Over een paar dagen is het zover: voor één dag wordt Tilburg weer de Kruikenstad. Op de elfde van de elfde trekt iedereen zijn kiel uit de kast en doet zijn groen-oranje sjaal om. Massaal gaan we in dezelfde outfits carnaval vieren in de stad, maar waarom? Waar komen die jasjes vandaan? Wat is de hype rond de emblemen? En hoezo heet het de Kruikenstad?

De eigenaren van Ollie’s ontwerpen zelf jaarlijks nieuwe emblemen. Met drie vestigingen in het centrum van Tilburg is de winkel, zeker rond deze tijd, erg populair. Pauline Gimbrere, verkoopster, vertelt enthousiast over de kielen en emblemen.

Waar komt de naam kruikenstad vandaan?

“Tilburg is van oorsprong een textielstad. Vroeger vroegen ze aan de mannen om in een kruik te plassen, te zeiken eigenlijk. Dit was voor de wol. Dus ze vroegen of de man in de kruik wilde zeiken om te gebruiken voor het bleken van de wol. Door omliggende dorpen werden de Tilburgers toen kruikenzeikers genoemd, zo is de naam Kruikenstad ontstaan.”

Vroeger was de kiel lang niet zo’n hype in Tilburg als dat het nu is. Waar komt die populariteit nu vandaan?

“Ja dat is inderdaad echt iets van de laatste jaren. Den Bosch is denk ik altijd een beetje een voorganger geweest. Zij hadden altijd al zwarte wollen jasjes en iedereen heel erg hetzelfde, Tilburg heeft daar nooit aan meegedaan. Alleen zijn op enig moment oud-(carnaval)prinsen en steeds meer mannen het ook gaan dragen. Zo is dat er langzaam ingeslopen. Wat het nu denk ik populair maakt is dat het heel handig is. Het is heel gemakkelijk om met carnaval die kiel uit de kast te trekken in plaats van hele outfits samen te stellen.”

Wat is er zo leuk aan emblemen?

“De emblemen is ook echt iets van de laatste jaren. Dat mensen dus toch allemaal dezelfde kiel hebben, maar je kiest emblemen die echt bij jou passen. Zo heeft uiteindelijk iedereen toch iets anders wat echt bij jezelf past. Mensen laten ook steeds meer eigen emblemen maken, bijvoorbeeld met vriendengroepen of emblemen. Zo maakt iedereen er echt zijn eigen kiel van.”

Zijn er emblemen die het elk jaar goed doen?

“De emblemen die het jaar aangeven blijven goed gaan. Dat is natuurlijk leuk op je jas. En verder zijn het de originele emblemen met een leuke woordgrap of met iets wat herkenbaar is voor hen. Het Tilburgs volkslied vinden mensen ook heel leuk. Die blijven we dan toch elk jaar weer aanvullen.”

Waar komen de kleuren groen en oranje in de sjaal vandaan?

“Dat is een goeie. Dat weet ik niet exact, want de kleuren van de stad Tilburg zijn geel en blauw. Ik denk dat ze dat toen gewoon bedacht hebben, maar dat wordt wel steeds meer het stadsbeeld met carnaval. Vroeger was dat niet zo. Ze willen een duidelijk onderscheid maken tussen de stad- en de carnavalskleuren.”

Onder welke leeftijd is het populairst?

“We zien heel veel studenten en veel jongeren. Het lijkt sinds corona dat ook veel meer jongeren van echt veertien, vijftien het komen vieren in de stad. Het zorgt dan voor een groot gevoel van samenhorigheid. Carnaval is natuurlijk sowieso een feest van verbinding, die outfits dragen daaraan bij.”

Hoeveel emblemen verkopen jullie ongeveer per jaar?

“Oe, dat zijn er ongelofelijk veel, maar hoeveel durf ik niet te zeggen. Maar wat grappig is: die emblemen verkopen het hele jaar. Er komen dan de dag na carnaval mensen een embleem kopen dat ik denk “huh, het is toch voorbij.” Zij hebben dan tijdens het feesten bij een ander een embleem gezien die ze dan komen halen.”

Ollie, eigenaar van de winkels, liet weten dat ze vorig jaar honderdzestig tot honderdzeventigduizend emblemen hebben verkocht.

