Vapen, oftewel het gebruik van e-sigaretten, wordt steeds populairder onder Nederlandse jongeren. Uit onderzoek blijkt dat één op de vijf jongeren tussen de 12 en 25 jaar in het afgelopen jaar een e-sigaret heeft gebruikt, meldt Nederlands jeugdinstituut. Hoewel veel jongeren denken dat vapen een onschuldig alternatief is voor roken, brengt het aanzienlijke gezondheidsrisico’s met zich mee. Ondanks een verbod op de verkoop van vapes aan minderjarigen, slagen veel jongeren er toch in om eraan te komen.
Hoe komen jongeren aan vapes ondanks het verbod?
Ondanks het verbod op de verkoop van vapes aan minderjarigen, weten jongeren er toch aan te komen. ”Het is helaas niet moeilijk voor jongeren om vapes te krijgen. Ze kunnen vapes kopen via online winkels, Whatsappgroepen, of via vrienden die al ouder zijn. Ook worden vapes soms verkocht in winkels die niet goed toezien op de wetgeving.”, aldus longarts Sarah van Oord. Op scholen en feestjes worden vapes soms illegaal doorverkocht en sommige jongeren vullen hun hervulbare e-sigaretten met vloeistoffen die ze zelf aanschaffen of mengen, wat extra gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Anonieme vape dealer verteld: ”Sinds het verbod op vapes is mijn handel erg populair geworden, door het verbod is het interessant voor mensen om in deze handel te stappen. De omzet is flink gestegen sinds het verbod omdat je nergens meer vapes kan kopen en je vapes tegenwoordig dus via dealers of in het buitenland moet kopen.”
Gezondheidsrisico’s van vapen
Veel e-sigaretten bevatten nicotine, een sterk verslavende stof die de ontwikkeling van de hersenen bij jongeren kan verstoren. Dit kan leiden tot concentratieproblemen, geheugenverlies en een verhoogde kans op verslavingsgedrag. Daarnaast kunnen de schadelijke stoffen in e-liquids de longen aantasten, wat op de lange termijn kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen. ”In veel vapes zit te veel nicotine. Terwijl een sigaret ongeveer 8-12 milligram nicotine bevat, kan een pod van een e-sigaret evenveel nicotine bevatten als een sigaretten, soms zelfs nog meer. Dit betekent dat gebruikers vaak onbewust grotere hoeveelheden nicotine binnen krijgen dan ze denken”, aldus longarts Sarah van Oord. Ook neemt het risico op hart- en vaatziekten toe door het gebruik van nicotine, meldt de hartstichting.
Sociale en psychologische gevolgen
Naast de fysieke gevolgen heeft vapen ook sociale en psychologische effecten. Kinder-longarts Jolt Roukema veteld dit in uitending omroep Gelderland: ”70 procent van de jongeren die verslaafd raakt aan het vapen stapt over op roken.” Ook speelt groepsdruk een belangrijke rol: veel jongeren beginnen met vapen omdat vrienden het doen of omdat ze beïnvloed worden door sociale media en influencers. Daarnaast gebruiken sommige jongeren vapes als een manier om met stress en angst om te gaan, waardoor het risico op verslaving toeneemt, meldt trimbos-instituut.
De rol van de omgeving: hoe kunnen zij helpen?
Ouders kunnen een rol spelen in het voorkomen van vapegebruik bij hun kinderen. ”Het is belangrijk om open het gesprek aan te gaan en jongeren bewust te maken van de risico’s”, aldus Jolt Roukema. In plaats van vapen direct te verbieden, kan het effectiever zijn om uit te leggen hoe verslaving werkt en welke gevolgen het heeft voor hun gezondheid. Door goed naar hun mening te luisteren en een open dialoog te voeren, voelen jongeren zich eerder geneigd om eerlijk te zijn over hun gedrag, meldt gezond leven.
Sarah van Oord geeft aan: ”Scholen kunnen hierin een rol spelen. Mijn vraag aan mensen die vapen is: zou je zelf de vloeistof uit je vape opdrinken? Iedereen weet dus dat het niet gezond is wat je binnenkrijgt, maar blijkbaar is het toch genormaliseerd om het te inhaleren.”
