Het is 80 jaar geleden dat Eindhoven is bevrijd van de Tweede Wereldoorlog door operatie Market Garden. Om de bevrijding te herdenken wordt jaarlijks de route van de operatie, van Bayeux (in Frankrijk) naar Eindhoven door Eindhovense fietsers afgelegd met een fakkel, waarmee in Eindhoven het bevrijdingsvuur wordt aangestoken. Vanwege het speciale getal van 80 jaar, wil Stichting 18 September met het nieuwe initiatief Freedom Vibes 040 de herdenking innovatief vernieuwen, zodat het evenement ook jongeren aantrekt om stil te staan bij de betekenis van vrijheid.

Het evenement werd tijdens de herdenking gepresenteerd door acteur en directeur van Studio040 Mike Weerts en vanaf het vieringsgedeelte kwam Eindhovense community builder Loubna Bakra er ook bij als presentatrice. Muzikale begeleiding werd door het hele programma verricht door de Philips Harmonie en het Philips’ Philharmonisch Koor. Andere muzikanten die tijdens deze avond op het podium stonden waren onder andere rockzanger Denvis die hielp met de boel soms opvrolijken en de Oekraïnse zangeres en vluchteling van de huidige oorlog Nadiia Suprunovich.

Stilstaan

Het eerste indrukwekkende gedeelte was het letterlijk belichten van een aantal veteranen uit de Tweede Wereldoorlog dat op de tribune zat. De oudste was 103 en de jongste was 99 jaar oud. Daarna kwam de Eindhovense schuttersgilde het plein op en een vaandel werd drie maal boven het hoofd van burgemeester Jeroen Dijsselbloem gezwaaid ter eed van trouw.

Ook was stadsdichter Monique Henriks aanwezig om te spreken over oorlog en conflict in deze tijd en over het niet mogen vergeten van het verleden. Dit gedicht zette de stille toon waarop het herdenkingsstuk ‘Last Post’ kon worden gespeeld door trompettist Jeroen Grootens om 1 minuut stilte in te leiden.

Burgemeester Dijsselbloem deed ter afsluiting van het herdenkingsgedeelte een toespraak. Onaangekondigd (en voor Dijsselbloem ook onverwacht) vloog een oud militair vliegtuig midden in de toespraak spectaculair driemaal boven het plein.

…En nu het feest

Na de toespraak van de burgemeester, kwam het presentatie duo van Mike Weerts en Loubna Bakra enthousiast en bijna rennend het podium op en kondigden het vieringsgedeelte van het evenement aan. In dit gedeelte kwam de groep fietsers van Bayeux het plein op lopen met het vuur, met hun een school die met de bus naar Bayeux was gegaan om wat van de fietsroute en de geschiedenis ervan te zien.

Na het aankomen van de vuur, werd het met fakkels gebracht naar zes bakken met hout die de stadsdelen symboliseerden. Ondanks dat dit tweede deel als geheel de ‘viering’ heette, was het zeker niet alleen maar vrolijk. Vooral toen bij elk stadsdeel een video met een of meer overlevenden van de oorlog uit het betreffende stadsdeel vertelden over de oorlog en hun idee van vrijheid. Meest bijzonder was Scheila Meinhardt uit Tongelre die vertelde over de vele Roma en Sinti (waaronder familie van haar) die net als Joden door de Duitsers naar concentratiekampen werden gebracht. Ze zei dat het de gemeenschap zoveel pijn heeft gedaan dat er niet over gesproken wordt. Aansluitend hierop speelt zigeunerjazzgitarist Mozes Rosenberg zijn zelfgeschreven stuk ‘PEKO’.

Leegt op het plein

Richting het einde liep het plein al flink leeg. Wat eerst een menigte te noemen was, was nu misschien veertig mensen die op het stadhuisplein stonden. Dit kan liggen aan het uitlopen van het programma, wat Weerts ook benoemde bij het afsluiten. Studio 040 zou van 19:00 tot 21:00 uitzenden, maar het evenement ging door tot ongeveer 21:30. Door het leeglopen miste het grootste deel van de menigte misschien wel het belangrijkste onderdeel, de burgemeester die het bevrijdingsvuur echt naast het standbeeld op het stadhuisplein  aanstak.