Zuid-Korea heeft aangekondigd dat het de militaire overeenkomst met Noord-Korea volledig wil opschorten. Deze beslissing, genomen door de Nationale Veiligheidsraad van Zuid-Korea, is een reactie op de ballonnen met afval en uitwerpselen die Noord-Korea naar Zuid-Korea stuurde. Seoul noemde deze daad een ‘provocatie’ en waarschuwde voor een krachtige reactie. In dit artikel verteld Noord-Korea expert, Casper van der Veen over de ingewikkelde relatie tussen beide landen.
“De ballonnenoorlog tussen beide landen is een oude tactiek die stamt uit de Koude Oorlog, waarbij propaganda vaak de grens over werd gestuurd,” aldus Van der Veen. “Hoewel Noord-Korea ditmaal ballonnen met afval stuurde, hebben Zuid-Koreaanse activisten de laatste jaren vooral pamfletten, geld, medicijnen, voedsel en zelfs bijbels naar het noorden gestuurd.”
Propaganda via ballonnen
Verschillende Zuid-Koreaanse groepen, waaronder activisten zoals Park Sang-hak, een Noord-Koreaanse vluchteling, sturen regelmatig ballonnen naar het noorden. Deze ballonnen bevatten boodschappen die oproepen tot de val van Kim Jong-un en de bevrijding van Noord-Korea van zijn dictatoriale regime. Daarnaast bevatten de ballonnen soms Zuid-Koreaanse films en K-pop muziek, waarmee de activisten proberen de Noord-Koreaanse bevolking toegang te geven tot informatie van buitenaf. “Iets wat Noord-Korea echt niet wil, Noord-Koreanen worden zoveel mogelijk afgeschermd van alles wat zich buiten Noord-Korea afspeelt,” verteld Casper van der Veen.
Reactie van Noord-Korea
Noord-Korea reageerde op de acties van de Zuid-Koreaanse activisten met sarcasme, waarbij ze verklaarden dat ook zij simpelweg gebruikmaken van hun recht op vrijheid van meningsuiting door ballonnen te sturen, net zoals Zuid-Korea dat doet. Deze spanningen hebben geleid tot een situatie waarin de dialoog tussen de twee landen al vijf jaar stil ligt. In 2018 en 2019 waren er nog topontmoetingen, mede dankzij de bemiddeling van voormalig president Trump. Maar sinds hij niet meer aan de macht is in Amerika, is er geen vooruitgang geboekt.
De militaire overeenkomst
De militaire overeenkomst tussen Noord- en Zuid-Korea dateert uit 2018, een periode van toenadering waarin werd besloten geen militaire acties op de grens uit te voeren. Hoewel er een wapenstilstand is sinds de Koreaanse Oorlog, is er nooit een formeel vredesverdrag gesloten, waardoor de landen technisch gezien nog steeds in oorlog zijn. Dit akkoord was onderdeel van meerdere verdragen tussen Noord- en Zuid-Korea met bemiddeling van De Verenigde Staten.
De overeenkomst, die bepaalde militaire oefeningen aan de grens verbood, was al deels opgezegd door Zuid-Korea in november 2023, nadat Noord-Korea met succes een spionagesatelliet had gelanceerd. “Noord-Korea had toen zelf verklaard dat het akkoord niet langer van kracht was,” vertelt Van der Veen.
Gevolgen van het opschorten
Met de volledige opschorting van het akkoord kan Zuid-Korea nu harder optreden aan de grens. Dit omvat het herstarten van militaire oefeningen, het terugplaatsen van wachttorens en mogelijk het hervatten van luidsprekerpropaganda. “Beide landen hebben luidsprekers aan de grens staan, en als deze weer worden aangezet, kan dat een groot effect hebben op de Noord-Koreaanse bevolking, die dan in aanraking komt met informatie van buitenaf,” legt Van der Veen uit.
Hoewel Zuid-Korea benadrukt dat dit niet het definitieve einde van de overeenkomst hoeft te zijn, lijkt een hernieuwd wederzijds vertrouwen momenteel ver weg. “We schorten het op totdat wederzijds vertrouwen is hersteld,” aldus een woordvoerder van de Zuid-Koreaanse regering.
Noord-Korea heeft inmiddels aangegeven geen ballonnen meer te sturen, tenzij Zuid-Korea doorgaat met hun ballonacties. “De ballonnen geven ook schade, en dat wil Zuid-Korea niet,” benoemd Van der Veen.
Casper van der Veen concludeert: “Deze situatie onderstreept de gespannen en complexe relatie tussen de twee Korea’s, die al zo is sinds de Koreaanse oorlog. Er is nooit een officieel vredesakkoord bereikt, op papier zijn de landen nog altijd in oorlog met elkaar.”