Bier, varkensstift en blote basten. Het jaarlijkse Rowwen Hèze-slotconcert wordt weer gevierd. Zo’n twintigduizend mensen verzamelen zich in America, Limburg. Voor de trouwe fans is het een grote reünie: “Het is gewoon weer thuiskomen in America, je komt in een warm bad terecht”, aldus Alle Faber (62), die al zo’n 20 jaar naar het slotconcert gaat.

Voor Henny van den Baar (81) uit Lieshout begon het allemaal met het bekende nummer ‘Bestel Mar’. Toen ze de radio aan had staan, herkende ze het nummer: ‘Anselma’ van Los Lobos, maar dan met Limburgse teksten: “Die verrekte Limburgers hadden er gewoon een nieuwe tekst opgemaakt.” Toch was het volgens Henny een schot in de roos: “Toen is de ziekte begonnen, ik denk alle slotconcerten inmiddels wel gehad te hebben.”

‘Lief en leed’

Henny vindt de betrokkenheid tussen de fans zo mooi. Zo waren ze aanwezig toen ze 60 jaar getrouwd was, maar ook bij de uitvaart van haar wederhelft. “Het lief en leed samen, dat heeft iets.” Toen haar man twee jaar geleden euthanasie had gekregen, had ze veertien dagen om afscheid te nemen. “In die tijd krijg je toch een kaartje van de band.”

Friesland

De nummers van Rowwen Hèze zijn niet alleen voor de inwoners in het zuiden van Nederland. Volgens Klaas Sijbesma (56) en Alle Faber (62) uit Friesland komen fans uit heel Nederland bij elkaar om naar de band te luisteren: “Je spreekt ook mensen uit plaatsen als Zeeland, Noord-Holland en Groningen.” Ze verstaan niet alle teksten, omdat de band in het dialect zingt: “Het gaat vrij rap, maar als je de tekst leest weet je wel waar het over gaat”, zegt Alle.

Ontmoetingsplek

De fans verblijven het weekend bij het volgeboekte Center Parcs tegenover het festivalterrein. “Het is een grote reünie met allemaal fans, dat verbroedert”, volgens Alle. “Je vliegt elkaar om de nek, omdat je elkaar al jaren niet hebt gezien, terwijl dat eigenlijk helemaal niet zo is. We hebben elkaar in juni nog gezien en toen waren we net zo gek als nu,” aldus Henny. Het Center Parcs tovert om tot ontmoetingsplek: “Elk jaar krijgen we  te horen: Daar zijn Klaas en Alle weer uit Friesland.” Samen drinken ze een paar biertjes en barbecueën ze voor het concert.

Jurk

In een zelfgemaakte jurk, gemaakt van vier Rowwen Hèze-vlaggen, staat Henny vooraan in de tent. Ze heeft overigens twee exemplaren gemaakt: “Een voor de vrijdag en een voor de zaterdag.” Zo kan ze een schone jurk aan als de andere helemaal onder het bier zit. Als de jurk een keer kapot gaat, legt Marc Derks, de man van de merchandise, gratis vier nieuwe vlaggen voor haar aan de kant. “Ik ben de enige gek die erin rondloopt.”

De trouwe fans sluiten het weekend op zondag af bij Café Boëms Jeu, de stamkroeg van Rowwen Hèze.

Jongeren tussen de 18 en 34 jaar hebben vaak een vertekend beeld van de werkelijke kosten van een uitvaart, blijkt uit onderzoek van vergelijker overstappen.nl, waaraan 1000 mensen hebben meegedaan. De kosten van een uitvaart kunnen tot wel €11.000 euro oplopen. Ondanks de hoge prijs heeft maar liefst 70% van deze groep hier nog nooit bij stilgestaan of gaat ervan uit dan hun nabestaanden deze kosten zullen betalen. 

Voordelen

In tegenstelling tot jongeren heeft 86% van de 55-plussers al een uitvaartverzekering afgesloten of zelf gespaard voor de kosten. “Een uitvaartverzekering biedt een aantal voordelen, zoals een volledig verzorgde uitvaart voor een lage maandpremie, ondersteuning en flexibiliteit om de verzekering aan te passen aan veranderende wensen,” vertelt Lindsay Kemps-Saitch, woordvoerder en communicatieadviseur van Dela uitvaartverzorging. Voor jongeren is het grootste voordeel dat de premie aanzienlijk lager is. Verzekeraars bepalen de premie op basis van je leeftijd en gezondheid; hoe jonger je bent wanneer je de verzekering afsluit, des te lager zullen de maandelijkse kosten zijn. Een uitvaartverzekering kost gemiddeld zo’n €15 per maand, maar de maandelijkse premie kan variëren van €5,58 tot €35. Dit is te lezen op uitvaardirekt.nl. 

