Vandaag is Mark Rutte voor het eerst als NAVO-baas op bezoek gegaan bij de Amerikaanse president Donald Trump in het Witte Huis. Onder andere de onderwerpen Oekraïne en het opschroeven van defensiebudgetten zullen hoog op de agenda staan. Maar kunnen Rutte en Trump wel dichter tot elkaar komen? Jack Thompson is docent American Studies aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij geeft meer uitleg over wat de belangen van Trump en Rutte kunnen zijn tijdens deze meeting.
Meer geld naar defensie nodig
“Waar beide partijen waarschijnlijk redelijk snel uit kunnen komen is dat er meer geld naar defensie zal moeten”, begint Thompson. Trump heeft al vaker aangegeven dat Europa meer aan zijn eigen defensie moet gaan uitgeven. Ook al tijdens Trump zijn eerste termijn als president. Rutte heeft echter sinds hij NAVO-baas is ook meerdere malen benadrukt dat landen meer geld moeten gaan spenderen aan hun defensie. Het liefst 3,5% van hun eigen Bruto Binnenlands Product (BBP). Voornamelijk de huidige oorlog in Oekraïne voedt dit verlangen.
Als Europa meer gaat uitgeven zal het volgende doel van Trump zijn om zelf minder geld aan de NAVO te besteden. Op dit moment van het totaal te besteden geld binnen de NAVO besteed de VS 70% daarvan. Dat moet meer gelijk verdeeld worden volgens Trump.
Europa zal meer zijn eigen broek moeten ophouden
Hoeveel Europa defensief afhankelijk is van Amerika is een doorn in het oog voor Trump. Hij wil dat Europa meer eigen verantwoordelijkheid gaat nemen voor zijn eigen problemen. “Trump is een nationalist, hij is geen fan van al die wereldwijde organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de EU”, legt Thompson uit. Inmiddels is Trump ook uit de WHO gestapt. Thompson voegt daaraan toe dat: “Trump de overtuiging heeft dat deze organisaties gebruik maken van de VS. Voornamelijk financieel”.
Om Europa te dwingen meer hun eigen zaken zelf te regelen wil Trump zijn handen aftrekken van Europa. “De grootste dreiging die Trump ziet is China. Voornamelijk op het gebied van handel. Daarom wil hij meer de focus op de Indo-Pacific regio en minder op Europa”, verklaart Thompson. Binnen Europa is de voornaamste dreiging op dit moment Rusland door de oorlog met Oekraïne. De verhoudingen tussen de VS en Rusland zijn juist echter verbeterd sinds Trump weer president is geworden.
Dit bemoeilijkt de situatie voor Oekraïne wel meer in dit conflict. “De VS wil nu namelijk eigenlijk geen harde veiligheidsgaranties bieden aan Oekraïne. Die zien het als een verantwoordelijkheid voor Europa. Dan zal Europa wel meer betrokken moeten worden in de onderhandelingen”, licht Thompson toe. Dit kan ook een mogelijk punt voor Rutte zijn om te bespreken. Maar de conclusie is dat Europa echt meer zelf zijn mannetje moeten gaan staan en niet veel steun moet verwachten van de VS.
Is de strategie van Amerika om zich meer te onttrekken van wereldwijde organisaties wel een goede?
Zoals al eerder benoemd is de rijzende kracht van China een bedreiging voor de VS. Het grootste voordeel wat de VS volgens Thompson op China heeft is een groot wereldwijd netwerk van allianties. Met o.a. Japan, Zuid-Korea, Canada en de EU heeft de VS er een hoop. Echter staan onder Trump veel van deze goede verhoudingen onder spanning met voornamelijk handelstarieven die de VS heeft ingevoerd. Thompson voorspelt dat: “als de NAVO ontploft dat schade zal aanbrengen aan de machtspositie van de VS in de wereld.”
Uit betrouwbare inlichtingen bleek volgens Thompson namelijk dat: “Trump richting het einde van zijn eerste termijn mogelijk uit de NAVO wou stappen. Het is dus echt zaak voor Rutte om de VS betrokken te houden binnen de NAVO.”
Hoe kan Rutte uit deze onderhandelingen het maximale resultaat halen?
Thompson benadrukt twee punten waar Trump gevoelig voor is tijdens onderhandelingen. “Het één is verleiding. Geef hem complimentjes, streel zijn ego en geef hem gelijk op een aantal punten. Dat kan zijn dat Rutte Trump gelijk geeft dat Europa meer aan defensie moet spenderen. Het tweede is dat je iets te bieden moet hebben aan Trump tijdens de onderhandelingen. Grondstoffen in de deal met Oekraïne bijvoorbeeld. Iets wat hij goed kan verkopen aan het Amerikaanse volk.”
Rutte snapt volgens Thompson goed hoe hij met Trump zal moeten omgaan. “Rutte zijn eerdere ervaringen als premier van Nederland zullen hierbij goed van pas komen. Hij is in die tijd al vaker op bezoek geweest bij Trump tijdens zijn eerste termijn.” Daarnaast geeft Thompson aan dat: “Trump niet te overtuigen is. Als ik Rutte zijn adviseur was zou ik hem adviseren Trump het gevoel te geven dat hij de alfa in de kamer is. Ga niet teveel met hem in discussie en rijk de hand naar hem uit. Dan heb je meer kans op een goede uitkomst.”
