HELMOND – Hooikoortspatiënten hebben er jaarlijks mee te maken: de hooikoortsradar. Deze website toont de verwachte hoeveelheid pollen die op dat moment in de lucht aanwezig zijn. Bij het Elkerliek ziekenhuis in Helmond wordt al zo’n vijftig jaar op dezelfde manier onderzoek gedaan om deze gegevens te verzamelen. 

Het hele jaar klimmen ze een keer per week het dak op om pollen te tellen. Hooikoortsdeskundige Mieke Koenders en onderzoeker Amer Hasanovic halen dan een strip met vaseline uit een machine die de hele week pollen heeft opgevangen. “Het is een soort stofzuiger die lucht opzuigt door een soort mondje.”, vertelt Mieke. “De lucht zit vol met pollen en die pollen blijven dan op een rol met vaseline plakken.” 

Na een week halen we de rol eraf en knippen we de strip in zeven stukken, voor elke dag van de week één.” De pollen worden in het lab onder een microscoop geteld. “Er gaat eerst nog kleurstof overheen, want met het blote oog zie je anders niets. Met de kleurstof zijn ze zichtbaar. Vervolgens leggen we de strip onder de microscoop en dan tellen we ze: Dit is een graspol, dit is een berkenpol en dit is een elsenpol. Dat is best wel een beetje monnikenwerk.” 

Vroege lente

We zijn dit jaar gestart met een vroege lente. En dat merkten Mieke en Amer ook. “Het seizoen is veel eerder begonnen vergeleken met 20 jaar geleden.”, vertelt Mieke. “We zien al een heleboel boompollen vroeg in het seizoen en dat komt doordat het minder vriest en het sneller warm wordt. Voor een boom is dat een ideale omstandigheid om pollen los te laten: droog, zonnig en klein windje.” Zodat mensen met hooikoorts zich goed kunnen voorbereiden, maakt het Elkerliek ziekenhuis van onder andere deze verzamelde gegevens een hooikoortsradar. Mieke: “De radar is gebaseerd op de tellingen die wij hier doen. Je kunt op de radar zien of je in die week veel klachten kunt verwachten. 

 Nieuwe techniek 
 

Al vijftig jaar worden er handmatig pollen geteld, maar daar komt binnenkort misschien verandering in. Het Elkerliek ziekenhuis krijgt binnenkort een nieuwe machine binnen die de pollen telt met AI. Mieke: “Er komt inderdaad een nieuw systeem. Wij lopen nu een week achter, omdat de strip met vaseline één keer per week vervangen wordt. De nieuwe machine zuigt ongeveer de hele dag pollen en telt deze ook automatisch. Met behulp van AI kan hij het verschil herkennen tussen de pollen. Daarmee zouden we als het goed is 24 uur per dag informatie kunnen hebben.”

Een machine die op elk moment van de dag informatie kan geven over de pollen die in de lucht zweven kan echt een doorbrak zijn, denkt Mieke: “Als je last van hooikoorts hebt zou je de radar kunnen gebruiken om te kijken op welke tijdstippen van de dag je het best naar buiten kunt om te sporten of te wandelen.” Toch zal dat nog wel even moeten wachten, want de machine moet eerst nog getest worden. “De aankomende vier jaar gaan we hem eerst testen om te kijken of die machine wel de juiste pollen telt. Ondertussen blijven wij de pollen handmatig tellen om te kijken of de resultaten overeenkomen met die van de machine.”