaald.

De mislukte overname is echter niet het enige probleem voor Vitesse. De club is nog steeds in Russische handen, hierdoor komt de club in conclaaf met het ministerie van economische zaken. Wil huisbankier ING  de rekening opzeggen en tekent de accountant de jaarrekening niet. Een allesverwoestende storm komt dus recht op de club af.

De club gaat daarna bezig met plan Arnhem. Een plan waarin Vitesse weer op eigen benen gaat staan zonder inmenging van buitenlandse investeerders, wel met investeerders die uit de regio komen. Een hartstikke leuk plan als je dat meteen in 2022 bedacht had, maar nu hangt er nog een schuld van circa 19 miljoen om de nek bij Vitesse. Aangezien ze geld hadden geleend onder hoge rentes van Parry en een Brits investeringsmaatschappij, om überhaupt het afgelopen seizoen uit te kunnen spelen. Dit geld willen zij logischerwijs terug. Kortom, Vitesse staat onder immense druk vanuit alle kanten en moet een monsterbedrag gaan ophoesten.

Gered of toch niet?

De afgelopen weken leek het er toch op dat het goed ging komen. De banden met de Russen werden volledig doorgesneden. Hiermee kon het aandelenpakket ondergebracht worden in een nieuwe stichting van Vitesse. Doordat de connecties met Rusland werden doorgesneden kon de relatie met de ING worden hersteld. Ook het ministerie van economische zaken liet Vitesse weer met rust. De club moet op zoek naar een nieuwe eigenaar.

Veel namen passeren hiervoor de revue. Maasbert Schouten, stadioneigenaar Michael van der Kuit en zelfs investeerders uit Bahrein. In de nacht van 17 juni leek het erop dat Vitesse onder twee nieuwe eigenaren zou vallen, een Nederlandse en een Amerikaanse investeerder. Echter heeft de Amerikaan zich in de nacht van 17 tot 18 juni teruggetrokken. Vooral de enorme schuldenlast bij Coley Parry is een struikelblok voor de investeerder. Hiervoor moet een oplossing worden gevonden.

De deadline van het aanleveren van een sluitende begroting was echter vannacht om 00:00. De licentiecommissie zal waarschijnlijk nu de proflicentie in gaan trekken, waar Vitesse tegen in beroep zal gaan en daarmee tijdswinst boekt. De nood blijft dus onverminderd groot en daarmee blijft de Arnhemse provincieclub onder absolute hoogspanning staan. De soap is nog niet voorbij.