Jongeren gebruiken steeds vaker Buy Now, Pay Later (BNPL) betaalsystemen, blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Met deze betaalsystemen kunnen jongeren spullen kopen en later of in etappes betalen. Jongeren onder 18 mogen niet van dit soort betaalsystemen gebruik maken. Het Nibud waarschuwt dat online te makkelijk leeftijdsfraude gepleegd wordt.
Afgelopen jaar zijn via rekeningen van minderjarigen bijna 600.000 iDEAL-transacties verricht aan BNPL-aanbieders. Dat maakte de AFM dinsdag bekend. Minderjarigen mogen geen gebruik maken van dit soort aanbieders, maar online zijn leeftijdscontroles makkelijk te omzeilen. Té makkelijk, volgens het Nibud: “Dit soort bedrijven verstrekken leningen. Wanneer je er voor kiest om achteraf te betalen, leen je het bedrag voor de aankoop”, vertelt Nibud woordvoerder Karin Radstaak. “Als je een lening bij een bank aangaat moet je aantonen dat je ouder dan 18 bent met een geldig identiteitsbewijs. Wanneer je een lening bij Klarna aangaat, hoef je alleen je leeftijd in te vullen. Deze leeftijd wordt vervolgens nergens gecontroleerd.”
Administratie en boetes
Het gemak waarmee je bij veel online winkels achteraf kan betalen, baart het Nibud zorgen. “Als je ervoor kiest om achteraf te betalen omdat je eerst gezien wilt hebben wat je gaat kopen, dan is dat niet zo erg”, aldus Radstaak. “Je betaalt achteraf omdat je op het moment van aankoop het geld nog niet hebt, maar wie weet of je dertig dagen later het geld wél op je rekening hebt staan. Je knipt de band door tussen iets kopen, daarvoor geld uit moeten geven en meteen merken dat je dat geld kwijt bent.”
Er kunnen ook problemen ontstaan als jongeren meerdere aankopen doen waarbij ze achteraf betalen. Mensen moeten er zelf voor zorgen dat ze op tijd betalen. BNPL-aanbieders rekenen namelijk boetes als mensen hier te laat mee zijn. Deze bedrijven versturen vaak herinneringen van betalingen alleen per mail, waardoor mensen ze vaak niet of te laat zien. “Het kan snel een onoverzichtelijke brei worden van aankopen die je hebt gedaan, maar nog moet betalen. Je moet heel goed zijn in je administratie om daar mee om te gaan. Dit werkt BNPL-bedrijven in de hand. De boetes die je moet betalen als je een betalingstermijn mist, zit berekend in het verdienmodel.”
Voorlichting
Het Nibud heeft vorige maand tijdens de week van het geld voorlichting gegeven aan middelbare scholen. Hierin waarschuwden zij voor de gevaren van achteraf betalen. Ook de AFM publiceerde tips om geldproblemen door achteraf betalen te voorkomen. Minister van Financiën Steven van Weyenberg heeft in reactie op het AFM onderzoek laten weten dat hij gaat onderzoeken of leeftijdsverificatie afgedwongen kan worden.
Foto: ANP/ Sem van der Wal
