Het incident op 12 juni 2024 in Vlaardingen, waarbij een 10-jarig meisje ernstig werd mishandeld, heeft de aandacht gevestigd op de cruciale rol van scholen en kinderopvangcentra in het opsporen en rapporteren van kindermishandeling. In Nederland worden jaarlijks duizenden gevallen van kindermishandeling gemeld. De overheid heeft beleid ontwikkeld om dit probleem aan te pakken, waaronder verplichte meldcodes voor professionals. Professionals binnen deze instellingen kunnen bijdragen aan vroege interventie om dergelijke tragedies te voorkomen. Simone Kapteijns en Laura van Bergen, experts op dit gebied, vertellen hierover.

Simone Kapteijns, een kinderarts in Veldhoven met ervaring in talloze gevallen van kindermishandeling, belicht de uitdagingen waarmee medische professionals worden geconfronteerd bij het identificeren van zowel fysieke als mentale mishandeling. “Vaak gaat het om letsel dat moeilijk te verklaren is,” legt ze uit. “Als medische professionals zijn we verplicht om vermoedens van onverklaarbaar letsel te melden bij organisaties zoals Veilig Thuis.”

De rol van scholen en kinderopvangcentra in het opsporen van kindermishandeling kan volgens Kapteijns niet genoeg worden benadrukt. Kapteijns wijst op het belang van hun nauwe interactie met kinderen als een middel om tekenen van mishandeling op te vangen. “Scholen en opvangcentra spelen een cruciale rol bij het signaleren van kindermishandeling, omdat ze regelmatig contact hebben met kinderen,” legt ze uit.

Signalen

Laura van Bergen, pedagogisch medewerker in Eindhoven, beklemtoont het belang van het herkennen van subtiele signalen van mishandeling. “We letten op fysieke signalen zoals blauwe plekken, brandwonden en breuken. Gedragsveranderingen, zoals plotselinge angst, teruggetrokken gedrag, agressie of extreme schrikreacties, kunnen ook aanwijzingen zijn,” legt ze uit.

Bij vermoedens van mishandeling volgen de dagopvangcentra een strikt protocol. “Eerst bespreken we onze zorgen binnen het team en met onze leidinggevende. Vervolgens houden we gedetailleerde observaties bij. Als de zorgen blijven bestaan, nemen we contact op met Veilig Thuis of een vergelijkbare instantie voor advies en mogelijke melding,” vertelt Van Bergen. Deze gestructureerde aanpak zorgt ervoor dat elke zorg serieus wordt genomen en correct wordt afgehandeld.

Protocol

Ook Kapteijns benoemt het belang van een strikt protocol bij vermoedens van mishandeling. De sleutel tot effectieve signalering is een combinatie van training, protocollen en observatie. “We hanteren protocollen en observeren de interactie tussen het kind en de begeleider,” zegt Kapteijns. “Als er twijfels zijn, zoals vertraging in het melden van het letsel, dan gaan de alarmbellen rinkelen en nemen we verdere stappen.”

Desondanks erkent Kapteijns dat zelfs met deze maatregelen veel gevallen van kindermishandeling onopgemerkt blijven. “Het is een voortdurend proces, maar zelfs dan wordt er nog veel gemist,” geeft ze toe. “Het dragen van deze verantwoordelijkheid is zeer uitdagend, vooral gezien de emoties die ermee gepaard gaan. Maar het is essentieel om de veiligheid van kinderen te waarborgen.”

Vandaag 3 juni, is het wereldfietsendag. Wij Nederlanders zijn natuurlijk stapelgek op het tweewielige voertuig en ons verkeer zit er iedere dag vol mee. Het fietsverkeer is in korte tijd veel veranderd met de komst van de fatbikes. Door deze ontwikkeling zien we helaas ook een stijging in verkeersongevallen met fietsers die leiden tot letsel, concludeert Juridisch dienstverlener DAS.

In het eerste kwartaal van 2024 is het aantal verkeersongelukken met gewonde fietsers opnieuw gestegen bij juridisch dienstverlener DAS. Het aantal meldingen is met 14 procent toegenomen vergeleken met dezelfde periode in 2023. Deze stijging is hetzelfde als de 14 procent toename die in 2023 werd gezien ten opzichte van het jaar daarvoor. Volgens Rembrandt Groenewegen, specialist verkeersrecht bij DAS, is het precieze aantal ongelukken met fatbikes onbekend, maar is er wel een duidelijke toename te zien.

