In aanloop van het nieuwe schooljaar maakte de Franse onderwijsminister Gabriel Attal via een tv-interview bekend dat leerlingen vanaf dit schooljaar  geen abaya’s mogen dragen. De hoge Franse rechter heeft vlak na die uitspraak gezegd dat die maatregel geen enkele vorm van discriminatie jegens Franse moslims is. Het abaya-verbod zorgde in Frankrijk voor veel commotie. Hoe denken Nederlandse moslims over het controversiële verbod?

Een abaya is een lang, loszittend gewaad dat door veel moslima´s wordt gedragen om grote delen van hun lichaam te bedekken. Het culturele kledingstuk wordt in de Arabische wereld en islamitische landen gedragen, maar ook in niet-islamitische landen, zoals Frankrijk of Nederland. 

De abaya’s worden al jarenlang door moslimvrouwen gedragen en wordt in de modewereld ook erkend als een kledingstuk. Modejournalist André Leon Talle, een bekende naam in de mode-industrie, combineerde voor zijn dood het lange gewaad met andere kledingstukken. 

Desondanks is het kledingstuk verboden in Franse leslokalen. Op de eerste schooldag in Frankrijk weigerden 67 leerlingen hun abaya af te doen. Die werden allemaal naar huis gestuurd, meldt het Franse medium RMC. 

Mag je een abaya verbieden?

Hoe komt het dat de Franse overheid de abaya op scholen mogen verbieden? In de negentiende eeuw is er in Frankrijk een wet aangenomen die religieuze symbolen verbiedt. Dat betekent dat je op Franse scholen geen kruisjes om je nek mag hangen. Ook hoofddoeken mogen vanaf 2004 niet meer op openbare Franse scholen gedragen worden, en vanaf dit jaar wordt de abaya daaraan toegevoegd. 

Dat zorgt voor een hoop frustratie en onbegrip bij Kenan Aslan, een woordvoerder van de Nederlandse en İslamitische Gemeenschap Milli Görüş. “De islam staat onder andere voor (religieuze) vrijheid. Het abaya-verbod wordt daarom niet goed ontvangen door Nederlandse moslims.” 

Vorm van onderdrukking

Ketsha Bofela heeft zich een jaar geleden bekeerd tot de islam en denkt eraan om in de toekomst een abaya te dragen. Ook zij ziet in haar omgeving dat de strenge maatregel niet goed ontvangen wordt en ze is het niet eens met de maatregel: “Het lijkt erop dat de Franse overheid vanuit onwetendheid handelt en daarom ervan uitgaat dat een abaya niet past in een Franse samenleving. Het verbod is een vorm van onderdrukking, omdat moslimvrouwen die een abaya willen dragen, het niet mogen.”

Anti-moslim-spel

Volgens Ketsha is het wegnemen van een abaya van een moslimvrouw niet alleen een vorm van onderdrukking, maar is het ook een tactiek om de islam zoveel mogelijk te verwijderen uit de Franse samenleving. Een soort van anti-moslim-spel: “Heel veel moslims om mij heen vinden het heel erg lastig om dat te zien, en zijn blij dat ze in Nederland wonen.” 

Verantwoordelijkheid

Volgens Ketsha doet Frankrijk er alles om het abaya-verbod van de tafel te vegen door het  het gesprek niet aan te gaan met moslimvrouwen. Die verantwoordelijkheid is juist zo hard  nodig, vertelt Niek Pas, historicus en Frankrijk-deskundige van de Universiteit van Amsterdam aan de NOS: “Dat is de uitdaging waar Frankrijk mee te maken heeft”, vertelt hij aan het nieuwsmedium.  Door de multiculturele samenleving in Frankrijk moeten ze hun kernwaarden veranderen, stelt hij. 

Zorgen?

Volgens het CBS was in 2021 bijna vijf procent van de Nederlandse bevolking moslim. Moeten Nederlandse moslimvrouwen zich zorgen maken dat de Franse maatregel naar Nederland zal overwaaien? Volgens Kenan Aslan is dat niet het geval: “Ik denk dat het abaya-verbod niet zo snel ingevoerd zal worden in andere landen. Ik volg het nieuws nauwgezet en weet daardoor ongeveer welke onderwerpen er besproken zullen worden in de politiek”. Maar zeker weten durft hij niet: “Het kan namelijk heel snel omslaan.”

Ketsha maakt zich wel een beetje zorgen. “Die angst is reëel”, vertelt ze. “Maar ik denk dat een land zoals Nederland het niet zomaar kan doen. Als dat wel het geval zou zijn, zal de Nederlandse moslimgemeenschap proactief reageren”, vertelt Aslan. “Ons geluid zullen we zo hard mogelijk laten klinken.”

Abaya is een kroon

Door het abaya-verbod is Ketsha wel bewust over haar kledingkeuze als moslimvrouw. Draagt ze het wel of niet? Dat weet ze nog niet. Maar wat ze wel weet is dat de abaya een kledingstuk is dat onderdeel uitmaakt van haar identiteit. De abaya draag je daarom met trots: “Het is een kroon die je met trots draagt en het maakt wie je bent. En dat zal niemand van ons afpakken.”