Door een verlaten stad, met bloemen in de hand, liepen tientallen jongeren en ouderen gisteravond richting het oorlogsmonument in het Ter Pelkwijkpark. Deze gezamenlijke tocht vormde de afsluiting van een bijzondere avond: De Nacht van Leo Major.
Precies tachtig jaar geleden trok de Canadese soldaat Leo Major in zijn eentje het door Duitsland bezette Zwolle binnen. Zijn gewaagde actie leidde tot de bevrijding van de stad. Gisteravond werd zijn verhaal op indrukwekkende wijze herdacht en tot leven gebracht in het Academiehuis Grote Kerk, hartje Zwolle.
De verlichte kerk zat helemaal vol. De avond begon met het hijsen van zowel de Zwolse als de Canadese vlag, onder muzikale begeleiding van het Zwolse Vuurvogel Orkest. Daarna zong de Zwolse singer-songwriter MICHA, bekend van het Tv-programma The Headliner, drie akoestische nummers. Tussendoor vertelde journalist en host van de avond Nynke de Jong het verhaal van de bevrijding van Zwolle. Ze werd aangevuld door twee jongeren die aan de hand van dagboekfragmenten en ooggetuigenverslagen de avond een extra persoonlijke lading gaven. Ook was er een bijzondere bijdrage van de dochter van schrijver Jan Terlouw, die vertelde hoe haar vader de oorlog als kind heeft beleefd en hoe die ervaringen zijn beschreven in het bekende (jeugd)boek Oorlogswinter. Vanwege ziekte kon Terlouw zelf niet aanwezig zijn.
“We wilden geen standaard herdenking, maar iets dat raakt, inspireert en verbindt.
“Leo’s verhaal raakt nog altijd,” vertelt organisator Tijmen Dokter, na afloop van de samenkomst. Hij is tevreden over de avond. “We wilden geen standaard herdenking, maar iets dat raakt, inspireert en verbindt. Leo Major was pas 23 toen hij in zijn eentje het bezette Zwolle in trok. Dat besef, dat iemand van jouw leeftijd zo’n lef had, maakt indruk – ook op jongeren.”
Misschien wel het meest indrukwekkende moment van de avond kwam van Geoff Osborne, de kleinzoon van een Canadese geallieerde. Hij was speciaal voor deze avond uit Toronto overgekomen. “Mijn grootvader stuurde de Canadezen, waaronder Leo Major, aan. Het was ook mijn opa die via de radio doorgaf dat Zwolle officieel bevrijd was. Hij vertelde me als kind al verhalen over die nacht, maar hier staan – in de stad die hij hielp bevrijden – is ongelooflijk.”
Geoff Osborne geeft aan: “Ik voelde mijn grootvader echt naast me staan,” zei hij, terwijl hij naar het met bloemen bedekte monument keek. “De stilte, de mensen, de bloemen – het raakte me meer dan ik had verwacht.” Vooral de gezamenlijke tocht naar het monument maakte indruk: “Dat zoveel mensen, ook jongeren, hier naartoe liepen, vond ik bijzonder. Het was een oprechte avond: geen formele herdenking, maar iets dat echt werd beleefd.”
Volgens Osborne is het belangrijk dat deze verhalen verteld blijven worden. Zijn grootvader sprak er vroeger weinig over, maar deelde soms kleine stukjes. “Het is geen heldenverhaal,” benadrukte Osborne. “Gewoon het verhaal van jonge mannen die deden wat nodig was.” Hij hoopt dat jongeren door zo’n avond beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. “En dat moed niet alleen iets groots is. Ook kleine keuzes kunnen impact hebben. Net zoals toen.”
Net voordat ik hem wil bedanken voor zijn tijd, en hij richting zijn hotel wil, zegt hij: “Oh, ik vergeet bijna over de wedstrijd van PEC te praten. Misschien was dat vandaag wel mijn hoogtepunt. Ze hebben er een nieuwe supporter bij!”