Geëvolueerd verkeer

Het verkeer zoals we het vroeger kenden, ziet er in het jaar 2024 al een stuk anders uit dan jaren geleden. E-bikes zijn enorm gestegen in populariteit, met name de fatbikes die populair zijn onder jongeren. ”Heel veel ouders kopen een fatbike voor hun kinderen’’, vertelt een woordvoerder van de Fietsersbond. De wet begunstigt de fatbikes onterecht veel is ze van mening: ”Volgens de wet zijn fatbikes nog steeds fietsen, maar in de praktijk niet. Ze gaan veel te snel voor een normale fiets en representeren die dan ook eigenlijk niet goed. Ze zijn veel onvoorspelbaarder, al helemaal met allemaal van die jonge kinderen erop’’. Bij wie ligt de schuld van een ongeluk met een fatbike dan precies? Volgens de woordvoerder absoluut bij de bestuurder van de fatbike: ”Met zulke hoge snelheden en ook zulke jonge bestuurders, kijken de bestuurders van fatbikes minder goed uit dan zou moeten.” Hierdoor is er bij een ongeval niemand anders de bestuurder van de fatbike schuldig. Groenewegen haakt er op aan dat fatbikes met motors erop ook ten strengste verboden zijn. ”Als je niet zelf aan het trappen bent en je gaat harder dan 25 km/u, ben je officieel een motorvoertuig.”

Jongeren krijgen er geen genoeg van

Een groepje jongeren dat wegfietst van school op hun fatbike zegt dat zij niet bang zijn voor ongelukken. ‘’Meestal zit er toch nog iemand bij me achterop die dan ook wel met meekijkt voor het verkeer’’, vertelt een jonge middelbare scholier op een fatbike met een andere jongen achterop. ‘’Het is gewoon super cool om te hebben en ze gaan zo snel, wat heel chill is, want dan kun je later van huis naar school vertrekken’’, vertelt hij verder. Als het gaat om de dure prijzen van de speciale fietsen, zijn ze nog wat nuchter: ‘’Mijn ouders hebben een stuk meebetaalt aan mijn fatbike, maar het grootste deel heb ik zelf bij elkaar gespaard. Ik probeer daarom wel nog voorzichtig te doen met ‘m, want als ‘ie kapot zou gaan of gestolen zou worden zou echt zonde zijn.’’ Of de jongen verzekerd is weet hij niet zeker.

Vooruitzicht en tips

Zijn er manieren om ongevallen met letsel te voorkomen? Volgens Rembrant Groenewegen enigszins wel. ”Als we meer bewustwording krijgen van de mensen die gebruik maken van het verkeer en hoe ze dat doen, kunnen we ongelukken sneller voorkomen. E-bikes worden bijvoorbeeld ook steeds populairder onder ouderen en dan heb je dus te maken met snelle bestuurders met een minder snelle reactietijd. Als we dat stukje onvoorspelbaarheid van elkaar weten weg te krijgen, krijgen we veel veiliger verkeer’’. Een helmplicht zou ook helpen volgens Groenewegen. Ook kunnen we volgens de woordvoerder van de fietsersbond in de toekomst minder fatbikes op de weg verwachten: ”De fatbikes zullen waarschijnlijk nog voor een tijdje goed verkopen, maar daarna zullen ze langzaam aan verdwijnen. Er zijn eigenlijk maar vier goede merken die ze maken in Nederland en ze laten repareren kost heel veel geld. Mensen zullen dan vanzelf snel terug neigen naar de oude vertrouwde, normale fiets.’’

Kijk dus in conclusie uit voor elkaar op de weg, maar blijf vooral lekker fietsen. Het is ten slotte een snel, gezond en duurzaam vervoersmiddel. We zijn als Nederland niet voor niets hét fietsland van de wereld. Fiets ze vandaag op de wereldfietsendag!

Vandaag is de 62ste editie van de Buma Awards in Amsterdam. lees hier over het evenement waar wij aanwezig bij zullen zijn en volg ons op Instagram!