Kostenschatting

“Veel mensen zijn zich niet bewust van de werkelijke kosten van een uitvaart of stellen het onderwerp uit omdat het ongemakkelijk is om over de dood na te denken.” Daarnaast besteden sommigen hun inkomen aan andere belangrijke zaken, zoals huisvesting en dagelijkse uitgaven, waardoor er weinig ruimte is om geld voor een uitvaart opzij te zetten. Verder is niet iedereen goed geïnformeerd over de mogelijkheden van uitvaartverzekeringen en andere financiële voorbereidingen om hun uitvaart te bekostigen. De meeste jongeren gaan er ook van uit dat de kosten tussen de €3.000 en €7.000 liggen, terwijl deze in werkelijkheid hoger zijn. 55-plussers daarentegen schatten de kosten vaker nauwkeuriger in, namelijk tussen de €5.000 en €10.000, blijkt uit de resultaten. Ook laten de resultaten zien dat naarmate je ouder wordt, het bewustzijn van de werkelijke kosten groeit. 

Uit een kleine steekproef onder ongeveer 100 studenten is gebleken dat 87% geen uitvaartverzekering heeft, maar 28% zich bewust is van wat een uitvaart kost en 86% heeft nagedacht over zijn/haar digitale nalatenschap. “Omdat ik 21 ben, heb ik geen uitvaartverzekering. Ik durf het risico wel te nemen dat ik mijn uitvaart later gewoon kan betalen”, aldus een student. 

‘I’m still standing, better than I ever did,’ klinkt het op de 25e editie van de Dutch Pinball Open. Het geluid van de iconische hit van Elton John komt uit een flipperkast met blauwe en roze knipperende lichtjes. De popster en zijn iconische roze bril staan op de kast afgebeeld. Een fanatiekeling probeert door deze afleidende lichtjes en geluiden het balletje niet kwijt te raken. Na een mislukte poging geeft hij op. Game over. Welke flipperkast gaat hij nu uitproberen? Eentje van ABBA, die van Family Guy of degene met Batman? Er zijn vandaag 250 flipperkasten waarop je kunt spelen, keuze genoeg, zal je zeggen. Op zijn gezicht verschijnt een glimlach, tevreden loopt hij naar de flipperkast met Spiderman.

Elk jaar organiseert de Nederlandse Flipper Vereniging de Dutch Pinball Open, maar door corona zijn er twee edities niet doorgegaan. Flipperfans waren teleurgesteld, maar volgens organisator Winfred de Ruijter zijn de moeilijke jaren nu voorbij: “Deze editie zijn er meer mensen gekomen dan ooit. In het begin waren we blij als er 300 man kwamen opdagen, nu komen er over heel het weekend meer dan 1500 mensen kijken.”

Naast dat je gebruik mag maken van honderden flipperkasten die er staan, kun je ook meedoen met de wedstrijd. “Afgelopen jaren is het deelnemersveld steeds internationaler geworden. Hoe groter een deelnemersveld is, hoe meer punten je kunt verdienen als je die wedstrijd wint. Flipperaars die hoog in de algemene ranking staan, willen die punten heel graag,” aldus De Ruijter. Ze willen die punten zo graag dat ze daar best een stuk voor willen rijden. Mensen komen vanuit Duitsland, Denemarken en zelfs Finland naar Veldhoven om mee te doen. “Dat is een van de redenen dat dit evenement zo is gegroeid.”

Als je even niet oplet, is de kans aanwezig dat bijna alle flipperkasten bezet zijn. “Ik ben blij dat ik eindelijk deze kast kan proberen, ik ben hier al de hele dag op aan het wachten,” vertelt een bezoeker. Met het indrukken van de knoppen beweegt heel haar lichaam mee. “I’m still standing, better than I ever did!” Zingt ze luidkeels mee.